فهرست سانحههای هوایی در ایران از ابتدا تا سال ۱۳۹۵
۱۶ آذر ۱۳۹۵:ساعت یازده و سی دقیقه روز ۱۶ آذر ، یک فروند هلیکوپتر متعلق به شرکت پنها در دریاچه ی چیتگر تهران سقوط کرد.این بالگرد حامل ۸ سرنشین بود.پس از انتقال ۸ سرنشین این حادثه به بیمارستان، متاسفانه خلبان جان خود را از دست داد. در همین زمینه هشدار سازمان زمینشناسی درباره فرونشست زمین […]
از زماندوره پهلوی که ایران نخستین تأسیسات هوانوردی خود را گشود، سانحههای متعدی گاه ناگاه گریبانگیر این صنعت گردیده، و امروزه این صنعت در ایران یکی از بالاترین میزان وقوع حوادث را در جهان داراست. از دلایل ارائه شده برای تحلیل میزان بسیار بالای تعداد سوانح هوایی در ایران میتوان تحریمهای اقتصادی غرب علیه ایران، عدم آموزش استاندارد خلبانان و کنترل کیفی میزان خطای آنان، ضعف در عمل به معیارهای ایمنی هواپیماها، و سو مدیریت و برنامه ریزی نادرست دانست.
آمار
بر اساس آمار شبکه ایمنی هوانوردی ایران، یک هزار و ۵۳۰ سانحه هوایی در میان هواپیماهای ایران رخ دادهاست که بین پنجاه تا هفتاد سانحه آن مرگبار بودهاند. ۴۰ حادثه هوایی از سال ۱۹۴۴ میلادی تا انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷ ثبت شدهاست پس از انقلاب سال ۱۳۵۷، بیش از هزار و ۴۰۰ صد نفر جان خود را در سوانح هوایی ایران از دست دادهاند و سقوط هواپیمای ایرباس آ-۳۰۰ در پرواز شماره ۶۵۵ ایران ایر، بهوسیله ناو جنگی وینسنس آمریکا در خلیج فارس هشتمین حادثه هواپیمائی در دنیا از لحاظ تعداد مسافرین کشته شده میباشد که تمام ۲۹۰ سرنشین آن کشته شدند.
سقوط هواپیمای نظامی در کرمان با ۲۷۶ کشته بزرگترین سانحه هوایی جهان بین سالهای ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۴ میلادی بودهاست.اولین حادثه هوایی پس از انقلاب در یکم تیر سال ۱۳۵۹ (۲۱ ژوئن۱۹۸۰) رخ دادهاست و پس از آن تا خردادماه سال ۱۳۸۳ تعداد ۲۳۳ سانحه غیرنظامی رخ دادهاست؛ که از میان آنها ۶۷ سانحه مرگبار، منجر به ۹۹۸ کشته و ۹۷ مجروح شدهاست. بر اساس آمارهای دیگر تعداد کشتههای سانحههای هوایی ایران ۲ اردیبهشت ۱۳۸۴ به ۱۳۴۵ نفر رسیدهاست. که اگر تعداد ۱۲۸ کشته حادثه ۱۵ آذر ۱۳۸۴ و ۱۱کشته هواپیمای فالکن-۲۰ سپاه را به آن بیافزاییم این آمار تا آغاز شهریور ۱۳۸۵ به ۱۴۸۴ نفر میرسد. همچنین در ظهر روز چهاشنبه ۸۸/۴/۲۴ نیز یک فروند هواپیمای مسافربری از نوع توپولف متعلق به شرکت هواپیمایی کاسپین که عازم ارمنستان بود دقایقی پس از بلند شدن از فرودگاه امام تهران در حوالی قزوین سقوط کرد که منجر به کشته شدن تمامی ۱۶۹ سرنشین (مسافر و خدمه) این هواپیما شد.
بر اساس اطلاعات شبکه ایمنی هوانوردی، تعداد ۱۷۲۰ نفر تا مرداد ۱۳۸۸ بر اثر سانحههای هوایی در ایران جان خود را از دست دادهاند.
فهرست سانحههای هوایی مهم ایران
سال ۱۳۹۵
۱۶ آذر ۱۳۹۵:ساعت یازده و سی دقیقه روز ۱۶ آذر ، یک فروند هلیکوپتر متعلق به شرکت پنها در دریاچه ی چیتگر تهران سقوط کرد.این بالگرد حامل ۸ سرنشین بود.پس از انتقال ۸ سرنشین این حادثه به بیمارستان، متاسفانه خلبان جان خود را از دست داد.
۷ آذر ۱۳۹۵:نیمه شب یکشنبه هفت آذر۹۵ یک فروند بالگرد MI17 متعلق به شرکت نفت خزر به هنگام انتقال مصدوم، پس از چند ثانیه برخاستن از سکوی نفتی امیرکبیر در دریای خزر دچار نقص فنی شد وسقوط کرد و هر پنج سرنشین آن شامل کادر پرواز خبره و متعهد:(کاپیتان حسن محمدی،کاپیتان غلامرضا میرزایی،مهندس رضا سنقری،مهندس حسین جعفرزاده )و (فرد مصدوم که شاغل شرکت نفت بود )جان باختند.
- ۶ فروردین ۱۳۹۵:در پی سقوط یک فروند بالگرد اورژانس در نزدیکی دریاچه مهارلو در اطراف شهرستان کوار استان فارس تمامی ۹ سرنشین این بالگرد جان باختند. سخنگوی اورژانس کشور دربارهٔ جزییات این حادثه گفت: این بالگرد در حال انتقال بیمار از شهرستان خنج به شیراز بود که در نزدیکی دریاچه مهارلو در اطراف شهرستان کوار استان فارس سقوط کرد. وی افزود: دو تکنسین اورژانس در داخل این بالگرد حضور داشتهاند.
سال ۱۳۹۴
- ۸ بهمن ۱۳۹۴:یک فروند هواپیمای ام دی ۸۳ متعلق به هواپیمایی زاگرس هنگام فرود از باند فرودگاه مشهد خارج شد این سانحه تلفات جانی نداشت.
- ۲۲ دی ۱۳۹۴: یک فروند هواپیمای آموزشی F4 به علت نقص فنی در حوالی یکی از روستاهای منطقه کهیری شهرستان کنارک سقوط کرد و منجر به مرگ خلبان و کمک خلبان آن شد. خلبانان این پرواز عبارت بودند از سرهنگ خلبان حمید عفیفی پور متولد روستای آبگرم شهرستان مرودشت در استان فارس و از ایل بزرگ قشقائی و طایفه شش بلوکی و کمک خلبان ایشان جناب سروان علی بلورخانی اهل تهران.
- ۲۲ تیر ۱۳۹۴:یک فروند بالگرد شب پر مربوط به شرکت نفت فلات قاره که از سکوی ابوذر یک مصدوم را به بوشهر انتقال میداد، ۱۰ دقیقه پس از پرواز از صفحه رادار ناپدید شد. این بالگرد شامل ۴ سرنشین بوده که کاپیتان علی عزتی خلبان، صفر پایخوان کمک خلبان، خورشید حسینی و رسول شجرات از همکاران شرکت ملی حفاری در این بالگرد بودهاند.
سال ۱۳۹۳
- ۷ اسفند ۱۳۹۳:یک فروند بالگرد متعلق به «شرکت پنها» که برای امداد رسانی به پرواز درآمده بود، به دلیل وضعیت نامساعد جوی با دیواره کوه برخورد و منفجر میشود.
- ۵ اسفند ۱۳۹۳:یک فروند هواپیمای آموزشی از نوع TB و متعلق به شرکت آموزش هوانوردی پارسیس در فرودگاه پیام کرج به دلیل باز نشدن چرخها و در حالی که خلبانان مجید یوسفی مهر و محمد مهدی طارمی در حال انجام مانورهای مربوطه برای باز کردن چرخها با استفاده از نیروی گرانش بودند و ارتفاع بسیار کمی با زمین داشتند، به دلیل از دست دادن موتور دچار سانحه شده و سقوط کرد؛ که در این سانحه خلبان طارمی قبل از برخورد با زمین خود را از هواپیما به بیرون پرتاب میکند و دچار شکستگی شدید میشود و خلبان یوسفی مهر یک هفته بعد به علت سوختگی شدید در بیمارستان سوختگی فوت مینماید
- ۹ دی ۱۳۹۳:یک فروند هواپیمای آموزشی از نوع TECNAM به علامت ثبت EP-SCN و متعلق به شرکت آموزش هوانوردی پارسیس در زمان برگشت از زنجان حوالی فرودگاه زنجان به دلیل از دست دادن کامل موتور با مهارت خلبانان محمد مهدی جهاد و حسن عبدالهی در جاده روستای سارم سقلو فرود اظطراری کردند در این سانحه هیچگونه آسیبی به هواپیما و دو خلبان آن وارد نشد.
- ۱۹ مهر ۱۳۹۳: در سانحه هوایی روز شنبه نوزدهم مهر ماه ۱۳۹۳ هفت تن از مسئولان و کادر پروازی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران در مسیر عزیمت به منطقه مرزی و عملیاتی شرق کشور کشته شدند.
- ۱۹ مرداد ۱۳۹۳: در ساعت ۹:۳۰ روز یکشنبه ۱۹ مرداد یک فرورند هواپیمای آنتونوف-۱۴۰، ایران ۱۴۰، متعلق به شرکت سپاهان ایر (هواپیمایی هسا) که حامل ۴۸ مسافر و خدمه بود، از تهران به مقصد طبس، از فرودگاه مهرآباد بلند شد و چند دقیقه پس از بلند شدن از باند، در بلوار شیشه مینا واقع در غرب تهران سقوط کرد. در این حادثه ۳۸ نفر کشته و ۱۰ نفر زخمی شدند.
- ۲۴ تیر۱۳۹۳: یک فروند هواپیمای اف-۴ نیروی هوایی ارتش ایران دقایقی پس از پرواز ازپایگاه هوایی شهید دوران در شیراز، منطقه دریاچه بختگان سقوط کرد که در پی آن دو خلبان این هواپیما کشته شدند.
- ۶ خرداد۱۳۹۳: یک فروند هواپیمای آنتونوف متعلق به نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در پرواز آموزشی، هنگام فرود در فرودگاه یزد به دلیل نقص فنی دچار آتشسوزی شد. در پی این سانحه با تلاش عوامل امداد و گروههای آتشنشانی نسبت به خاموش کردن آتش اقدام شد. در این سانحه خوشبختانه هیچ گونه آسیبی به کادر پرواز و سرنشینان هواپیما وارد نشد.
- ۲۰ اردیبهشت۱۳۹۳: هواپیمای فوکر ۱۰۰ پرواز شماره ۸۰۵۳ متعلق به شرکت هواپیمایی آسمان که از مشهد عازم فرودگاه بینالمللی زاهدان بود، در ساعت ۱۳٫۱۰ دقیقه روز ۲۰ اردیبهشت به دلیل عدم باز شدن چرخ سمت چپ عقب درخواست فرود اضطراری کرد و به ناچار با وجود یک چرخ بسته به حالت اضطرار در باند فرودگاه بینالمللی زاهدان فرود آمد و با وجود اینکه این هواپیما از باند پرواز خارج و لاستیک آن دچار ترکیدگی شد اما همه ۱۱۳ مسافر این پرواز جان سالم به در بردند. در این حادثه تنها ۹ تن آسیب دیدند.
سال ۱۳۹۲
- ۱۳ اسفند ۱۳۹۲: سقوط یک فروند فالکن ۲۰ سازمان هواپیمایی کشوری در آبهای خلیج فارس که شامل ۴ نفر بود.
- ۱ مهر۱۳۹۲: یک فروند هواپیمای شکاری اف-۴ فانتوم متعلق به پایگاه ششم شکاری بوشهر، در هنگام فرود با ترکیدگی لاستیک از باند خارج و دچار سانحه شد. در این حادثه هر ۲ خلبان اقدام به اجکت کردند که خلبان کابین جلو سرگرد خلبان آرش رضایی به علت باز نشدند چتر جان خود را از دست داد و خلبان کابین عقب سروان سلیمی نژاد از ناحیه کمر دچار شکستگی شد.
- ۸ اردیبهشت: یک فروند هواپیمای جنگنده اف-۵ نیروی هوایی ارتش که از پایگاه چهارم شکاری دزفول به پرواز درآمده بود در حوالی شهرستان اندیمشک سقوط کرد. خلبانان این پرواز موفق به اجکت شدند و جان سالم به در بردهاند.
- ۱ اردیبهشت: یک هواپیمای آموزشی اف-۵ تایگر در شهرستان آبدانان (اردیبهشت ۹۲) متعلق به پایگاه چهارم شکاری دزفول، در اثر برخورد با با کوه فیلمان سقوط کرد که موجب جان باختن هر دو خلبان آن شد. در این حادثه سرهنگ حسین طحان نظیف و سروان مرتضی پورحبیب درگذشتند.
سال ۱۳۹۱
- آذر ۱۳۹۱: سق این بالگرد برای امدادرسانی به حادثه تصادف یک مینیبوس در محدوده «ملکآباد» به محل حادثه اعزام شده بود. این بالگرد حامل پنج مصدوم حادثه تصادف و چهارواز و یک تکنیسین اورژانس بود که در منطقه «خین عرب» در نزدیکی بیمارستان طالقانی مشهد، دچار سانحه شد و سقوط کرد. تمامی سرنشینان این بالگرد جان خود را از دست دادند. جانباختگان ارتش و اورژانس این حادثه: ۱- هوبان مرتضوی (کادر پرواز) ۲- علیرضا پیرمفان (کادر پروازی) ۳- مسعود شاه ویسی زاده (کادر پروازی) ۵- جعفر قاری (امنیت پرواز) ۶- مهدی مهدیزاده (پرسنل اورژانس)
سال ۱۳۹۰
- ۶ بهمن ۱۳۹۰: یک فروند هواپیمای اف-۱۴نیروی هواییارتش ایران، سه دقیقه پس اتن از پایگاه ششم شکاری بوشهر در نزدیکی بوشهر سقوط کرد و خلبان و کمکخلبان این هواپیماجان باختند.
- ۱۲ شهریور: هواپیمای ایرباسشرکت هواپیمایی ماهان که از تهران عازم مشهد بود در در ساعت ۲۲:۳۰ در فرودگاه شهید هاشمینژاد مشهد این شهر دچار سانحه شد. این هواپیما به شماره پرواز ۶۱۳ که محسن رضایی دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام هم یکی از سرنشینان آن بود، حدود ساعت ۲۴، به هنگام فرود در باند فرودگاه به علت ترکیدگی چرخ جلو، با مشکل مواجه شد و به سختی فرود آمد. این پیشامد تلفات جانی در برنداشتهاست ولی برخی از مسافرها دچار جراحاتی شدهاند. محسن رضایی از ناحیه دست دچار جراحاتی گردید.
- ۱۹ شهریور: یک هواپیمای نظامی اف-۵ در حین رزمایشفداییان حریم ولایت در تبریز سقوط کرد. این هواپیما در میدان آذربایجان تبریز که در کنار فرودگاه این شهر قرار دارد واژگون شد. به گفته شاهدان عینی خلبان هواپیما توانست قبل از سقوط خود را با چتر به بیرون پرتاب کند.
- فروردین: ۱۳۹۰ یک جنگنده سوخو-۲۴ در استان فارس سقوط کرد که ۲ خلبانش از هواپیما بیرون پریدن که چتر یکی از آنان باز نشد که منجر به مرگ آن خلبان شد.
سال ۱۳۸۹
- ۱۹ دی۱۳۸۹: یک فروند بوئینگ ۷۲۷ متعلق به شرکت ایران ایر که از تهران به سمت ارومیه در حرکت بود حدود ساعت ۱۹:۴۵ در نزدیکی ارومیه سقوط کرد و ۷۸ نفر از ۱۰۵ مسافر و خدمه آن کشته شدند. (ر.ک. پرواز شماره ۲۷۷ ایرانایر)
- ۲۶ تیر۱۳۸۹ یک فروند فانتوماف-۴نیروی هوایی ارتش ایران که از پایگاه ششم شکاری بوشهر برخاسته بود، دقایقی پس از پرواز به دلیل نقص فنی در نزدیکی شهر چغادک در ۲۵ کیلومتری بوشهرسقوط کرد. دو نفر از سرنشینان هواپیما نجات یافتند.
سال ۱۳۸۸
- ۴ بهمن ۱۳۸۸: یک فروندتوپولف تی یو-۱۵۴ با ۱۵۷ مسافر پس از فرود روی باندفرودگاه مشهد آتش گرفت. در اثر این حادثه داخل هواپیما به کل سوخته و بال سمت راست و دم و چرخ هواپیما جدا شدند و ۴۲ تن از مسافران به بیمارستان منتقل شدند.
- ۳۱ شهریور ۱۳۸۸: یک فروند هواپیمای نظامی ایلیوشین-۷۶ دارای سیستم آواکس در حین مانور هوایی ارتش در جنوب قرچک در نزدیکی ورامین سقوط کرد. بر اثر این سانحه هفت نفر کشته شدند. گفتنی است این هواپیما تنها هواپیمای مجهز آواکس در ایران بود.
- ۱۰ شهریور ۱۳۸۸: سقوط یک فروند هواپیمای آموزشی از نوع تک نام به علت اشتباه خلبان در انتخاب باک تغذیه کننده موتور در چند مایلی فرودگاه پیام که منجر به آسیب دیده گی شدید خلبان زن از ناحیه سر و فوت وی به علت مرگ مغزی بعد از بیست و چهار ساعت شد. این هواپیما متعلق به شرکت هواپیمایی آموزشی ایران زمینپس از بلند شدن از فرودگاه پیام بصورت فورمیشن در نزدیکی حدوداً ۶۰ کیلومتری فرودگاه رشت به دلیل QRF تصمیم برگشت به فرودگاه پیام کرج را داشتند که بعلت خاموش شدن موتور هواپیما قبل از رسیدن به باند سقوط میکند.
- ۲۵ مرداد ۱۳۸۸: یک فروند بالگرد آموزشی نظامی متعلق به هوانیروز در شهرک اندیشهشهرستان شهریار واقع در ۴۵ کیلومتری غرب تهران سقوط کرد و سه سرنشین آن کشته شدند. این هلیکوپتر قبل از اصابت به زمین هنگام پرواز در آسمان دچار نقص فنی و آتشسوزی شده بود.
- ۲۴ مرداد ۱۳۸۸: یک فروند هواپیمای تک موتوره آموزشی صبح شنبه ۲۴ مرداد۱۳۸۸ پشت پمپ بنزین منطقه «پلنگ آباد» ماهدشتکرج سقوط کرد. براساس اعلام سازمان آتشنشانی کرج، در این حادثه هر دو سرنشین این هواپیما جان خود را از دست دادند. این هواپیما که از فرودگاه پیام کرج برخاسته بود پس از سقوط در نزدیکی همین فرودگاه دچار آتشسوزی شد که توسط آتش نشانان خاموش گردید. به گزارش سازمان آتشنشانی، این حادثه ساعت ۸:۱۲ دقیقه صبح به این سازمان اطلاع داده شد و مأموران آتشنشانی و دستگاههای مسوول بلافاصله در محل حادثه حضور یافتند.
- ۲۰ مرداد ۱۳۸۸: یک فروند هواپیمای فوکر ۱۰۰ در پرواز شماره ۷۲۹ هواپیمایی آسمان در فرودگاه اصفهان دچار سانحه شد. به علت فرود نامناسب عوامل پرواز یکی از چرخها ترکیده و آتش گرفت. درهای این هواپیما بسته بوده و در حالی که مسافران داخل بودند مأموران فرودگاه به اطفای حریق مشغول شدند و سرانجام پس از خاموش کردن آتش مسافران از هواپیما خارج شدند.
- ۱۹ مرداد ۱۳۸۸: بر اثر سقوط بالگرد نیروی انتظامی سه نفر از سرنشینان آن کشته شدند. این بالگرد در حین بازگشت از مأموریت حدود ساعت ۱۶ روز دوشنبه ۱۹ مرداد در ۳۰ کیلومتری ارتفاعات شرق کرمان به دلیل نقص فنی در حوالی «دهمرتضی سیرچ» با زمین برخورد کرد. این بالگرد در بازگشت از عملیات گشت و تعقیب اشرار در منطقه سیرچ کرمان به دلیل نقص فنی دچار مشکل شدهاست و با زمین برخورد کرده که در این حادثه خلبان و دو نفر از سرنشینان بالگرد کشته شدند. کمک خلبان به همراه دو سرنشین دیگر مجروح شدند و برای درمان به مراکز درمانی منتقل شدند.
- ۲ مرداد ۱۳۸۸: پرواز شماره ۱۵۲۵ هواپیمایی آریا تور که از تهران به مشهد حرکت میکرد ساعت ۱۸:۰۵ دقیقه در فرودگاه مشهد، در نتیجه باز نشدن چرخ جلو و همچنین اشکال در چرخهای عقب در هنگام فرود از باند خارج شد و به دیوار فرودگاه برخورد نمود. در این حادثه حداقل ۱۷ نفر (۳ مسافر و ۱۴ خدمه پرواز) کشته و ۲۰ نفر نیز مجروح شدند. این هواپیما از نوع ایلیوشین-۶۲ و مجموع مسافران و خدمه آن ۱۶۰ نفر بودهاست. خبرگزاری فارس، به نقل از سخنگوی سازمان هواپیمایی، سرعت بالای هواپیما را علت سانحه عنوان نمود.(ر.ک. پرواز شماره ۱۵۲۵ هواپیمایی آریا تور)
- ۲۴ تیر ۱۳۸۸: یک فروند هواپیمای مسافربری از نوع توپولف تی یو-۱۵۴ متعلق به شرکت هواپیمایی کاسپین که عازم ارمنستان بود دقایقی پس از بلند شدن از فرودگاه امام خمینی تهران در در ۱۲ کیلومتری جنوب قزوین بین منطقهفارسیان و جنتآباد در بخش مرکزی قزوین سقوط کرد که منجر به کشته شدن تمامی ۱۶۸ نفر سرنشین (مسافر و خدمه) این هواپیما شد.
سال ۱۳۸۷
- ۲۷ بهمن ۱۳۸۷: هواپیمای مسافربری ایران ۱۴۰ در حوالی فرودگاه شاهین شهر اصفهان سقوط کرد و تمامی پنج سرنشین هواپیما جان باختند. سانحه سقوط هواپیمای مسافربری ایران ۱۴۰ هنگامی رخ داد که خلبانان یکی از شرکتهای هواپیمایی شامل یک استاد خلبان و ۴ خلبان در حال آموزش، در حال گذراندن آموزشهای تایپ (نوع) این هواپیمای دوموتوره جهت ورود به ناوگان این شرکت بودهاند.
- ۱۰ شهریور ۱۳۸۷: سقوط هلیکوپتر ۲۰۶ آموزشی هوانیروز در حوالی شهرستان لنجانزرین شهر از توابع اصفهان سقوط کرد و یکی از خلبانان جان باخت؛علت حادثه مشخص نشد.
- ۳ شهریور ۱۳۸۷: سقوط هواپیمای بوئینگ ۷۳۷ ایرانی در اجاره شرکت هواپیمایی آیتک ایرقرقیزستان با ۹۰ مسافر که ۷۰ نفر از آنان جان باختند.
- ۱۶ تیر ۱۳۸۷: یک فروند هواپیمای شکاریاف-۵ارتش ایران در حین انجام مأموریت در پایگاه هوایی امیدیهخوزستان سقوط کرد و خلبان و کمکخلبان آن کشته شدند.
- ۲۳ خرداد ۱۳۸۷: یک فروند کایت موتوردار نظامی حین بارریزی با چتر سقوط کرد و ۲ سرنشین آن در دم جان باختند.
- ۲۶ فروردین ۱۳۸۷: یک فروند هواپیمای سوخو ۲۴ متعلق به نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران حوالی ساعت ۱۹ هنگام فرود دچار نقص فنی شد و سقوط کرد. خلبان و کمک خلبان اجکت کردند و سالم ماندند.
- ۹ فروردین۱۳۸۷: سقوط هلیکوپتر نیروی انتظامی آذربایجان شرقی در نزدیکی کوههای «اوشان» در محدوده شهرستان ورزقان.
سال ۱۳۸۶
- ۱۲ دی ۱۳۸۶ (۲ ژانویه۲۰۰۸): یک فروند هواپیمای فوکر ۱۰۰ شرکت ایران ایر ساعت هنگام برخاستن از باند فرودگاه مهرآباد دچار حادثه شد. این هواپیما که حدود صد مسافر داشت، قرار بود از تهران به مقصد شیراز پرواز کند، اما چرخهای هواپیما هنگام برخاستن به علت انحراف از باند فرودگاه کنده شد و بال هواپیما آتش گرفت.
- ۵ آذر ۱۳۸۶ (۲۶ نوامبر۲۰۰۷): یک فروند هواپیمای نظامی اف-۴ فانتوم ارتش ایران به علت نقص فنی در منطقه کنارک چابهار سقوط کرد و دو سرنشین آن کشته شدند.
- ۲۸ مهر: یک هلیکوپتر کبراهوانیروز در کرمانشاه سقوط کرد که علت حادثه مشخص نشد.
- ۱۹ شهریور ۱۳۸۶: یک فروند هواپیمایی آموزشی حوالی ساعت ۱۳ در بخش گله دان شهر شیراز سقوط کرد. در پی آن استاد پرواز این هواپیما (سرهنگ خلبان کاپیتان کاظم زوارئی) در دم جان باخت و سرنشین مجروح شد.
- ۲۶ مرداد: یک هلیکوپتر ۲۱۴هوانیروز در پیرانشهر سقوط کرد.
- ۱۶ مرداد: یک هلیکوپتر نظامی در اطراف فرودگاه میرزاکوچک خان رشت بر اثر نقص فنی سقوط کرد.
- ۱۵ اردیبهشت :صبح روز شنبه در حوالی اتوبان زنجان-قزوین یک فروند هواپیمای سبک تک موتوره آموزشی به نام پرندهٔ آبی سقوط کرد که در این سانحه دلخراش خلبان هواپیمای مزبور در دم جان خود را از دست داد. هواپیما پس از سقوط دچار آتشسوزی نشده ولی به کل منهدم گردید.
- ۲۳ فروردین :یک هواپیمای آموزشی گلایدر درفرودگاه تفریحی – آموزشی واقع در جاده کهریزک به دلیل شرایط نامناسب جوی، در ساعت ۱۰ صبح سقوط کرد که در اثر آن، خلبان و دانشجوی وی، جان خود را از دست دادند
سال ۱۳۸۵
- ۵ اسفند: سقوط هلیکوپتر هوانیروز ارتش و مرگ سعید قهاری و ۱۳ تن دیگر.
- ۲۸ بهمن: سقوط هلیکوپتر آکوریل وزارت نفت در دریاچه مهارلو. مأموریت این هلیکوپتر انتقال باقیمانده بدنه هلیکوپتری بود که دو روز قبل در همین مکان سقوط کرده بود. علت حادثه اعلام نشد.
- ۲۵ بهمن:سقوط هلیکوپتر در دریاچه نمک مهارلو شیراز متعلق به یک شرکت وابسته به وزارت نفت که در اجاره سازمان زمینشناسی بر اثر نقص فنی.
- ۲۹ دی:سقوط هلیکوپتر هلال احمر که برای نجات دو کوهنورد در ارتفاعات علم کوه اعزام شده بودند. این هلیکوپتر وقتی قصد داشت در نزدیکی پناهگاه کوهستانی سرچال فرود بیاید دچار سانحه شده و واژگون شد.
- ۶ آذر ۱۳۸۵ (۲۷ نوامبر۲۰۰۶): یک فروند هواپیمای آنتونوف ۷۴ متعلق به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فرودگاه مهرآباد سقوط کرد. در این حادثه ۳۶ نفر کشته و ۲ نفر زخمی شدند.
- ۲۷ آبان :سقوط هلیکوپتر شنوک هوانیروز در حوالی نجف آباد اصفهان. نقص فنی و فرسودگی علت سقوط این وسیله بود.
- ۱۰ شهریور ۱۳۸۵ (۱ سپتامبر۲۰۰۶): سقوط هواپیمای توپولوف-۱۵۴ شرکت ایران ایرتور در فرودگاه مشهد. این هواپیما در مسیر بندرعباس-مشهد در حال حرکت بود. این هواپیما حامل ۱۴۸ مسافر بود. در این حادثه ۲۸ نفر کشته و ۵۰ نفر زخمی شدند.
- ۲۰ مرداد:سقوط هلیکوپتر کاموف اجارهٔ فدراسیون کوهنوردی که در حال انتقال تجهیزات و نیرو به قله دماوند بود. دلیل سقوط فرسودگی هلیکوپتر و حمل تیرآهن و برهم خوردن تعادل آن اعلام شد.
- ۲۹ فروردین: فرود اضطراری هلیکوپتر شنوک هوانیروز در اصفهان به علت نفض فنی و شکسته شدن یکی از ملخها در اثر ضربه هنگام فرود.
سال ۱۳۸۴
- ۱۹ دی ۱۳۸۴ (۹ ژانویه۲۰۰۶): یک هواپیمای فالکن-۲۰ متعلق به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در شمال غرب ایران سقوط کرد و تعدادی از مقامات ارشد سپاه، از جمله احمد کاظمی، فرمانده نیروی زمینی سپاه، کشته شدند.
- ۱۵ آذر ۱۳۸۴ (۶ دسامبر۲۰۰۵): یک فروند هواپیمای سی-۱۳۰ ارتش ایران که حاوی خبرنگاران و پرسنل ارتش بود، بر روی منطقهای مسکونی در تهران سقوط کرد که بیش از ۱۱۰ کشته برجای گذاشت. (ر. ک: سقوط هواپیما در تهران، ۱۵ آذر ۱۳۸۴)
- ۳۱ فروردین ۱۳۸۴: یک فروند بوئینگ ۷۰۷هواپیمایی ساها که در مسیر کیش به تهران در حرکت بود هنگام نشستن در فرودگاه مهرآباد از مسیر منحرف شد و وارد رودخانه کن شد. در این حادثه دو نفر کشته و یک نفر مفقود میشود.
سال ۱۳۸۳
- ۲۹ آذر:سقوط هلیکوپتر امداد هلال احمر استان فارس در ارتفاعات خرم بید.
- ۹ خرداد:سقوط هلیکوپتر هوانیروز در ارتفاعات الموت قزوین. این هلیکوپتر حامل استاندار قزوین بود که برای بازدید از مناطق زلزله زده مأموریت داشت. علت سانحه نیز اعلام نشد.
سال ۱۳۸۲
- ۲۱ بهمن ۱۳۸۲ (۱۰ فوریه۲۰۰۴): یک فروند فوکر-۵۰ متعلق به هواپیمایی کیش ایر در هنگام فرود آمدن در فرودگاه شارجه به زمین برخورد کرد و ۴۳ نفر از ۴۵ مسافر آن کشته شدند.
سال ۱۳۸۱
- ۳۰ بهمن ۱۳۸۱ (۱۹ فوریه۲۰۰۳): یک ایلیوشین-۷۶ متعلق به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در ارتفاعات استان کرمان سقوط کرد و تمام ۲۷۶ سرنشین آن جان باختند.
- ۲ دی ۱۳۸۱(۲۳ دسامبر ۲۰۰۲):یک آنتونوف ۱۴۰ اوکراینی به کوهی در مرکز ایران برخورد کرد و ۴۹ نفر از سرنشینان آن کشته شدند. این گروه که از مقامات اوکراینی و روسی بودند برای افتتاح کارخانه هواپیما سازی در اصفهان عازم این شهر بودند.
سال ۱۳۸۰
- ۲۷ اردیبهشت ۱۳۸۰ (۱۷ مه ۲۰۰۱): هواپیمای روسی یاک-۴۰ متعلق به شرکت فراز قشم در ساعت ۷ بامداد در جنگلهای منطقه خرچنگ در حوالی ساری سقوط نمود. در این حادثه رحمان دادمان وزیر راه و ترابری به همراه تعدادی از مقامات ایران و جمعی از نمایندگان استان گلستان و تمامی خدمه هواپیما جان خود را از دست میدهند. پرواز جهت انجام مأموریت اداری و افتتاح فرودگاه گرگان بود.
- ۲۳ بهمن ۱۳۸۰ (۱۲ فوریه۲۰۰۲): هواپیمای توپولوف-۱۵۴ شرکت ایران ایرتور در نزدیکی خرمآباد با کوه برخورد کرد و ۱۱۹ نفر کشته شدند. در این حادثه چهار مهندس جوان اسپانیایی نیز کشته شدند. علت حادثه سهل انگاری اداره هواشناسی در ارائه به موقع اطلاعات هواشناسی (ارتفاع ابرها) و مکث بیش از حد خلبان در افزایش ارتفاع هواپیما با وجود هشدار برخورد هواپیما با کوه بوده است.
سال ۱۳۷۹
- ۲۶ بهمن ۱۳۷۹ یک فروند بالگرد آموزشی متعلق به هوانیروز ارتش جمهوری اسلامی ایران در ساعت ۹ صبح در طی یک پرواز آموزشی بدلیل نقص فنی در حوالی شرق اصفهان روی یک گاوداری سقوط نمود و خلبان شهید سرگرد غلامرضا فروتن و کمک خلبان شهید ستواندوم محسن گودرزی به درجه رفیع شهادت نائل آمدند.
سال ۱۳۷۸
- ۱۳ بهمن ۱۳۷۸ (۲ فوریه۲۰۰۰): یک فروند هواپیمای سی-۱۳۰ متعلق به نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در فرودگاه مهرآباد با یک ایرباس آ-۳۰۰ در حال توقف، تصادف کرد و همه ۸ سرنشین هواپیمای سی-۱۳۰ کشته شدند.
سال ۱۳۷۶
- ۱۲ مهر ۱۳۷۶ یک فروند هواپیمای اف ۵ به دلیل نقص فنی در حوالی دریاچه ارومیه در ساعت ۱۰:۴۳ سقوط کرد و خلبان این هواپیما، سعید جباریان، درگذشت.
- ۲۵ دی ۱۳۷۶(۱۵ ژانویه ۱۹۹۸): هواپیمای فوکر ۱۰۰ به دلیل سرعت باد و دلایل نامشخص دیگر بر بستر یک رودخانه خشک در فاصله ۱۰ کیلومتری اصفهان به زمین نشست. این هواپیمای آسیب دیده به دلیل بازسازی پس از آن به استرالیا فرستاده شد و در آن هیچکس آسیب جدی ندید.
سال ۱۳۷۵
- ۲۳ اسفند ۱۳۷۵ (۱۳ مارس۱۹۹۷): یک فروند هواپیمای سی-۱۳۰ متعلق به نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران که از دزفول عازم مشهد بود در کوه شیرباد نیشابور سقوط کرد و ۸۶ سرنشین آن کشته شدند.
- ۱۳ اسفند ۱۳۷۵ (۳ مارس۱۹۹۷): یک فروند هواپیمای فالکن-۲۰ ارتش ایران در اردبیل سقوط کرد و همه ۴ سرنشین آن کشته شدند.
- ۲۰ خرداد ۱۳۷۵ (۹ ژوئن۱۹۹۶): بوئینگ ۷۲۷ایران ایر در فرودگاه رشت دچار سانحه شد و در اثر آن ۴ نفر کشته شدند.[۳۸]
سال ۱۳۷۳
- ۱۵ دی ۱۳۷۳ (۵ ژانویه۱۹۹۵): هواپیمای جت لاکهید ارتش ایران در نزدیکی اصفهان چند دقیقه پس از برخاستن از پایگاه شهید بابایی، سقوط کرد و همه ۱۲ سرنشین آن از جمله سرلشکر منصور ستاری، فرمانده نیروی هوایی ارتش، کشته شدند.
- ۱۸ مهر ۱۳۷۳ (۱۰ اکتبر ۱۹۹۴): هواپیمای فوکر-۲۸شرکت هواپیمایی آسمان که در مسیر اصفهان به تهران در حرکت بود در کوههای کرکس در نزدیکی نطنز سقوط کرد و همه ۶۶ سرنشین آن کشته شدند.
سال ۱۳۷۲
- ۲۶ اسفند ۱۳۷۲: یک هواپیمای هرکولس حمل و نقل سی ۱۳۰ که حامل زنان و کودکان ایرانی بود درمنطقه مورد مناقشه آذربایجان و ارمنستان در ناگورنو قره باغ سقوط کرد و ۱۹ تن مسافر و همچنین ۱۳ سرنشین این هواپیما کشته شدند.
- ۲۴ آبان ۱۳۷۲ (۱۵ نوامبر۱۹۹۳): هواپیمای آنتونوف-۱۲۴ عبوری (متعلق به ایران نبوده از دبی به آسیای میانه پرواز میکرد) در نزدیکی کرمان سقوط کرد و همه ۱۷ سرنشین آن کشته شدند.
سال ۱۳۷۱
- ۱۹ بهمن ۱۳۷۱ (۸ فوریه۱۹۹۳): هواپیمای توپولوف-۱۵۴ شرکت ایران ایرتور با یک هواپیمای سوخو-۲۴ متعلق به نهاجا در نزدیکی تهران تصادف کرد. در این حادثه ۱۳۴ نفر کشته شدند.
- ۶ اردیبهشت ۱۳۷۱ (۲۶ آوریل۱۹۹۲): هواپیمای فوکر-۲۷نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در نزدیکی ساوه سقوط کرد و ۳۹ سرنشین آن کشته شدند.
سال ۱۳۷۰
- ۳ خرداد ۱۳۷۰ (۲۴ مه۱۹۹۱): هواپیمای ایلیوشین-۷۶ در نزدیکی کرمانشاه سقوط کرد و ۴ سرنشین آن کشته شدند.
سال ۱۳۶۷
- ۱۲ تیر ۱۳۶۷ (۳ ژوئیه۱۹۸۸): هواپیمای ایرباس آ-۳۰۰ در پرواز شماره ۶۵۵ ایران ایر، بهوسیله ناو جنگی وینسنس آمریکا در خلیج فارس هدف قرار گرفت و تمام ۲۹۰ سرنشین آن آسمانی شدند.
سال ۱۳۶۵
- ۱۱ آبان ۱۳۶۵ (۲ نوامبر ۱۹۸۶): یک فروند هواپیمای سی ۱۳۰ نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در زاهدان سقوط کرد، ۱۰۳ کشته در این سانحه هوایی به جای ماند، این هواپیما که از مشهد به زاهدان رفته بودو نیروهای جبهه را در مراجعت حمل میکرد به کوه اصابت کرد خلبان آن نیز سرگرد شهید حسین سیاح پور بود.
- ۲۳ مهر ۱۳۶۵، (۱۵ اکتبر ۱۹۸۶): یک فروند هواپیمای بوئینگ ۷۳۷ در فرودگاه شیراز به دلیل درگیری جنگی مورد حمله جنگنده عراقی قرار گرفت و ۲۹۰ مسافر با غافلگیری در این سانحه هوایی کشته شدهاند.
سال ۱۳۶۴
- ۱ اسفند ۱۳۶۴، یک فروند اف۲۷ فرندشیپ در ۲۵ کیلومتری شمال اهواز، مورد حمله دو فروند جنگنده عراقی قرار گرفت و سقوط کرد. حدود ۵۰ تن سرنشینانش هم کشته شدند. این هواپیما حامل فضلالله محلاتی فرمانده سپاه و به همراه جمعی از نمایندگان مجلس و قضات عالی رتبه قضایی بود.
سال ۱۳۶۳
- ۱ اسفند ۱۳۶۳ یک فروند هواپیمای سی ۱۳۰نیروی هوایی ارتش در فرودگاه مهرآباد سقوط کرد و در پی آن هفت نفر از سرنشینان هواپیما درگذشتند.
سال ۱۳۶۲
- ۱۷ دی ۱۳۶۲ (۷ ژانویه ۱۹۸۳): یک فروند بوئینگ ۷۲۷ متعلق به شرکت ایران ایر هنگام تاکسی کردن در فرودگاه مهرآباد تهران دچار سانحه شد و به کلی منهدم گردید.
سال ۱۳۶۰
- ۷ مهر ۱۳۶۰ (۲۹ سپتامبر۱۹۸۱): یک فروند هواپیمای سی-۱۳۰ ارتش ایران در کهریزک سقوط کرد و ۸۰ سرنشین آن کشته شدند.
سال ۱۳۵۹
- ۳۱ خرداد ۱۳۵۹ (۲۱ ژوئن۱۹۸۰): هواپیمای بوئینگ ۷۲۷ایران ایر که در مسیر مشهد-تهران پرواز میکرد سقوط کرد و ۱۲۸ نفر از سرنشینان آن کشته شدند.
جدول سوانح هوایی منجر به مرگ
هواپیماهای مسافربری
سال | نوع هواپیما | مکان حادثه | تعداد کشتهشدگان |
نام شرکت هواپیمایی | مقاله اصلی |
---|---|---|---|---|---|
۱۳۵۹ | بوئینگ ۷۲۷ | حوالی تهران | ۱۲۸ | ایران ایر | پرواز شماره ۲۹۱ ایران ایر |
۱۳۶۵ | بوئینگ ۷۳۷ | فرودگاه شیراز (حمله جنگندههای عراقی) | ۲۳ | ایران ایر | – |
۱۳۶۷ | ایرباس آ-۳۰۰ | خلیج فارس (حمله ناو آمریکایی) | ۲۹۰ | ایران ایر | پرواز شماره ۶۵۵ ایران ایر |
۱۳۷۱ | توپولف-۱۵۴ | تهران (تصادم با هواپیمای نظامی) | ۱۳۴ | ایران ایرتور | تصادم تهران ۱۳۷۱ |
۱۳۷۳ | فوکر ۲۸ | کوه کرکس، نزدیکی نطنز | ۶۶ | هواپیمایی آسمان | پرواز ۷۴۶ هواپیمایی آسمان |
۱۳۷۵ | بوئینگ ۷۲۷ | فرودگاه رشت | ۴ | ایران ایر | – |
۱۳۸۰ | یاک-۴۰ | منطقه خرچنگ، حوالی ساری | ۲۵ | فراز قشم | حادثه هواپیمای یاک ۴۰ |
۱۳۸۰ | توپولف-۱۵۴ | خرمآباد | ۱۱۹ | ایران ایرتور | پرواز شماره ۹۵۶ ایران ایرتور |
۱۳۸۲ | فوکر ۵۰ | شارجه | ۴۳ | کیش ایر | – |
۱۳۸۴ | بوئینگ-۷۰۷ | فرودگاه مهرآباد | ۲ | هواپیمایی ساها | – |
۱۳۸۵ | توپولف-۱۵۴ | مشهد | ۲۸ | ایران ایرتور | – |
۱۳۸۷ | ایران ۱۴۰ | حوالی فرودگاه شاهینشهر | ۵ | هواپیمایی هسا | – |
۱۳۸۷ | بوئینگ ۷۳۷ | حوالی بیشکک | ۶۸ | هواپیمایی آسمان | پرواز شماره ۶۸۹۵ هواپیمایی آسمان |
۱۳۸۸ | توپولف-۱۵۴ | قزوین | ۱۶۸ | هواپیمایی کاسپین | پرواز شماره ۷۹۰۸ هواپیمایی کاسپین |
۱۳۸۸ | ایلیوشین-۶۲ | فرودگاه مشهد | ۱۷ | هواپیمایی آریا | پرواز شماره ۱۵۲۵ هواپیمایی آریا تور |
۱۳۸۹ | بویینگ ۷۲۷ | ارومیه | ۷۸ | ایرانایر | پرواز شماره ۲۷۷ ایرانایر |
۱۳۹۳ | ایران-۱۴۰ | تهران | ۳۹ | هواپیمایی هسا | پرواز شماره ۵۹۱۶ هواپیمایی سپاهان |
آمار سوانح بر اساس نوع هواپیما (بجز سوانح ناشی از حملات نظامی)
نوع هواپیما | تعداد سانحه |
تعداد کشتهشدگان |
---|---|---|
توپولف-۱۵۴ | ۴ | ۴۴۹ |
هسا ایران-۱۴۰ | ۲ | ۴۴ |
ایلیوشین-۶۲ | ۱ | ۱۷ |
فوکر ۵۰ | ۱ | ۴۳ |
فوکر ۲۷ | ۲ | ۳۹ |
فوکر ۲۸ | ۱ | ۶۶ |
بوئینگ ۷۲۷ | ۳ | ۲۱۰ |
بوئینگ ۷۳۷ | ۱ | ۶۸ |
بوئینگ ۷۰۷ | ۱ | ۲ |
یاک ۴۰ | ۱ | ۲۵ |
هواپیماهای نظامی
سال | نوع هواپیما | مکان حادثه | تعداد کشتهشدگان |
مالک | مقاله اصلی |
---|---|---|---|---|---|
۱۳۳۶ | هواپیمای نظامی | به دنبال تعقیب دادشاه و افرادش | ۴ | نیروی هوایی ارتش | – |
۱۳۴۸ | برخورد ۲ هواپیمای جت | دزفول | ۲ | نیروی هوایی ارتش | – |
۱۳۶۰ | لاکهید سی-۱۳۰ | کهریزک | ۸۰ | نیروی هوایی ارتش | پرواز هرکولس سی-۱۳۰ نیروی هوایی ارتش ایران ۱۳۶۰ |
۱۳۶۳ | سی-۱۳۰ | فرودگاه مهرآباد | ۷ | نیروی هوایی ارتش | – |
۱۳۶۴ | فوکر ۲۷ | حوالی اهواز (حمله جنگندههای عراقی) | ۵۰ | نیروی هوایی ارتش | – |
۱۳۶۵ | لاکهید سی-۱۳۰ | زاهدان | ۹۸ | نیروی هوایی ارتش | – |
۱۳۷۰ | ایلیوشین-۷۶ | کرمانشاه | ۴ | ؟ | – |
۱۳۷۱ | فوکر-۲۷ | حوالی ساوه | ۳۹ | نیروی هوایی ارتش | – |
۱۳۷۳ | لاکهید سی-۱۳۰ | حوالی اصفهان | ۱۲ | نیروی هوایی ارتش | – |
۱۳۷۵ | لاکهید سی-۱۳۰ | نیشابور | ۸۶ | نیروی هوایی ارتش | – |
۱۳۷۵ | فالکن-۲۰ | اردبیل | ۴ | نیروی هوایی ارتش | – |
۱۳۷۶ | اف ۵ | حوالی دریاچه ارومیه | ۱ | نیروی هوایی ارتش | – |
۱۳۷۸ | لاکهید سی-۱۳۰ | فرودگاه مهرآباد | ۸ | نیروی هوایی ارتش | – |
۱۳۸۱ | ایلیوشین-۷۶ | بلندیهای استان کرمان | ۲۷۶ | سپاه پاسداران | پرواز ایلیوشین ۷۶ سپاه پاسداران ۱۳۸۱ |
۱۳۸۴ | لاکهید سی-۱۳۰ | تهران | ۱۱۰ | نیروی هوایی ارتش | پرواز هرکولس سی-۱۳۰ نیروی هوایی ارتش ایران ۱۳۸۴ |
۱۳۸۵ | آنتونوف-۷۴ | فرودگاه مهرآباد | ۳۶ | سپاه پاسداران | – |
۱۳۸۴ | فالکن-۲۰ | حوالی ارومیه | ۱۱ | سپاه پاسداران | – |
۱۳۸۶ | اف-۴ فانتوم | کنارک | ۲ | نیروی هوایی ارتش | – |
۱۳۸۷ | اف-۵ | پایگاه هوایی امیدیه، خوزستان | ۲ | نیروی هوایی ارتش | – |
۱۳۸۸ | ایلیوشین-۷۶ | قرچک | ۷ | نیروی هوایی ارتش | – |
۱۳۹۰ | اف-۱۴ | حوالی بوشهر | ۲ | نیروی هوایی ارتش | – |
۱۳۹۰ | سوخو-۲۴ | استان فارس | ۱ | نیروی هوایی ارتش | – |
۱۳۹۲ | فالکن ۲۰ | حوالی جزیره کیش | ۴ | نیروی هوایی ارتش | – |
۱۳۹۲ | اف-۴ | حوالی پایگاه ششم شکاری بوشهر | ۱ | نیروی هوایی ارتش | – |
۱۳۹۲ | اف-۵ | حوالی شهرستان آبدانان | ۲ | نیروی هوایی ارتش | – |
۱۳۹۳ | توربو کوماندور | حوالی زاهدان | ۷ | نیروی انتظامی | – |
۱۳۹۳ | اف-۴ | حوالی دریاچه بختگان | ۲ | نیروی هوایی ارتش | – |
۱۳۹۴ | اف-۴ | شهرستان کنارک | ۲ | نیروی هوایی ارتش | – |
آمار سوانح هواپیماهای نظامی بر اساس نوع هواپیما (بجز سوانح هنگام عملیات)
نوع هواپیما | تعداد سانحه |
تعداد کشتهشدگان |
---|---|---|
لاکهید سی-۱۳۰ | ۶ | ۳۹۴ |
ایلیوشین-۷۶ | ۳ | ۲۸۷ |
آنتونوف-۷۴ | ۱ | ۳۶ |
فالکن ۲۰ | ۳ | ۱۹ |
اف ۴ | ۴ | ۷ |
اف ۵ | ۳ | ۵ |
اف ۱۴ | ۱ | ۲ |
سوخو-۲۴ | ۱ | ۱ |
منبع: ویکی پدیا