“معامله قرن” چیست؟

دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا در حالی درصدد است که امروز (سه‌شنبه) از طرح خود موسوم به «معامله قرن» رونمایی کند که فلسطینی‌ها که طرفی اساسی در این توافق به حساب می‌آیند، کاملاً مخالف آن هستند. اما این طرح از موافقت کامل بنیامین نتانیاهو و بنی گانتس، رقبای تصدی پست نخست وزیری اسرائیل برخوردار است.
به گزارش عصرایران،  رسانه‌های فلسطینی سندی را در خصوص بندهای فاش شده از این طرح منتشر کرده‌اند که این بندها از سوی دولت آمریکا پیشنهاد شده است.
در ادامه نکات اصلی مطرح شده در این توافق به گزارش ایسنا، به نقل از خبرگزاری فلسطینی معا، ذکر می‌گردد:

۱- توافق

توافق سه جانبه‌ای میان اسرائیل، سازمان آزادی‌بخش و حماس امضا می‌شود و کشور فلسطین با نام «فلسطین جدید» در اراضی کرانه باختری و نوار غزه بدون در نظر گرفتن شهرک‌های یهودی نشینِ برپا شده، ایجاد می‌گردد.

۲- تخلیه اراضی

شهرک‌های یهودی نشین همانطور که هستند، باقی می‌مانند و شهرک‌های یهودی‌نشین دوردست نیز به آنها ملحق می‌شوند و مساحت شهرک‌های یهودی نشین امتداد می‌یابد تا به شهرک‌های دوردست نیز برسد.

۳- قدس

قدس تقسیم‌ نخواهد شد و میان اسرائیل و فلسطینِ جدید مشترک خواهد بود و ساکنان عرب منتقل می‌شوند تا ساکن فلسطین جدید شوند. شهرداری قدس نیز مسئول تمامی اراضی قدس به استثنای بخش آموزش خواهد بود که فلسطین جدید مسئولیت آن را برعهده می‌گیرد. این فلسطین جدید خواهد بود که به شهرداری یهودی قدس مالیات املاک و آب را می‌پردازد.
همچنین به یهودیان اجازه داده نخواهد شد که منازل عربی را خریداری کنند، این اجازه به عرب‌ها نیز داده نمی‌شود که منازل یهودی را خرید کنند. مناطق بیشتری به قدس ملحق نخواهد شد، اماکن مقدس نیز همانطور که در حال حاضر هستند باقی خواهد ماند.

۴- غزه

مصر اراضی جدیدی را به فلسطین برای ساخت فرودگاه، کارخانه‌ها و برای تبادل تجاری و کشاورزی خواهد داد، اما به فلسطینیان اجازه سکونت در آن را نمی‌دهد. (در مورد مساحت اراضی و بهای آن میان طرف‌ها با میانجیگری «یک کشور حامی» توافق حاصل می‌شود و این کشور حامی در آینده معرفی می‌گردد/ یک مسیر بزرگراه میان غزه و کرانه باختری کشیده می‌شود و اجازه ایجاد کانال آب‌های تصفیه شده در زیر اراضی میان غزه و کرانه باختری داده می‌شود.

۵- کشورهای حامی

کشورهایی که موافقت کرده‌اند که به اجرای این توافق کمک کنند و از لحاظ اقتصادی بر آن نظارت داشته باشند، عبارت هستند از آمریکا، اتحادیه اروپا و کشورهای نفت‌خیز عربی در حاشیه خلیج فارس.
بدین منظور، مبلغ ۳۰ میلیارد دلار طی ۵ سال درخصوص پروژه‌هایی برای فلسطین جدید در نظر گرفته شده است. (بهای الحاق شهرک‌های یهودی نشین به اسرائیل از جمله شهرک‌های دوردست را خود اسرائیل پرداخت می‌کند).

۶- توزیع مشارکت‌ها میان کشورهای حامی

– آمریکا ۲۰ درصد
– اتحادیه اروپا ۱۰ درصد
– کشورهای عربی نفت‌خیز در حوزه خلیج فارس ۷۰ درصد.

نسبت مشارکت میان کشورهای عربی بر اساس امکانات نفتی آنها تقسیم می‌شود (از این مسئله که کشورهای نفت‌خیز بیشترین هزینه این طرح را پرداخت می‌کنند این برداشت ایجاد می‌شود که آنها از این توافق بیشترین سود را می‌برند).

۷- ارتش

فلسطین جدید نباید ارتش داشته باشد و تنها سلاحی که به فلسطین جدید اجازه برخورداری از آن داده می‌شود، سلاح‌های سبک پلیس است.
توافقی میان اسرائیل و فلسطین جدید امضا خواهد شد که بر اساس آن اسرائیل مسئولیت دفاع از فلسطین جدید در مقابل هر حمله خارجی را بر عهده می‌گیرد؛ اما به این شرط که فلسطین جدید به اسرائیل بهای دفاع از خود را بپردازد. میان اسرائیل و کشورهای عربی نیز مذاکره صورت می‌گیرد تا مبلغی که عرب‌ها به ارتش اسرائیل برای بهای این حفاظت می‌پردازند، مشخص شود.

۸- جدول‌های زمانی و مراحل اجرا

در هنگام امضای توافق:
۱- حماس تمامی سلاح‌هایش را کنار می‌گذارد و این شامل سلاح‌های شخصی رهبران حماس نیز می‌شود و این سلاح‌ها به مصری‌ها تحویل داده می‌شود.
۲- به جای آن، نیروهای حماس حقوق ماهیانه‌ای از کشورهای عربی دریافت می‌کنند.
۳- مرزهای نوار غزه برای تجارت جهانی از طریق گذرگاه‌های اسرائیلی و مصری و نیز از طریق دریا گشوده می‌شود، همچنین بازار غزه با کرانه باختری افتتاح می‌شود.
۴- بعد از یک سال از این توافق، انتخابات دموکراتیکی برای دولت فلسطین جدید برگزار می‌شود و هر شهروند فلسطینی می‌تواند برای این انتخابات کاندیدا شود.
۵- اسیران: بعد از گذشت یک سال از انتخابات، تمامی اسیران به صورت تدریجی طی سه سال آزاد می‌شوند.
۶- طی ۵ سال یک بندر دریایی و یک فرودگاه برای فلسطین جدید ایجاد می‌شود و تا آن زمان، فلسطینی‌ها از فرودگاه‌ها و بنادر اسرائیل استفاده می‌کنند.
۷- مرزها میان فلسطین جدید و اسرائیل در مقابل عبور و مرور شهروندان و کالاها باز خواهد بود؛ همانطور که وضعیت با کشورهای دوست اینگونه است. «اسرائیل نپذیرفته است که هیچ مرزی برای آن تعریف شود».
۸- پل معلقی میان «بزرگراه» ایجاد می‌شود که ارتفاع آن از سطح زمین ۳۰ متر است و غزه و کرانه باختری را به هم متصل می‌کند. ماموریت ساخت این پل را یک شرکت چینی بر عهده می‌گیرد و در هزینه آن، چین به میزان ۵۰ درصد، ژاپن به میزان ۱۰ درصد، کره جنوبی ۱۰ درصد، استرالیا ۱۰ درصد و کانادا ۱۰ درصد مشارکت می‌کنند، آمریکا و اتحادیه اروپا با هم ۱۰ درصد در ساخت این پل سهیم می‌شوند.

نقشه مناطق فلسطینی و اسراییل در طرح پیشنهادی ترامپ (معامله قرن)

غور اردن

– دشت اردن در دست اسرائیل باقی خواهد ماند؛ همان طور که در حال حاضر این گونه است.
– جاده ۹۰ به جاده چهار مسیره تبدیل خواهد شد.
– اسرائیل بر ساخت جاده ۹۰ نظارت خواهد داشت.
فلسطینی‌ها از این مسیر استفاده می‌کنند و این مسیر فلسطین جدید را به اردن متصل می‌کند و این مسیر تحت نظارت فلسطینی‌ها است.
مسئولیت‌ها (مجازات‌ها)
۱- در صورتی‌ که حماس و سازمان آزادی‌بخش با این قرارداد مخالفت کنند، آمریکا تمامی حمایت مالی خود از فلسطینیان را لغو خواهد کرد و برای ممانعت از کمک هر کشور دیگری به فلسطینی‌ها به صورت جدی تلاش خواهد کرد.
۲- اگر سازمان آزادی‌بخش با شروط این توافق موافقت کند، اما حماس و جهاد اسلامی آن را نپذیرند، این گروه‌ها مسئول پیامدهای آن خواهند بود و در هرگونه رویارویی نظامی میان اسرائیل و حماس، آمریکا از اسرائیل برای ضربه زدن به رهبران حماس و جهاد حمایت خواهد کرد. “آمریکا نخواهد پذیرفت که فقط ده‌ها نفر در مورد سرنوشت میلیون‌ها تن تصمیم‌گیری کنند”.
۳- اگر اسرائیل با این توافقنامه مخالفت کند، حمایت اقتصادی از اسرائیل متوقف خواهد شد.
در همین حال، پیش از کنفرانس بحرین نیز که با هدف بررسی جوانب اقتصادی معامله قرن برگزار شده بود، کاخ سفید طرحی ۵۰ میلیارد دلاری را رونمایی کرد که ظاهراً بخشی از طرح موسوم به «معامله قرن» است.
بر اساس طرحی که جزئیات آن در ۴۰ صفحه در وب‌سایت کاخ سفید منتشر شده بود، سرمایه‌گذاری در حوزه‌های دولتی و خصوصی در سرزمین‌های فلسطینی دست‌کم یک میلیون فرصت شغلی ایجاد خواهد کرد.‌
همچنین بنا بر این طرح، مبلغ ۲۷.۵ میلیارد دلار در کرانه باختری و نوار غزه، و مبالغ ۹.۱ میلیارد، ۷.۴ میلیارد و ۶.۳ میلیارد دلار به ترتیب برای فلسطینیان ساکن مصر، اردن و لبنان سرمایه‌گذاری خواهد شد.
این طرح شامل این موارد است:
-راه اندازی ۱۷۹ پروژه زیربنایی و اشتغال زایی.
-هزینه کرد بیش از ۵۰ میلیارد دلار در اراضی فلسطینی نابسامان به لحاظ اقتصادی طی ۱۰ سال تا زمانی که مبلغ باقی مانده بین مصر، لبنان و اردن تقسیم شود.
– راه اندازی پروژه‌هایی در شبه جزیره سینای مصر که امکان سرمایه‌گذاری فلسطینی‌های ساکن غزه را در آنجا بدهد.
– در نظر گرفتن یک میلیارد دلار برای بخش گردشگری غزه و کرانه باختری.
-ایجاد گذرگاهی برای رفت و آمد فلسطینی‌ها بین کرانه باختری و غزه که از اسرائیل می‌گذرد و این پروژه همچنین شامل ایجاد یک مسیر میانبر می‌شود و نیز احتمالاً یک خط راه آهن می‌شود.
– برخی کشورها و اساساً کشورهای ثروتمند حاشیه خلیج فارس و سرمایه‌گذاران بخش خصوصی بخش اعظم هزینه‌های معامله قرن را پرداخت خواهند کرد.
– صندوق سرمایه‌گذاری جدیدی راه اندازی می‌شود که بانک توسعه چند جانبه‌ای آن را اداره می‌کند؛ به طوری‌که بخش‌های وام دهنده بین‌المللی نظیر صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی در تاسیس آن مشارکت داشته و بر آن نظارت خواهند کرد.
– ارائه بسته‌های اقتصادی به فلسطینی‌ها که امکان ایجاد آینده‌ای شکوفا برای آنها را می‌دهد؛ اگر که به پای میز مذاکرات صلح بازگردند.
– این طرح در عین حال اگر اجرایی شود نیم میلیون شغل در کرانه باختری و غزه ایجاد می‌کند.
– معامله قرن از فقر فلسطینی‌ها می‌کاهد و آن را به نیم می‌رساند و به تولید خالص ملی فلسطین می‌افزاید.
– معامله قرن همانند طرح مارشالی است که واشنگتن در سال ۱۹۴۸ برای بازسازی اروپای غربی نابود شده بر اثر جنگ جهانی دوم ارائه کرد اما بر خلاف تامین مالی این طرح از سوی آمریکا این بار اکثر هزینه‌های آن برعهده کشورهای خاص است.
آمریکا سرمایه‌گذاری عظیمی در معامله قرن در صورتیکه سازوکار دولتی جدید را فراهم کند؛ خواهد کرد اما این مبلغ مشخص نشده است.