آداب صحیح گرفتن فال حافظ

در شب یلدا که اولین شب زمستان است و حدود یک دقیقه بلندتر از شب‌های دیگر سال است، همه اعضای خانواده و اقوام دور هم جمع می‌شوند تا یک شب شاد و به یاد ماندنی داشته باشند. از سنت‌های دیرینه این شب، حافظ خوانی و شاهنامه خوانی است که از قدیم الایام در بین خانواده‌های ایرانی مرسوم بوده است.

ایرانیان در شب یلدا که به اعتقاد آن‌ها خداوند به بندگانش نظر خاصی دارد با تفال به حافظ بر این باور هستند که به آروز‌های خود می‌رسند و حافظ از غیب و سرنوشت آن‌ها با اشعار خود خبر می‌دهد و به قولی برای آن‌ها خوش یمن است.

در واقع ایرانیان بر این باور هستند که دیوان حافظ به دلیل اینکه این شاعر حافظ کل قرآن بوده، بر گرفته از اسرار الهی است و می‌تواند از آینده آن‌ها خبر دهد. اما فال حافظ چیست و از چه زمان این فال در میان ایرانیان مرسوم شده است؟ چگونه می‌توان به درستی فال حافظ را گرفت و تفسیر کرد؟ اگر شما نیز علاقمند هستید تا پاسخ این سوالات را بدانید، با ما همراه شوید تا اطلاعات کاملی در خصوص فال حافظ و آداب و سنت‌های آن در اختیار شما قرار دهیم.

فال چیست و چگونه پیدا شد؟

فال و فال‌گیری؛ یکی از شیوه‌هایی بوده و هست که برخی از انسان‌ها به‌وسیله آن می‌خواهند از رویداد‌های فردا و آینده خویش آگاهی یابند، و بدانند چه رخ‌داد‌های نیک و یا بدی در انتظار آن‌ها است. فال در لغت به معنای طالع، بخت و نیز پیشگویی و عاقبت بینی، کلمه‌ای عربی است که در فارسی به معنای شگون، هم در مفهوم خوب و هم در مفهوم بد شناخته می‌شود. در واقع فال گرفتن یعنی اطلاعات از آینده ناشناخته است. در عربی به فال خوب زدن، «تفأل» و به فال بد زدن «طیره» می‌گویند، اما در فارسی، فال خوب زدن را «مروا» و فال بد زدن را «مرغوا» گویند که از دو کلمه «مرغ» و «آوا» تشکیل شده است. ایرانیان با آواز و جهت حرکت پرندگان فال می‌زده اند؛ مثلاً با دیدن عقاب به عقوبت و هدهد به هدایت پی می‌برده اند.

فال بد و نیک، در بین بسیارى از ملت‏ها رواج داشته و دارد؛ و به انواع گوناگونی همچون کف‌بینی، شانه‌بینی، ماسه‌بندی و … از قدیم رواج داشته و عموم مردم در مواقع دودلی، نگرانی و درماندگی دست به این‌کار می‌زنند. ریشه تفأل احتمالاً به دوران بسیار کهن و حتی شاید به انسان‌های اولیه بازگردد چرا که در یافته‌های باستان شناسی، اشیایی در غار‌ها و یا اجساد این انسان‌ها پیدا شده است که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان مربوط به تفأل و رهایی از سرنوشت‌های بد است. با این حال کهن‌ترین اسناد مربوط به فال‌بینی را دانشمندان از شهر بین النهرینی «سیپار» یافته اند که مربوط به هزاره سوم پیش از میلاد است. در این اسناد الهه «شمش» که از خدایان بزرگ و مقدس مردمان منطقه به شمار می‌رفت، با صفاتی والایی همچون دارا بودن هنر غیب‌گویی و فال‌بینی ستوده شده است. در بین النهرین (عراق امروزی)، «نینازو» که پدر «تموز»، یکی از بزرگترین خدایان بین النهرینی بود، خداوندگار فال‌بینی به وسیله آب به شمار می‌رفت. فال گرفتن همچنین در افسانه بین النهرینی «گیلگمش» نیز وجود دارد. در زندگی اجتماعی و سیاسی یونانیان باستان نیز پیش‌گویی و تفأل نقش مؤثّری داشته است. یونانیان باستان قبل از انجام هرکار مهمی، اراده خدایان را به وسیله فال بینی جویا می‌شدند و حتی در امور مهمی همچون جنگ و صلح، از این نوع فال گیری‌ها تبعیت می‌کردند. در منابع باستانی یونانی اشارات متعددی با فال گرفتن یونانیان، به ویژه در جنگ‌های خود با پادشاهان هخامنشی شده است. همچنین می‌توان به فال‌های باستانی بودا در هند و فال «ای چینگ» در چین، نیز اشاره کرد که قدمت بسیار زیادی دارند.

در ایران باستان نیز اشارات بسیار زیادی به وجود فرهنگ فال گیری دیده می‌شود که ظاهراً قدمتی بسیار کهن دارد. اگر منابع دینی زرتشتی را همچون کارشناسان این عرصه، بازمانده سنت شفاهی ایرانیان در عصر زرتشت و حتی قرن‌ها پیش از آن بدانیم، می‌توانیم به قدمت فرهنگ فال بینی پی ببریم. منابعی زرتشتی همچون «زند بهمن یسن» و متن «پیشگویی‌های جاماسب» که زبان فارسی میانه باقی مانده است، اشارات متعددی به وجود فال بینی در میان ایرانیان باستان دارد.

فال گرفتن و واقعیت آن

فال و فالگیری موضوعی است که همه ما کم و بیش با آن سرو کار داشتیم و این سوال احتمالا همیشه برای ما مطرح بوده است که آیا فال گرفتن با واقعیت منطبق است؟ شاید پاسخ بسیاری این باشد که چنین چیزی هیچ مبنای علمی ندارد، اما در عین حال بسیاری نیز هستند که به فال اعتقاد دارند و حتی زندگی خود را بر مبنای آن تنظیم می‌کنند. واقعیت این است که حتی اگر جزو افرادی باشیم که به فال اعتقاد نداشته باشیم، موضوع آگاهی یافتن از آینده چیزی نیست که برای کسی هیجان انگیز نباشد. به عبارت دیگر بسیاری از افراد ممکن است فال را نه به خاطر اعتقاد و باور بدان، بلکه به خاطر هیجان و سرگرمی آن انجام می‌دهند. همه ما می‌دانیم که علم به تنهایی پاسخگوی همه نیاز‌های بشر نیست و بسیاری از پدیده‌ها به اثبات توسط علم نیاز ندارند که فال یکی از این پدیده‌های اثبات نشدنی است. بسیاری از روان شناسان اعتقاد دارند که با تصویر سازی ذهنی مثبت از طریق اندیشه‌های والا می‌توان تحولات زیادی را در خود ایجاد کرد و فال نیز یکی از اموری است که در این زمینه می‌تواند یاری رسان باشد. در واقع کاری که یک فال خوب انجام میدهد روشن ساختن باور‌های ماست که در ضمیرناخوداگاه ما پنهان شده است. به عبارت دیگر؛ آینده‌ای که فال برای ما پیشگویی می‌کند از ضمیر ناخوداگاه ماست نه سرنوشت محتوم ما و فال گیری نوعی کشف درون است. پس به باور بسیاری از کارشناسان، فال گرفتن به معنای پیشگویی دقیق آینده و طالع ما نیست، بکله روشی است برای شناخت ضمیر ناخودآگاه خود و اینکه تا چه حد باید برای آینده خود تلاش کرد. این تعریف به معنای آن است که فال چیزی از آینده ما را نشان نمی‌دهد، اما می‌تواند انگیزه‌ای برای افزایش تلاش ما در ساختن آینده ایجاد کند.

salamdonya