اولین سفر یک وزیر خارجه به تهران بعد از گذشت ۵ ماه از جنگ / «فیدان» ترکیه در تالار آئینه / «وان» محل چهارمین کنسولگری ایران

استقبال عراقچی از هاکان فیدان وزیر خارجه ترکیه هنگام ورود به ساختمان وزارت خارجه ایران

بعد از آن اعضای دو هیات پشت میز قرار گرفتند و مذاکرات رسمی را آغاز کردند. آنگاه دو وزیر از سالن مذاکرات خارج و وارد تالار آئینه شدند و پشت تریبون قرار گرفتند. آنها ضمن ارائه نتایج گفتگو، به سوالات خبرنگاران پاسخ دادند.

به نوشته آناتولی، وزیر امور خارجه ترکیه گفت: ترکیه و ایران دو کشور قدرتمند منطقه هستند و به همین دلیل موضوعات منطقه‌ای را مورد بررسی قرار دادیم.

این چهارمین سفر فیدان ۵۷ ساله به تهران از زمان تصدی سمت وزیر خارجه در ۲ سال قبل است. این نظامی سابق و دیپلمات فعلی، پیش از این به مدت ۱۳ سال ریاست سرویس اطلاعاتی امنیتی ترکیه (میت) را برعهده داشت. او سال ۲۰۱۰ در ۴۲ سالگی به ریاست میت رسید تا جوان ترین رئیس در تاریخ این سازمان لقب بگیرد. از هاکان فیدان به عنوان یکی از کاندیداهای احتمالی انتخابات ریاست جمهوری آینده یاد می شود.

او قبل از این به عنوان نماینده دولت ترکیه، در مراسم تحلیف ریاست جمهوری پزشکیان  مرداد سال گذشته شرکت کرد و این نخستین سفر رسمی به تهران در دولت فعلی ایران است.

اعلام تاسیس کنسولگری ایران در وان ترکیه

عراقچی در نشست خبری اعلام کرد کنسولگری ایران به زودی در شهر وان ترکیه تاسیس می شود.

هم اکنون، ایران در ترکیه علاوه بر سفارت در آنکارا، در سه شهر استانبول، ترابزون و ارزنه روم ، کنسولگری دارد.
ترکیه هم علاوه بر سفارت در تهران، سه کنسولگری این کشور در سه شهر مشهد، تبریز و ارومیه فعال هستند.

بعد از استانبول، شهر وان، پررفت و آمدترین شهر ترکیه برای مسافران ایرانی است. این شهر که در نزدیکی شهر مرزی خوی در استان آذربایجان غربی است به ویژه در تعطیلات نوروز، بهار و تابستان، میزبان شمار زیادی از گردشگران و مسافران ایرانی است.

در زمان جنگ ۱۲ روزه نیز که پروازها و فرودگاه ها در ایران متوقف شدند بسیاری از ایرانی ها با سفر زمینی به شهر وان توانستند از طریق پروازهای این فرودگاه خود را به استانبول و از آن جا به دیگر شهرهای جهان پرواز کنند.

عراقچی خود نیز در زمان جنگ ۱۲ روزه، این گونه توانست در  غیاب فرودگاه های کشور، سفر خارجی خود را انجام دهد. او زمینی از تهران به شهر وان ترکیه رفت و از آنجا راهی ژنو سوئیس شد. در بازگشت در نشست فوق العاده سازمان همکاری اسلامی در استانبول شرکت کرد که به خواست تهران درباره جنگ اسرائیل علیه ایران برگزار شد. در بازگشت، عراقچی به شهر عشق آباد پایتخت ترکمنستان رفت تا از نزدیک ترین فاصله زمینی با مرز ایران، وارد کشور و راهی مشهد شود.

مرز ایران و ترکیه با سابقه چند قرن

عراقچی در ابتدای نشست خبری گفت: “مرزهای ما قرن‌هاست که مرزهای صلح و دوستی بوده است.”

بخش هایی از مرزهای ایران و ترکیه صدها سال سابقه دارند. این مرزها از زمان همسایگی دو حکومت صفویه و عثمانی تاکنون معتبرند. این خط مرزی به عنوان یکی از قدیمی ترین مرزهای رسمی دو کشور در جهان شناخته می شود.

گذرگاه های مرزی جدید

عراقچی همچنین برای ایجاد گذرگاه های جدید مرزی با ترکیه اعلام آماگی کرد.

فیدان هم گفت: ترکیه و ایران دو کشور پرجمعیت با ظرفیت تجاری بالا در منطقه هستند؛ باید با ایران تعداد دروازه‌های مرزی را افزایش دهیم و آنها را فعال‌تر کنیم.

ایران با ترکیه از طریق استان آذربایجان غربی همسایه است. دو کشور هم اکنون ۳ گذرگاه مرزی دارند.
بازرگان / گوربولاق – رازی / کاپیکوی –  و سرو / اسندره.

گذرگاه بازرگان در شمالی ترین نقطه مرزی ایران و ترکیه و گذرگاه سرو، در جنوبی ترین نقطه مرزی دو کشور قرار دارد.
گذرگاه رازی، مسیر دسترسی به شهر وان ترکیه است.

هسته ای

به نوشته آناتولی، فیدان در نشست خبری مشترک همچنین گفت: ترکیه در موضوع هسته‌ای همواره در کنار ایران بوده است؛ در این دیدار با برادرم بار دیگر تاکید کردیم که ترکیه در مذاکرات هسته‌ای در کنار ایران است و امیدواریم تحریم‌های ناعادلانه علیه ایران برداشته شود.

 

براساس منتشر شده در ایرنا، هاکان فیدان اضافه کرد: ترکیه معتقد به حل اختلاف ایران و غرب از مسیر دیپلماسی و گفت‌وگو است

عراقچی نیز گفت: در نشست امروز در موضوع هسته‌ای ایران و تحریم‌های ظالمانه آمریکا هم مشورت داشتیم. همچنین  در خصوص موضوع اسنپ‌بک و آنچه که در شورای امنیت اتفاق افتاد توضیحات لازم داده شد و ما مطمئن هستیم که همکاری‌های دو کشور روند رو به رشدی را انشالله خواهد داشت و افق‌های بزرگتری در برابر ما قرار داده است.

در زمان جنگ ۱۲ روزه اسرائیل علیه ایران، دولت ترکیه از تهران در برابر تل آویو حمایت کرد.

دولت اسلامگرای اردوغان در ترکیه در ماه های اخیر به شدت علیه دولت اسرائیل موضع گیری کرد و روابط آنکارا – تل آویو به شدت به تیرگی گرایید تا جایی که تل آویو با اعزام نیروی نظامی ترکیه به غزه در قالب نیروهای بین المللی در این منطقه، مخالفت کرد.

سران اسرائیل و ترکیه نیز در ماه های اخیر و همزمان با جنگ غزه، علیه یکدیگر تندترین سخنان را مطرح کردند. ترکیه همچنین در اعتراض به جنگ خونین اسرائیل علیه غزه، همه روابط اقتصادی با اسرائیل را متوقف کرد.

ترکیه از جمله معدود دولت های منطقه است که از دهه ها قبل اسرائیل را به رسمیت شناخت و با آن روابط سیاسی دیپلماتیک برقرار کرد.

 

ترکیه به عنوان یکی از بزرگترین کشورهای اسلامی منطقه و همزمان دارای یکی از بزرگترین و قدرتمندترین ارتش های منطقه است که هم اکنون دولت اسلامگرا در راس آن قرار گرفته است.

ترکیه با وجود  عضویت در ناتو و هم پیمانی با امریکا و کشورهای غربی، اما همچنان از نگاه اسرائیلی ها، یک تهدید به شمار می آید.

سوریه ، لبنان و غزه

یک سال قبل با سقوط حکومت بشار اسد در سوریه و فرار او به مسکو، اختلاف شدید ایران و ترکیه در موضوع سوریه نیز به پایان رسید و دو طرف وارد مرحله پسااسد شدند. دوره ای که احمد الشرع هم پیمان آنکارا، قدرت را در دمشق در دست گرفته معادلات سیاسی در این کشور، ۱۸۰ درجه تغییر کرده است.

به نوشته ایرنا، رئیس دستگاه دیپلماسی ایران با اشاره به اینکه ثبات، امنیت و آرامش در سوریه ارتباط مستقیمی با حفظ یکپارچگی سرزمینی و تمامیت ارضی آن دارد، ادامه داد:  مهم‌ترین تهدید علیه امنیت و ثبات سوریه از سوی رژیم صهیونیستی و اشغالگری آن است. وظیفه کشورهای منطقه است که در برابر تجاوزات و توسعه‌طلبی رژیم صهیونیستی، از جمله در سوریه و لبنان، سد ایجاد کنند.

فیدان هم درباره آتش‌بس در غزه گفت: ما می‌خواهیم آتش‌بس در غزه ادامه یابد و حملات در کرانه باختری و قدس شرقی متوقف شود. درباره سوریه و تجاوز اسرائیل جامعه بین‌المللی باید وظیفه خود را انجام دهد. برای امنیت منطقه باید سیاست‌های توسعه‌طلبانه اسرائیل در لبنان، سوریه، کرانه باختری و غزه با تلاش‌های بین‌المللی متوقف شود.

ترکیه یکی از کشورهای میانجی در مذاکرات غیرمستقیم حماس و اسرائیل برای آتش بس و صلح در غزه است. آمریکا، قطر و مصر دیگر کشورهای میانجی این مذاکرات بودند که منجر به آتش بس و توقف ۲ سال جنگ اسرائیل در غزه شد.