دو نماد جام ملت‌های آسیا؛ پیوند فرهنگ و طبیعت

عصرایران؛ احسان‌محمدی- جام ملت‌های آسیا ۲۰۱۹ امروز رسماً آغاز می‌شود تا ۲۴ کشور حاضر در این مسابقات برای فتح جام تازه طراحی شده، رویاپردازی کنند. «رویا مجانی است» برای همین حتی هواداران ویتنام و قرقیزستان و یمن هم امیدوارند. امیدوار به معجزه ای که می تواند رخ بدهد.
اماراتی‌ها تدارک وسیعی برای این مسابقات دیده‌اند و با «منصور» و «جراح» به مهمانان خوش‌آمد می‌گویند. از جام جهانی ۱۹۶۶ استفاده از عروسک و نماد متداول شد. عروسکی که آن را به عنوان نماد شانس و اقبال معرفی می‌کنند. اولین بار انگلیسی‌های میزبان با  شیری به نام «ویلی» این ماجرا را کلید زدند و اتفاقاً برایشان شانس آورد و قهرمان شدند.
بعد از آن هم از نمادهای انسانی استفاده شد از جمله «گائوچیتو» پسرکی که نماد جام‌جهانی ۱۹۷۸ آرژانتین بود و در دستش شلاق گاوچران ها را داشت. اسپانیایی‌ها از میوه محبوب شان پرتغال رونمایی کردند و مکزیکی‌ها از فلفلی که کلاه مکزیکی سرش بود و نشان از طعم تند غذاهای این کشور داشت.
در جام‌جهانی ایتالیا از یک آدمک که به جای سر توپ فوتبال داشت و بدنش را با لِگو ساخته بودند رونمایی شد که نشانه‌ای از ورود به هزاره جدید بود.  در جام جهانی ۱۹۹۴ ایالات‌متحده «استرایکو» سگی فوتبالیست سمبل بازی‌ها بود، در جام جهانی ۱۹۹۸ فرانسوی‌ها «فونتیکس» خروس دوست‌داشتنی را با الهام از پرچم آبی رنگ شان به تمام دنیا معرفی کردند و وقتی دنیا به سه موجود فضایی «آتو»، « کازو» و « نیک» که آدم فضایی‌های نماد جام‌جهانی ۲۰۰۲ کره – ژاپن بودند کم توجهی کرد، آلمانی‌ها میزبانان جام جهانی ۲۰۰۶ دوباره «گولئو» یک شیر فوتبالیست را رو کردند.
در جام‌جهانی ۲۰۱۰ آفریقای جنوبی و در روزهایی که هنوز ماندلا زنده بود «زاکومی» پلنگ زرد و سبز سمبل بازی‌ها شد، در جام‌جهانی ۲۰۱۴ «فولکو» آرمادیلویی با چشم‌های درشت که در معرض خطر بود و در روسیه ۲۰۱۸ گرگی به نام «زابیوکا».
شاید اگر مسابقات آسیایی ۱۹۹۰ چین با نماد «خرس پاندا» برگزار نمی‌شد بسیاری از وجود اینگونه آرام، خجالتی، بی‌آزار و البته در معرض انقراض خبردار نمی‌شدند. اتفاقی که هم برای عروسک‌سازان و طراحان لباس و خالقان بازی و انیمیشن (نظیر پاندای کونگ‌فوکار) و صدالبته آژانس‌های بین‌المللی مسافرتی سود سرشاری را به همراه داشت. در نتیجه این اقدام برد- برد، این‌گونه مهم حیاتی دوباره پیدا کرد و حالا جایگاه مطلوبی را نسبت به گذشته در لیست گونه‌های در معرض خطر IUCN به دست آورده است.
این نمادها از سال ۲۰۰۰ به فوتبال آسیا راه یافتند. اولین بار لبنانی ها از پرنده ای با نام «نور» رونمایی کردند که امیدوار بودند آواز صلح و آرامش و همبستگی سر دهد، در سال ۲۰۰۴ چینی ها به مناسبت سال چینی میمون بازیگوشی به نام «بی بی» را به عنوان عروسک بازی ها معرفی کردند، قطری ها در سال ۲۰۱۱ از پنج موش دوپا استفاده کردند، موجوداتی که در این کشور مورد توجه بودند، استرالیای ها در ۲۰۱۵ به جای کوالا و کانگورو از گونه کمتر شناخته شده «وومبت» استفاده کردند تا توجه آسیایی ها را به آن جلب کنند.