وقتی شخصی کاری انجام می دهد که قانون آن را جرم می داند و برایش مجازات تعیین کرده، می توانید علیه او شکایت کیفری مطرح کنید. این نوع شکایت با دعاوی حقوقی کاملا متفاوت است.
برای شروع شکایت کیفری، باید به دادسرا مراجعه کنید. در آنجا نامه ای خطاب به دادستان می نویسید که به آن شکواییه می گویند. در مقاله شکواییه چیست به صورت کامل به این موضوع پرداخته اند.
- نام کامل فرد خاطی را بنویسید
- آدرس دقیق او را ذکر کنید
- شرح کامل ماجرا را توضیح دهید
- تمام مدارک و شواهد خود را ضمیمه کنید
مراحل شکایت کیفری در دادسرا و دادگاه کیفری
شکایت کیفری زمانی مطرح می شود که شخصی مرتکب جرمی شده و قانون برای آن مجازات تعیین کرده است.
مثلا اگر کسی مرتکب سرقت یا کلاهبرداری شود جرم کیفری رخ داده است و وکیل کیفری می تواند در این زمینه به شما کمک کند. در مقابل، دعوای حقوقی برای گرفتن حق و حقوق قانونی است، مثل گرفتن طلب یا الزام به انجام تعهد.
طرح شکایت کیفری
برای طرح شکایت کیفری، نیازی به فرم خاصی نیست و می توانید شکایت خود را روی هر کاغذی بنویسید.
اما در دعوای حقوقی، حتما باید از فرم مخصوص دادخواست استفاده کنید وگرنه دادگاه شکایت شما را نمی پذیرد.
شکایت کیفری ابتدا به دادسرا می رود، بعد به کلانتری برای تحقیقات و در نهایت به دادگاه می رسد. اما دعوای حقوقی مستقیما به دادگاه می رود.
هزینه طرح شکایت کیفری بسیار کمتر است و فقط نیاز به یک تمبر ۲۰۰۰ تومانی دارد. اما در دعوای حقوقی باید یک و نیم در هزار ارزش خواسته را به عنوان هزینه دادرسی پرداخت کنید.
در شکایت کیفری، اگر متهم در دادگاه حاضر نشود، او را با حکم جلب می آورند. اما در دعوای حقوقی اگر خوانده حاضر نشود، دادگاه غیابا رسیدگی می کند.
در برخی جرایم مهم مثل قتل یا رشوه، حتی اگر شاکی شکایتش را پس بگیرد، پرونده ادامه پیدا می کند. اما در دعوای حقوقی، با پس گرفتن شکایت توسط خواهان، پرونده مختومه می شود.
برای اعتراض به رأی دادگاه هم تفاوت هایی وجود دارد. در پرونده کیفری می توانید بدون وکیل اعتراض کنید، اما در پرونده حقوقی حتماً باید وکیل داشته باشید.
حتی اصطلاحات این دو نوع شکایت هم متفاوت است. در شکایت کیفری به شکایت کننده شاکی و به طرف مقابل متهم می گویند. اما در دعوای حقوقی به شکایت کننده خواهان و به طرف مقابل خوانده می گویند.
در شکواییه مواد زیر را رعایت کنید
برای شکایت در جرایمی که نیاز به شاکی خصوصی دارند، داشتن اهلیت قانونی ضروری است.
در قوانین ایران، سن اهلیت برای دختران ۹ سال و پسران ۱۵ سال می باشد، اما عملا دادگاه ها معمولا سن ۱۸ سال را در نظر می گیرند. افراد زیر سن قانونی باید از طریق ولی یا قیم خود اقدام به شکایت کنند.
- جرایم نیازمند شکایت خصوصی
برخی جرایم مانند توهین و افترا تنها با شکایت شخص شاکی قابل پیگیری هستند. در این موارد، به محض ثبت شکایت در دادسرا، روند تحقیقات و رسیدگی آغاز می شود.
- نقش ضابطین دادگستری
در جرایم عمومی که قابل گذشت نیستند، ضابطین دادگستری می توانند رأسا اعلام جرم کنند. این ضابطین شامل:
- نیروی انتظامی (به عنوان ضابط اصلی)
- نیروهای سپاه پاسداران و بسیج (در موارد خاص)
- اقرار متهم
اقرار متهم یکی از راه های شروع رسیدگی به جرم است. این اقرار باید داوطلبانه و بدون اجبار باشد.
- جرایم مشهود
جرایمی که در حضور مأموران قانون یا در مرئی و منظر آنها رخ می دهد، نیاز به شکایت خصوصی ندارند و مستقیماً قابل پیگرد هستند.
- نحوه تنظیم شکایت
برخلاف دعاوی حقوقی، شکایت کیفری نیاز به فرم خاصی ندارد و می تواند روی کاغذ معمولی نوشته شود. البته باید حاوی اطلاعات کامل و دقیق باشد.
شروع تحقیقات توسط دادسرا
آغاز تحقیقات با شکایت شما شروع می شود. قاضی دادسرا نیاز دارد به دو موضوع زیر علم داشته باشد :
- مشخصات دقیق فردی که از او شکایت دارید
- دلایل و مدارک شکایت شما
اهمیت ارائه دلیل محکم:
وقتی دلایل قوی و محکم ارائه می دهید، پرونده شما سریع تر به نتیجه می رسد. در این حالت، قاضی می تواند پس از شنیدن دفاعیات متهم، سریعا تصمیم گیری کند.
حالت های مختلف رسیدگی به پرونده:
حالت اول: وجود دلایل کافی
- قاضی می تواند قرار مناسب صادر کند
- پس از شنیدن دفاعیات متهم، سریعاً رأی صادر می شود
حالت دوم: وجود قرائن و شواهد غیرمستقیم
- قاضی باید این قرائن را بررسی کند
- اگر قرائن کافی نباشد اما ظن به جرم وجود داشته باشد:
- دستور تحقیقات بیشتر به ضابطین قضایی داده می شود
- نحوه انجام تحقیقات به آنها ابلاغ می شود
حقوق شاکی:
شما می توانید مواردی که فکر می کنید برای اثبات جرم ضروری است را به قاضی پیشنهاد دهید. قاضی در صورت تشخیص ضرورت، دستور انجام آنها را می دهد.
قرار منع تعقیب:
اگر قاضی با بررسی همه جوانب به این نتیجه برسد که ظنی به مجرمیت متهم وجود ندارد، قرار منع تعقیب صادر می کند. این قرار در دادگاه قابل اعتراض است.
حضور وکیل کیفری نیاز است؟
مستأجری پس از مواجهه با تصرف ملک توسط شخص دیگر، دعوای خلع ید مطرح کرد. او تمام مراحل قانونی را طی کرد و هزینه های دادرسی را پرداخت نمود. اما پس از چند ماه انتظار، دادگاه دعوای او را رد کرد. چرا؟ چون دعوای خلع ید فقط از سوی مالک قابل طرح است، نه مستأجر.
راه حل درست:
مستأجر در چنین شرایطی باید دعوای “الزام به رفع تصرف عدوانی” مطرح کند. این نوع دعوا مخصوص کسانی است که حق استفاده از ملک را دارند، مانند مستأجران.
اهمیت مشاوره حقوقی با وکیل کیفری :
مشکلات حقوقی می توانند ذهن ما را درگیر کنند و روند عادی زندگی را مختل سازند. در چنین شرایطی:
- مشاوره با وکیل متخصص ضروری است
- زمان در مسائل حقوقی بسیار مهم است
- فرصتی برای آزمون و خطا وجود ندارد
- انتخاب مشاور مناسب می تواند سرنوشت ساز باشد
نظرات بسته شده است.