کسانی که نیاز به بقای بالایی دارند، به مسائلی مانند خوراک پوشاک و مسکن و.. بسیار فکر می‌کنند، آن‌ها دائماً نگران پس انداز کردن هستند و همیشه حواسشان به تمامی هزینه‌ها هست.
نیاز به بقا یکی از این نیاز‌های پنجگانه ماست، آنچه که مربوط به خوراک، پوشاک مسکن و پس انداز است مربوط به نیاز به بقاست.
کسانی که نیاز به بقای بالایی دارند، به مسائلی مانند خوراک پوشاک و مسکن و.. بسیار فکر می‌کنند، آن‌ها دائماً نگران پس انداز کردن هستند و همیشه حواسشان به تمامی هزینه‌ها هست.
ارسطو رضایی روانشناس در این باره گفت:من در بین مراجعانی که این مشکل را دارند وقتی که خاطرات آن‌ها را بررسی می‌کنم، مشاهده می‌کنم کسانی که در خانواده‌ای به دنیا آمده اند که طعم فقر را با پوست و گوشت و استخوان شان تجربه کرده‌اند و در موقعیت‌های مختلفی شرمنده شده‌اند و کسی را نداشته اند ممکن است که زمینه شکل‌گیری طرحواره آسیب‌پذیری در آن‌ها وجود داشته باشد.
البته بعضی از آن‌ها هم در خانواده‌ای نبودند که فقر مالی را تجربه کرده باشند بلکه اتفاقا ممکن است در خانواده نسبتا مرفهی رشد کرده اند، اما والدینی داشته اند که بر اهمیت نگهداری پول و خرج نکردن وصرفه جویی بیش از اندازه تاکید کرده اند.
چگونه از همسرمان پول بگیریم؟
طرحواره‌ی آسیب پذیری در زمینه‌های بسیار زیادی می‌تواند فعال باشد و صرفا مسئله‌ی پول و مسائل مالی نیست، اما آنچه که در اینجا من می‌خواهم به آن اشاره کنم و عمدتاً در ازدواج بسیار نقش دارد آسیب پذیری از نوع فقر است.
طرح واره آسیب پذیری از نوع فقر، همان ترس از بی پولی و فقیر شدن است که باعث می‌شود که فرد اصطلاحاً خسیس شود و البته عبارت درست این است که بسیار از پول خرج کردن می‌ترسند.
بیشتر افراد از کسانی که اصطلاحا خسیس هستند (به‌کار بردن این واژه نادرست است) خوششان نمی‌آید، از آنجایی که درکشور ما بیشتر هزینه‌ها عمدتا درست یا غلط به عهده اقایان است، این سوال بسیاری از خانم‌هاست که؛ مشکلات ازدواج با مرد خسیس چیست؟
یعنی می‌ترسند که با مردانی که بسیار محتاط هستند ازدواج کنند، بنابراین اگر شما در پول خرج کردن بیش از اندازه محتاط هستید، ممکن است که مجرد باقی بمانید.
من معتقد هستم که در این‌باره باید با یکدیگر گفت‌وگو کنید، اگر که گرفتار طرحواره آسیب پذیری هستید یعنی فقر زیادی را تجربه کرده‌اید یا در جایی ناگهان خانواده شما ورشکست شده‌اند و یا والدینی داشتید که دائماً یادآوری می‌کردند که باید بسیار صرفه جو باشیم و مواظب باشیم که مبادا پول را از دست بدهیم نیاز به درمان دارید.
یکی از مراجعینم می‌گفت، همراه با همکلاسی‌هایم به اردوی دانش‌آموزی می‌رفتم، اما پدرم به‌جز هزینه اردو، هیچ پولی در جیب من نمی‌گذاشت و من همیشه شرمنده و خجالت‌زده می‌شدم و به همین دلیل تصمیم گرفتم که دیگر هرگز به هیچ اردوی دانش‌آموزی نروم و درحال حاضر هم هر جا که می‌روم، ذهنم همیشه مشغول هزینه هاست، با وجود اینکه وضع مالی بسیار خوبی دارم، اما همیشه نگران هستم که مبادا پول کم بیاورم و شرمنده شوم.
یکی دیگر از مراجعینم می‌گفت: مادری داشتم که به من می‌گفت حتی اگر اندازه کوه پول داشته باشی، باز هم تمام می‌شود و من همیشه نگرانم با وجود اینکه وضع مالیم خوب است پولم تمام شود و به همین دلیل آن‌طور که باید و شاید و آن‌طوری که در شأن موقعیت اقتصادی من هست هزینه نمی‌کنم. طبیعتاً چنین افرادی نیاز به درمان دارند.
اما به هرحال پول برای همه ما مهم است و باید مهم باشد کسانی که هیچ اهمیتی به پول نمی‌دهند افراد موفقی نیستند.
اما در عین حال باید در نظر داشته باشیم که به اندازه لازم باید هزینه کنیم. البته این که شما انتظار داشته باشید که با شخصی ازدواج کنید که هم پولدار باشد و هم کاملاً بی تفاوت به پول هایش باشد، تقریباً پارادوکسی است که جور در نمی‌آید.
من معتقدم که فردی که مواظب پولهایش هست می‌شود روی او حساب کرد، او از کسی درخواست نمی‌کند روی پای خود می‌ایستد و آینده او روشن است و حتی می‌تواند به دیگران کمک کند، به همین دلیل من از به کار بردن واژه خسیس راضی نیستم و معتقدم که این واژه نادرست است.
اما از طرفی هم نباید به خانواده خود سخت گرفت، نباید وضعیت طوری باشد که از پول و درآمد خود استفاده نکرد، بلکه همزمان با افزایش درآمد رفاه هم افزایش پیدا کند، مسلماً سطح رفاه با توجه به درآمد تعیین می‌شود و نباید اینطور باشد که درآمد شما چندین برابر افزایش پیدا کرده,، اما شما هنوز همان سبک زندگی قبلی را دارید. اگر که اینطور است ممکن است که شما گرفتار طرحواره آسیب پذیری از نوع فقر باشید. در این صورت نیاز به درمان دارید.
تشخیص اینکه پس انداز کردن زیاد و محتاط بودن در خرج کردن آیا به طرحواره آسیب پذیری ارتباط دارد و یا نیاز به بقا و امنیت خاطر؟
تشخیص این موضوع برای مردم عادی سخت است و تشخیص آن به عهده روانشناسان است و به همین دلیل من در مشاوره پیش از ازدواج تست‌های مختلفی از مراجعین میگیرم تا بتوانم این موضوعات را به صورت دقیق از هم تفکیک کنم.
اگر که شما هم گرفتار طرحواره آسیب پذیری از نوع فقر باشید، ممکن است که در خرج کردن بیش از اندازه محتاط باشید و طبیعتاً زندگی با شما سخت خواهد بود، از شما انتظار می‌رود که با توجه به درآمدتان تا اندازه‌ای رفاه خانواده را تامین کنید، وقتی که همسر شما می‌بیند که با توجه به درآمدتان خرج نمی‌کنید طبیعتاً از شما فاصله می‌گیرد؛ بنابراین باید تشخیص بدهید آیا محتاط بودن بیش از اندازه شما واقع بینانه و به خاطر نیاز به بقاست؟ یا غیر واقع بینانه و به خاطر طرحواره‌ی آسیب پذیری از نوع فقر؟
ما در مشاوره پیش از ازدواج همه چیز را به‌خوبی بررسی می‌کنیم تا این موضوع چه پیش از ازدواج و چه پس از آن منبع اختلافات زوجین نشود. پس پیشنهاد می‌کنیم قبل از ازدواج حتما به مشاور مراجعه کنید.
انواع طرح واره آسیب پذیری
۱. سلامتی و بیماری
فرد دائما نگران بیمار شدن و از دست دادن سلامتی خودش است به همین دلیل از این پزشک به آن پزشک مراجعه می‌کند.
۲. خطر و حادثه
می‌ترسد اتفاقی بیفتد مثل زلزله. سیل. سقوط. تصادف و..
۳. فقر و بی پولی
۴. از دست دادن کنترل
می‌ترسد که مبادا ناگهان غش کند تا دچارحملات بدنی شود یا قالب تهی کند یا دیوانه شود.
دراین صورت، بیش از اندازه نگران هستیم و بیش از اندازه انتظار حمایت از مخاطب خود داریم و در نهایت، رابطه برای مخاطب خسته کننده می شود.
اگر گرفتار انواع فوبیا هستید، هم نمی‌توانید ارتباط سالمی برقرار کنیدو بهتر هست که فوبیای خود را درمان کنید. هم‌چنین به شما پیشنهاد می‌کنیم اگر با همسرتان در این موضوع اختلاف نظر دارید حتما به مشاور مراجعه کنید.