ایستاده با احترام، به وقت شام، به وقت حاتمی کیا

جعفر محمدی – چند روز پیش، فرصتی دست داد که “به وقت شام” ، فیلم جدید ابراهیم حاتمی کیا را در جشنواره فیلم فجر ببینم.
از پیش می دانستم که فیلم با موضوع داعش ساخته شده است و امیدوار بودم کارگردان در دام کلیشه ها و شعارها نیفتاده باشد.

حاتمی کیا، فیلمسازی است که کوشیده با زمان پیش برود و فیلم بسازد؛ او در این مسیر افت و خیزهای فراوانی داشته است و دوست داشتم، “به وقت شام” یکی از نقاط “خیز” باشد و نه “افت”.

سکانس های آغازین فیلم، نوید این را می داد که با یک اثر حرفه ای که دستکم از نظر تصویری و فیلمبرداری بالاتر از معدل سینمای ایران است مواجه هستم.
ادامه فیلم اما مرا متقاعد کرد که تماشاگر فیلمی هستم که نه فقط از نظر بصری که از منظر قصه گویی، کارگردانی، بازی ها، جلوه های ویژه و … نیز بسیار بیش از یک سر و گردن بالاتر از سینمای ایران و حتی فیلم های خود حاتمی کیاست.

هر چند فیلم او روایتگر تقابل خلبانان ایرانی هواپیمای ایلیوشین با داعشی هاست، اما در دام شعارگویی های رایج نیفتاده است و هر آنچه در فیلم، شعاری جلوه می کند، بخشی از واقعیتی است که در اتمسفر ایدئولوژیک داعش می گذرد.
از این رو “به وقت شام” روایتگر یک قصه انسانی در یک بستر ایدئولوژیک است؛ قصه ای که برخلاف اکثر فیلم های ایرانی، با تعلیق های پی در پی و هیجان های مستمر، به تماشاگر اجازه تکان خوردن از صندلی سینما را نمی دهد و باز بر خلاف اکثر فیلم های ایرانی، پایانش قابل پیش بینی نیست.

بازی ها نیز بسیار طبیعی جلوه می کند و در این میان، بابک حمیدیان، بسیار باور پذیر کار کرده و خوش درخشیده است.

تصمیم خوبی که کارگردان درباره بازیگران عرب زبان فیلم گرفته این است که آنها در فیلم، به زبان عربی حرف می زنند و این، فضای فیلم را واقعی تر می کند، به ویژه آن که تعداد و طول مکالمات آنقدر زیاد نیست که حواس مخاطب، دائماً درگیر زیرنویس باشد.

البته فیلم عاری از اشکال هم نیست، مثلاً بارداری همسر نقش اول فیلم کاری است که اغلب برای بالا بردن حس عاطفی قصه می کنند و آنقدر این ترفند در سینما تکرار شده که توی ذوق می زند؛ یا صحنه پایانی هواپیما برغم قوی بودن بقیه جلوه های ویژه، چنگی به دل نمی زند.
ضمن این که باید قبل از آغاز فیلم هشدار داده می شد که به خاطر وجود صحنه های خشن، تماشای آن برای همه گروه های سنی و افراد مناسب نیست.

با همه این اوصاف،به وقت شام، در مجموع اثری است که می توان در پایان فیلم، به احترامش از جا برخاست و بقیه را به دیدنش توصیه کرد.

منبع: عصر ایران