پیام رسان های داخلی،هیچکدام جای تلگرام را نمی گیرند.

رسا نشر- مهدی سوری: در هفته ای که گذشت، به دلیل اعتراضات برخی از ایرانیان در تهران و برخی شهرهای کشور و تحریک کانال های ضد انقلابی ، شورای امنیت ملی را وادار به فیلتر کردن تلگرام محبوب ترین پیام رسان و اینستاگرام ، محبوب ترین شبکه اجتماعی در ایران کرد. دستور از شورای امنیت ملی صادر شد و وزارت ارتباطات را با توجه به مقاومت هایی که در گذشته برای حفظ این دو شبکه اجتماعی داشت، اینبار مجبور به مسدود کردن این دو شبکه کرد. البته شواهد امر نشان داد که این فیلتر کردن، تاثیر زیادی نداشت. چرا که بلافاصله همه مخاطبین این دو شبکه به سمت فیلتر شکن ها و پروکسی سروها رفتند و محدودیت به وجود آمده را دور زدند. این امر باعث شد که خیلی از افرادی که حتی با واژه فیلترشکن و پروکسی آشنایی نداشته اند و یا کودکانی که بوسیله نظارت والدین حق استفاده از این برنامه های دور زدن فیلترینگ را نداشتند، براحتی و به بهانه استفاده از تلگرام و اینستاگرام مجاز به استفاده از فیلترشکن ها شوند.

مسلما این تصمیم در شرایط به وجود آمده و تحریک  به آشوب گری و تخریب اموال عمومی توسط تعدادی کانال و صفحه در این دو برنامه تصمیم بجا و درستی بوده است. و این را نیز قبول داریم که باید فضای مجازی کنترل شود و از آن درست استفاده شود تا فضایی برای خراب کاری، ترویج تروریسم و فساد و فحشا نشود. اما اصرار برخی از مسئولین و ائمه جماعات برای فیلتر دائمی این شبکه ها از گذشته تا به امروز اصرار درستی نیست. همانطور که در گذشته با پدیده هایی که امکان فساد و .. در آنها وجود داشت ، برخورد قهر آمیز نتیجه ای نداشت و برعکس کنجکاوی افراد را بر می انگیخت، فیلتر کردن شبکه های اجتماعی که اکنون فقط برای سرگرمی و ارتباط نیستند و بشدت در امور اقتصادی و آموزشی تاثیر گذارند هم نمی تواند راه چاره باشد. باید این را پذیرفت که تنها راه حل برای معضلی بنام فضای مجازی آموزش و فرهنگ سازی است. و دیدیم که فیلتر این دو شبکه پای فیلتر شکن ها را بیشتر از گذشته باز کرد و هم اکنون که این محدودیت ها برقرار است تقریبا همه در این دو شبکه فعال هستند و فقط کمی سرعت تبادل اطلاعات پایین آمده است.

با این حال عده ای هم جایگزین کردن پیام رسان های داخلی  را راه حل این معضلات اعلام می کنند که اولا داخلی باشد و در ثانی قابلیت کنترل هم داشته باشد. مسلما هیچکس با فعالیت این پیام رسان ها مخالف نیست و هم اکنون پیام رسان های سروش ، گپ و آی گپ هم علیرغم توصیه کانال های معاند به جهت شنود و تحت کنترل بودن این برنامه ها فعالیت خوبی دارند و مورد استفاده خیلی از افراد می باشند. اما این پیام رسان ها نمی توانند جای تلگرام را بگیرند.مهمترین دلیلش این است که تلگرام مهمترین و محبوب ترین پیام رسان در نزد مردم ایران است و حتی فیلتر کردن آن هم نتوانست جلوی استفاده از آن را بگیرد. توصیه و تشویق برای استفاده از پیام رسان داخلی بمانند این است که از مردم بخواهیم بجای تماشای تلویزیون ، همه چیز را از رادیو دنبال کنند. واقعا شدنی است؟؟؟ هرگز!

نکته دیگری که باعث عدم استقبال از این پیام رسان ها می شود ، نداشتن خلاقیت و ابتکار است . این پیام رسان ها دقیقا نسخه کپی برداری شده از تلگرام هستند و حتی همه آنها از نظر ظاهر هم از روی تلگرام کپی برداری شده اند. نداشتن خلاقیت و نوآوری در این برنامه ها باعث عدم استقبال مردم است. چراکه وقتی تلگرام هست چه ضرورتی به استفاده از برنامه های مشابه دیگر آن هم با سرعت و کیفیت تائید نشده! می باشد؟ شاید اگر هنوز تلگرام محبوب ایرانیان نبود و این برنامه ها پا به عرصه می گذاشتند می شد آن را با تبلیغات همگانی در جامعه مطرح و مورد استفاده قرار داد. اما اکنون بعید می دانم کسی حاضر باشد قید تلگرام را بزند و از پیام رسانی استفاده کند که همان کارایی ها را دارد!

طی این چند روز اکثر پیام رسان های داخلی و خارجی را تست و بررسی کردم و واقعاً پیام رسانی کامل تر و بهتر از تلگرام را نیافتم. در میان برنامه های نصب شده سروش، آی گپ، گپ، واتس آپ، لاین، ویسپی و … تنها برنامه ای که نزدیک به ۱۰ درصد از ۴۵۰ شماره ثبت شده در کانتکت تلفن همراه من در آن حضور داشتند، واتس آپ بود. و تعداد افرادی که از ۳ پیام رسان ایرانی استفاده می کردند حتی به تعداد انگشتان یک دست هم نمی رسید.اما دست کم بیش از ۸۰ درصد این لیست ۴۵۰ نفره تلگرام دارند و در آن فعال هستند!

متاسفانه بنا به رسم دیرینه مدیریتی مان، همیشه در حرف و شعار پیشتاز هستیم و در برنامه ریزی و عملیاتی کردن موضوعات مختلف، ثبات و خروجی مثبتی نداریم. در باب همین پیام رسان های داخلی، واقعا اگر بنا بر نهادینه کردن و ترغیب مردم برای استفاده و گرایش به این پیام رسان ها بود باید به مانند تلگرام که قدرت گرفتنش را مدیون دولت روسیه است ، با تمام قدرت از این پیام رسان ها حمایت می کردیم . حمایت مالی و معنوی ، معرفی و استفاده نخبگان و افراد مهم جامعه از این پیام رسان ها و تضمین سلامت و غیر قابل نفوذ بودن و شنود این برنامه ها توسط نهاد های مستقل فناوری اطلاعات می تواند باعث ایجاد اعتماد و اشتیاق در استفاده از این پیام رسان ها شود. اما همین حالا از صدا و سیما گرفته تا مسئولین دولتی ، رسانه های ارتباطی حتی با وجود فیلتر تلگرام، در این شبکه فعالیت می کنند و با مخاطبین خود در ارتباط هستند. محدودیت اینستاگرام رفع شد.و هم اکنون در همه دستگاهها قابل استفاده است. اما تلگرام هنوز هم فیلتر است . ممکن است چند روز دیگر محدودیت این پیام رسان محبوب هم برداشته شود. اما سوالات بی جواب هنوز هم هستند؟ چرا تلگرام فیلتر شد؟ چرا برخی اصرار به فیلتر دائمی آن دارند؟ و چرا بجای فشار و تهدید به فیلتر به فرهنگ سازی و آموزش استفاده صحیح از فضای مجازی با توجه به بودجه های کلان فرهنگی ، روی نمی آوریم؟؟