توهین قومیتی در ورزشگاه؛ فراموش شدن انسانیت در میان هواداری

ورزشگاه‌ها باید زمینه همبستگی باشند، نه زمینه تفرقه

پایگاه خبری رسا نشر- در سال‌های اخیر، ورزشگاه‌های فوتبال ایران به عنوان یکی از مهمترین مراکز حضور مردمی، گاهی تبدیل به صحنه‌هایی شده‌اند که در آن به جای روحیه ورزشی و تعامل مسالمت‌آمیز، شاهد بروز رفتارهای نفرت‌انگیز، توهین‌های قومیتی و تنش‌های اجتماعی بوده‌ایم. به خصوص در بازی‌های تیم‌های پرسپولیس و تراکتور سازی تبریز ، این موضوع بارها مطرح شده است. حاشیه های عجیب و زننده ای که تقابل آخر پرسپولیس و تراکتورسازی تبریز داشت، حقیقتاً به دور از فرهنگ و شأن یک هوادار فوتبال ابرانی است!

آیا واقعاً ورزشگاه‌ها فقط برای تماشای گل و داوری است؟ یا می‌توانند فضایی برای پرورش فرهنگ تحمل و همبستگی باشند؟

چرا توافق‌های قومیتی در ورزشگاه شعله می‌ورزد؟

توهین‌های قومیتی در محیط ورزشی اغلب از روی ناآگاهی، ناامنی داخلی، یا حتی سوءاستفاده از فضای رقابتی صورت می‌گیرد. عواملی که این پدیده را تقویت می‌کنند شامل:

• عدم آموزش فرهنگی هواداران
• ضعف مدیریتی در ورزشگاه‌ها
• سرعت انتشار توئیت‌ها و شعارهای تحریک‌آمیز در شبکه‌های اجتماعی
• عدم برخورد قاطع با متخلفان

به گفته دکتر محمدحسین رجبی ، استاد جامعه‌شناسی ورزش در دانشگاه تهران:

“ورزشگاه‌ها امروزه به یک آینه اجتماعی تبدیل شده‌اند. اگر جامعه ما درگیر مسائل قومیتی است، طبیعی است که این تنش‌ها در محیط‌های عمومی و مردمی مثل ورزشگاه نیز ظاهر شوند.” (منبع: مصاحبه با روزنامه ایران، ۱۳۹۹)

ورزشگاه بدون تبعیض؛ چگونه ممکن است؟

برای ایجاد یک فضای ورزشی سالم و بدون تبعیض، نیازمند اقدامات عملی و جدی هستیم:

 ۱. تقویت آموزش فرهنگی هواداران

باید از طریق برنامه‌های آموزشی، تبلیغات عمومی و حضور شخصیت‌های محبوب ورزشی، فرهنگ احترام به تمامیت ملی را در میان هواداران گسترش داد.

 ۲. اعمال قوانین قاطع

قوانین موجود برای مقابله با توهین قومیتی در ورزشگاه‌ها وجود دارد، اما اجرای آن ضعیف است. نیاز است تیم‌هایی که نسبت به رفتار هوادارانشان بی‌تفاوت هستند، مجازات شوند — اعم از بازی بدون حضور هوادار، کسر امتیاز یا تعطیلی موقت.

۳. نقش رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی

رسانه‌ها باید از پوشش نادرست این حوادث خودداری کنند و بیشتر روی موفقیت‌های ورزشی و الهام‌بخشی تمرکز کنند. همچنین، شبکه‌های اجتماعی باید محتوای تحریک‌آمیز را فیلتر کنند.

 ۴. همکاری با نهادهای فرهنگی

همکاری با وزارت آموزش و پرورش، دانشگاه‌ها و مراکز فرهنگی می‌تواند به ایجاد تحول در ذهنیت جوانان کمک کند.

 

۵. نقش رسانه و شبکه‌های اجتماعی

رسانه‌ها باید با پوشش نادرست از حوادث توهین‌آمیز خودداری کنند و به جای آن، روی موفقیت‌های ورزشی و اتحاد ملی تمرکز کنند. همچنین، شبکه‌های اجتماعی باید مراقب محتوای تحریک‌آمیز باشند و افراد را به انضباط اخلاقی دعوت کنند.

نقش هواداران و شخصیت‌های عمومی

هواداران فوتبال، به عنوان ستون فقرات تیم‌ها، می‌توانند بیشترین تأثیر را در ایجاد محیطی صلح‌آمیز داشته باشند. اگر هواداران با رفتارهای غیراخلاقی فاصله بگیرند و خود را در مقابل رفتارهای نادرست دیگران مسئول بدانند، می‌توانند الگویی برای سایرین باشند. همچنین، ورزشکاران، مربیان و شخصیت‌های معروف ورزشی با بیان موضع‌گیری‌های عمومی در قبال توهین‌های قومیتی، می‌توانند نقش مهمی در تغییر فرهنگ ورزشی ایفا کنند.

ورزشگاه‌ها باید فضایی باشند که مردم از هر پس‌زمینه‌ای، با هم زیر یک پرچم واحد — پرچم عشق به ورزش — جمع شوند. بازی‌های پرسپولیس و تراکتور سازی تبریز می‌توانند نمونه‌ای از این همبستگی باشند، نه منبعی برای تفرقه.

وقتی در ورزشگاه می‌نشینیم، باید به یاد داشته باشیم: ما نه برای جنگ آمده‌ایم، بلکه برای دیدن یک بازی زیبا. و این زیبایی، وقتی کامل می‌شود که همه، بدون تبعیض، در کنار هم بشینند و ببینند چگونه یک توپ کوچک، می‌تواند دل‌های بزرگی را به هم نزدیک کند.