لودرهای شهرداری به جان بافت تاریخی همدان افتادند

«شهردای همدان سه بنای تاریخیِ در “چمن کبابیان” به عنوان سالم‌ترین مرکز محله‌ی همدان را تخریب کرد تا پارکینگی طبقاتی در این نقطه بسازد.»

به گزارش ایسنا، واژه “چمن” از حدود ۷۰ سال پیش برای هر کدام از مرکز محله‌های شهر همدان استفاده می‌شود، بیش از ۵۰ چمنی که می‌توان ادعا کرد شهر همدان دور آن‌ها تکمیل شده است، اما امروزه در ظاهر و به نام ۱۸ چمن و در اصل حدود ۶ چمن سالم مانده بود که البته مسکن و شهرسازی در حال اجرائی کردن یکی از وظایف میراث فرهنگی بود و با تصویب طرح «بازآفرینی» شهری قصد داشت زندگی را دست‌کم به چند مرکز محله شهر برگرداند.

هیچ مرکز محله‌ تاریخی سالم دیگری در همدان وجود ندارد

اما حسین زندی، دوستدار میراث فرهنگی استان همدان از تخریب سه بنای تاریخی ارزشمند در “چمن کبابیان”سالم‌ترین مرکز محله تاریخی همدان صبح امروز –یک‌شنبه ۲۴ دی- خبر می‌دهد، خانه‌های تاریخی “شمس”، “بهرامی” از دوره قاجار و “اخلاصی” از دوره پهلوی اول که با تخریب‌شان، کمر این محله‌ی تاریخی در همدان نیز شکست.

او با توضیح این نکته که همدان در گذشته دارای محله‌های کوچکی بوده که در حالت کلی “چمن” نامیده می‌شدند که البته هنوز تعدادی از آن‌ها درون شهرِ امروزی همدان فعالیت می‌کنند، می‌گوید: “چمن کبابیان” یکی از این مراکزِ محله‌ها بود که به عنوان سالم‌ترین و دست‌نخورده‌ترین مراکز بافت تاریخی همدان همیشه از آن یاد می‌شد و در طرح بازآفرینی ِمحلات، پروژه‌ی بازآفرینی آن نیز در دست انجام بود.

وی با بیان این که صبح امروز لودرهای شهرداری این سه خانه‌ی تاریخی و ارزشمند را با هدف ایجاد پارکینگ تخریب کردند، می‌گوید: در طرح بازآفرینی محلات قرار بود این خانه‌ها به عنوان اقامتگاه سنتی دیده شود و حتی اعتباری حدود سه میلیارد تومان توسط مسکن و شهرسازی استان برای آن در نظر گرفته شده بود تا با نظارت میراث فرهنگی اجرایی شود، اما به نظر می‌رسد شهرداری مخالف این طرح بوده، چون با وجود داشتن اطلاعات کافی و کامل از این پروژه، لودرهایش این سه خانه تاریخی را تخریب کردند.

وی با بیان این‌که شهر کنونی همدان بر اساس این مرکز محله‌ها شکل گرفته‌اند، ادامه می‌دهد: در دوران قاجار مرکز محله‌ها با مشاغل سنتی رونق خوبی داشتند و به طور کامل مورد استفاده مردم بودند حتی به مرور شهر دورِ آن‌ها تکامل پیدا کرد.

به گفته وی، نیروی یگان حفاظت میراث فرهنگی همدان نیز بعد از اطلاع از این تخریب، تلاش خود را برای جلوگیری از آن انجام داد، اما موفق نشد.

زندی با بیان اینکه در حال حاضر هیچ مرکز محله‌ی سالمی در همدان وجود ندارد و فقط این بافت‌ها در اطراف چمن‌ها به عنوان سالم‌ترین مراکز محله‌ی تاریخی همدان بودند، ادامه می‌دهد: شهردار همدان مدتی پیش تغییر کرد، اما شهردار جدید در روزهای نخست حضورش نشان داد برخلاف آنچه که درباره‌ی میراث فرهنگی می‌گوید، عمل می‌کند، او در واقع تیر خلاص را به میراث فرهنگی همدان زد.

 شهرداری برای اجرائی کردن طرح بازآفرینی قول داده بود

جلیل موسوی مسئول طرح بازآفرینی محلات همدان نیز در گفت‌وگو با ایسنا توضیح می‌دهد: اواخر سال ۹۲ قراردادی در سطح شرکت عمران و بهسازی شهری ایران با دانشگاه بوعلی همدان در سه بخش معماری، مباحث اجتماعی و شهرسازی محلات امضا شد، هر چند بعد از آن متوجه شدیم که شهرداری بخش زیادی از خانه‌های قرار گرفته در بافت تاریخی همدان و در “چمن کبابیان” را خریداری کرده تا پارکینگ طبقاتی بسازد، اما تلاش کردیم با برگزاری جلسات مختلفی این نهاد شهری را متوجه اهمیت این مرکز محله‌ی تاریخی در همدان کنیم، حتی قول و قرارهایی برای اجرائی شدن طرح بازآفرینی محلات همدان به ما داد.

او با بیان این‌که براساس تفاهم‌نامه‌ی امضا شده، در قدم نخست سه مرکز محله به عنوان کامل‌ترین مرکز محله‌ها یعنی “چمن کبابیان”، “چمن حاجی” و “چمن کُلَپا” انتخاب شدند، می‌افزاید: با تصویب طرح بازآفرینی این مرکز محله‌ها در سال ۹۵ سعی کردیم این طرح را در سه مرکز محله انتخاب شده، اجرایی کنیم که متأسفانه صبح امروز متوجه شدیم سه خانه تاریخی در این مرکز محله که دو بنا متعلق به دوره قاجار و دیگری متعلق به پهلوی دوم بود تخریب شده‌اند.

 مردم در حال کوچ از مرکز محله‌های تاریخی همدان هستند

وی با بیان اینکه همه این خانه‌های تخریب شده ارزشمند بودند اما هنوز در فهرست آثار ملی به ثبت نرسیده‌اند، ادامه می‌دهد: شهرداری همدان برخلاف همه قول و قرارها و مصوبه‌ای که در کمیسیون ماده ۵ امضا کرده بود این بناها را تخریب کرد. در حدود سه ساعت همه دستگاه‌های شهری و دولتی را از این واقعیت مطلع کردیم اما نخست همه‌ی دستگاه‌ها اعلام کردند از این قضیه اطلاعی ندارند، تا این خانه‌ها تخریب شدند.

موسوی یکی از مهمترین معضلات شهری این منطقه را “حذف شدن تدریجی ساکنان محلات تاریخی همدان” می‌داند و می‌گوید: طرح بازآفرینی شهری در “چمن کبابیان” را به تازگی آغاز کرده بودیم و در حال انجام یکسری از نماسازی‌ها بودیم، اما متأسفانه اکنون بخش زیادی از این مرکز محله‌های تاریخی از بین رفته‌اند و دیگر امکان اجرایی کردن این طرح بازآفرینی را در این نقطه از شهر همدان نداریم.

خبرنگار ایسنا در پی این اتفاق، با معاون میراث فرهنگی استان همدان و نماینده‌ی مسکن و شهرسازی تماس گرفت که تاکنون هیچ کدام پاسخگو نبودند و همچنان پیگیر تماس با این مسوولان است.