هوش مصنوعی (AI) به عنوان یک نیروی متحول‌کننده، در سال‌های اخیر جایگاه خاصی در حوزه آموزش و پرورش افراد کم‌توان ذهنی یافته است. این فناوری با ارائه راهکارهای نوآورانه، فرصت‌های جدیدی را برای یادگیری شخصی‌سازی شده و دسترسی آسان به منابع آموزشی فراهم کرده است.
پایگاه خبری رسا نشر، مهدی سوری: برنامه‌های مبتنی بر هوش مصنوعی مانند نرم‌افزارهای یادگیری تطبیقی، قادرند محتوا را با توجه به نیازها و توانایی‌های فرد تنظیم کنند. به عنوان مثال، اپلیکیشن‌های تعاملی با استفاده از بازی‌های مخصوص و تصاویر جذاب، مفاهیم را به شیوه‌ای ساده و قابل فهم منتقل می‌کنند. همچنین، ابزارهایی مانند ربات‌های گفتاری یا نرم‌افزارهای تبدیل متن به صدا، به بهبود مهارت‌های ارتباطی افراد کم‌کمترکشیدگی کمک می‌کنند.
یکی از مهمترین مزایای هوش مصنوعی، توانایی افزایش استقلال یادگیرنده‌هاست. این فناوری به آنها اجازه می‌دهد در محیطی بدون فشار و با سرعت خود، مهارت‌های زندگی و درسی را فرا بگیرند. علاوه بر این، دستگاه‌های هوشمند مانند تبلت‌ها و گوشی‌های هوشمند با قابلیت‌های دسترسی‌پذیر، دنیایی از اطلاعات را در دسترس این قشر قرار می‌دهند.
با این حال، چالش‌هایی مانند نیاز به زیرساخت‌های دیجیتال، هزینه‌های بالای فناوری و ضرورت طراحی محتواهای مناسب با سطح شناختی این افراد، هنوز وجود دارد. همکاری توسعه‌دهندگان، متخصصان آموزشی و خانواده‌ها می‌تواند این موانع را کاهش دهد.
هوش مصنوعی نه تنها ابزاری برای آموزش است، بلکه پنجره‌ای به سوی شایستگی و شرکت‌پذیری بیشتر افراد کم‌توان ذهنی در جامعه است. با سرمایه‌گذاری در این حوزه، می‌توان گامی بلند در جهت تحقق برابری آموزشی برداشت.
در زیر پیشنهاداتی برای استفاده از هوش مصنوعی در حمایت از یادگیری کودکان کم‌توان ذهنی در شرایط فعلی ارائه شده است:
۱. استفاده از برنامه‌های شخصی‌سازی‌شده یادگیری
هوش مصنوعی می‌تواند با تحلیل رفتار یادگیری هر کودک، برنامه‌های آموزشی مناسب و شخصی‌سازی شده طراحی کند. مانند اپلیکیشن‌هایی که با توجه به پاسخ‌های قبلی کودک، محتوا را ساده‌تر یا سطح بالاتر می‌برند.
۲. کمک به توسعه مهارت‌های زبانی و ارتباطی
برای کودکانی که دچار مشکلات زبانی یا گفتاری هستند، هوش مصنوعی می‌تواند ابزاری برای تمرین زبان و ارتباط باشد. استفاده از ربات‌های صحبت‌کننده که به کودک یاد می‌دهند چگونه احساسات خود را بیان کنند. در این زمینه می توان از ابزارهای مانند Moxie Robot نام برد.
۳. استفاده از تصاویر، انیمیشن و تجسم هوشمند
هوش مصنوعی می‌تواند مفاهیم را به صورت تصویری و انیمیشن‌های ساده به کودکان منتقل کند که درک بهتری از مطالب داشته باشند. مانند اپلیکیشن‌هایی که با حرکت انگشت روی صفحه، تصاویر متحرک می‌شوند و مفاهیم را توضیح می‌دهند.
۴. ربات‌های آموزشی و تعاملی
ربات‌های کوچک هوشمند می‌توانند به عنوان دوستان آموزشی عمل کنند و کودکان را در انجام تمرین‌های روزانه همراهی کنند.ربات‌هایی که دستورات ساده می‌دهند و کودک باید آنها را دنبال کند.
۵. تحلیل رفتار و تشخیص نقاط قوت و ضعف
هوش مصنوعی می‌تواند رفتار کودک در طول زمان را تحلیل کند و به مربیان و والدین کمک کند تا متوجه شوند چه چیزی به کودک کمک می‌کند و چه چیزی باعث اضطراب او می‌شود.دوربین‌ها و سنسورهای هوشمند در محیط کلاس که رفتار کودک را ثبت و تحلیل می‌کنند از این دست ابزارها هستند.
۶. استفاده از بازی‌های آموزشی مبتنی بر AI
بازی‌های هوشمند می‌توانند کودکان را در یادگیری اصول ریاضی، زبان، منطق و حتی مهارت‌های اجتماعی کمک کنند.بازی‌هایی که به کودک کمک می‌کنند چهره‌ها را بشناسد و احساسات را درک کند.
۷. حمایت از معلمان و والدین
هوش مصنوعی می‌تواند به مربیان و والدین در برنامه‌ریزی و مدیریت یادگیری کودک کمک کند. برنامه‌هایی که گزارش روزانه از پیشرفت کودک می‌دهند و پیشنهادهایی برای بهتر شدن وضعیت ارائه می‌کنند.
۸. استفاده از واقعیت مجازی (VR) و واقعیت افزوده (AR)
با استفاده از این فناوری‌ها، محیط‌های آموزشی ایجاد می‌شود که کودکان در آن بدون استرس یاد می‌گیرند.شبیه‌سازی محیط مدرسه برای کودکانی که نمی‌توانند به مدرسه بروند.
۹. همراهی با کودکان در تمرین‌های روزانه و عادت‌سازی
هوش مصنوعی می‌تواند به صورت یک دستیار هوشمند، کودک را در انجام تمرین‌های روزانه مثل خوردن، حمام کردن، مرتب کردن وسایل و غیره همراهی کند. دستیارهای صوتی مثل Alexa یا Google Assistant که دستورات ساده می‌دهند.
البته در این میان باید به موارد مهمی همچون حفظ حریم خصوصی کودکان، توانایی جسمی و فکری استفاده از ابزارها، سادگی و دوستانه بودن ابزارها و روش ها و موارد دیگری اشاره کرد تا کودک و خانواده وی بتوانند با این پلتفرم ها یا ابزارهای هوش مصنوعی ارتباط بگیرند.
نظرات بسته شده است.