هنگام اجرای صیغه نکاح، زوج، مال معین یا چیزی که قائم مقام مال باشد را بر ذمه خود قرار می‌دهد که در صورت عندالمطالبه بودن و مطالبه زن، مکلف است آن را بپردازد.
عقد ازدواج در میان سایر عقود از اهمیت ویژه‌ای نزد قانونگذار برخوردار است به این دلیل که اساس یک رابطه مشترک دائم و موقت را با تعهدات مالی و غیرمالی شکل می‌دهد؛ که به موجب آن مادامی که عقد ازدواج منعقد شود و مهریه حال باشد، زن می‌تواند مهریه خود را از شوهرش مطالبه کند و این حق مالی برای زن و تعهد مالی برای مرد است، اما نه بصورت اساس رابطه زوجیت بلکه مهریه تعهد تبعی است.
مهریه ممکن است عندالمطالبه باشد یا عندالاستطاعه. در هر صورت مرد موظف به پرداخت مهریه همسرش است مگر در شرایط خاص فسخ نکاح که به زن مهریه تعلق نمی‌گیرد.
اصولا پرداخت مهریه تکلیف مرد است و یکی از استثنائات عدم پرداخت مهریه این است که اگر بین زن و مرد نکاح برقرار شود منتها رابطه زناشویی شکل نگیرد در اینصورت زن می‌تواند نصف مهریه را مطالبه کند و تمام مهریه به او تعلق نمی‌گیرد.
تعلق مهریه در صورت خیانت زن
خیانت زن چه در حد رابطه نامشروع مادون زنا باشد و چه زنا و حتی اگر زنای محصنه باشد باز نافی مهریه او نخواهد بود. در هرصورت زن می‌تواند مهریه خود را مطالبه کند و بگیرد.
گاهی مشاهده شده که صرف این که یک خانم متاهل با یک آقای دیگر مکالمه داشته شوهرش شکایت رابطه نامشروع کرده و اعلام کرده مهریه به او نمی‌پردازم.
این ادعا هیچ سند و دلیل حقوقی ندارد. هیچ مردی نمی‌تواند به ادعای این که همسر من خیانت کرده و رابطه نامشروع داشته از پرداخت مهریه خودداری کند.
اگر زن مرتکب زنای محصنه شود یعنی درحالی که همسر قانونی دارد و با او امکان رابطه جنسی متعارف دارد با مرد دیگری رابطه جنسی برقرار کند و چهار شاهد عادل نیز شهادت دهند که این اتفاق افتاده است این خانم ممکن است به جرم زنای محصنه اعدام شود منتها مهریه او ساقط نخواهد شد.