در جلوت و خلوت برخی نمایندگان چه می‌گذرد؟

زهره ترسایی: یک روز انتشار سلفی‌ نمایندگان با مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا خبرساز می شود و روز دیگر انتشار فایل صوتی  یکی از نمایندگان از تریبون مجلس که قصد دارد عکس “دختر خوشگلا” را ببیند، روزی دیگر اما فیلم نماینده ای که با ادبیاتی نامناسب کارمند گمرک را مورد خطاب قرار می‌دهد، نماینده دیگری هم در پاسخ به درخواست کار یکی از همشهریانش نوع دیگری از برخورد نامناسب را از خود بروز می دهد، این ماجرا انگار تمامی ندارد به طوریکه نماینده دیگری، شهروندی را عقب مانده خطاب می کند و آن یکی هم اعلام می‌کند “کسانی که رأی نداده‌اند، حق شکایت ندارند و اگر صدایشان در بیاید خودم آنها را خفه خواهم کرد”.

این روزها شاهد انتشار ویدئوهایی از نمایندگان مجلس هستیم که اگرچه عنوان می‌شود با هدف تخریب جایگاه مجلس در افکار عمومی است اما با فرض پذیرش این گزاره باز هم جای این سوال باقی است که آیا می توان چنین رفتارهایی از سوی نمایندگان مجلس را قابل توجیه دانست؟

اگرچه نمایندگان در اظهارنظرهای خود بر این موضوع تاکید دارند که انتشار چنین ویدئوهایی هدفمند و به منظور تخریب جایگاه مجلس میان افکار عمومی است اما انتشار اخباری از دل کمیسیون های مجلس مبنی بر رفتار نامناسب برخی نمایندگان با وزرا خبر از رخداد چنین رفتارهایی البته این بار دور از چشم عموم مردم می دهد، موضوعی که دیگر نمی توان آن را با بهانه تخریب جایگاه مجلس توجیه کرد.

اخیرا محمود صادقی نماینده تهران در توییتی از برخورد نامناسب نمایندگان با وزیر علوم خبر داده و گفته است: اگرچه ‏افکار عمومی از رفتار نامناسب یک نماینده مجلس با یک کارمند شدیدا آزرده بوده و هیچ توجیهی را نمی پذیرد اما هفته گذشته در کمیسیون آموزش نیز بعضی از نمایندگان رفتار به مراتب زننده تری با وزیر علوم داشتند که اگر صدای آنان منتشر شود شرمساری بیشتری برای مجلس به بار خواهد آورد.

انتشار چنین تصاویر و خبرهایی از دیدارهای آشکار و پنهان نمایندگان این سوال را به ذهن متبادر می کند که آیا نباید نماینده مجلسی که برای حل مشکلات ملی و منطقه ای موکلان خود وارد خانه ملت شده در شرایط مختلف، رفتاری متناسب با جایگاه نمایندگی مجلس که ردای آن را بر تن کرده داشته باشد.

واقعیت آن است که درز اخباری از این دست آن هم از بیرون و درون مجلس درباره نمایندگانی که عنوان عصاره فضایل ملت را یدک می کشند نه تنها شان مجلس را زیر سوال برده بلکه جایگاه نمایندگی را به پایین ترین سطح خود تنزل خواهد داد.

جایگاه نمایندگی مجلس به عنوان نماد و عصاره فضائل ملت ثبت شده است موضوعی که به نظر می رسد چندان قرابتی با رفتار برخی نمایندگان مجلس ندارد؛ حال اینکه نمایندگی جایگاهی است حقوقی که شان آن باید از سوی افرادی که مسئولیت نمایندگی را عهده دار می شوند حفظ شود.

آیا مجلس باید محل حل مشکل باشد یا مشکل آفرین؟

در شرایطی که امروز کشور درگیر مشکلاتی است که رفع آن نیازمند همراهی و همدلی نمایندگان است اما رفتار برخی نمایندگان فضا را به سمتی پیش برده که برخی نمایندگان به جای حل مشکل، مشکل آفرینی می کنند به طوریکه رفتار اخیر یکی از نمایندگان در گمرک منجر به تشکیل جلسه غیرعلنی شد.

آیا اولویت مجلسی که برای اداره هر دقیقه آن مبالغ هنگفتی هزینه می شود باید رسیدگی به موضوع رفتار نماینده مجلس آن هم با حضور وزیر اقتصاد باشد؛ آیا اولویت های کشور تغییر کرده است، آیا وزیر اقتصاد باید به جای حضور در جلسات اقتصادی وقت خود را مصروف حضور در جلسه ای در مجلس کند که محوریت آن برخورد لفظی نماینده مجلس با کارمند گمرک است؟ این ها سوالاتی است که افکار عمومی در پی پاسخ هایی قانع کننده برای آنها است.

هیات نظارت بر رفتار نمایندگان؛ محل اجرای عدالت یا فضایی تحت تاثیر رفاقت ها

اگرچه در مجلس شورای اسلامی ساختاری به نام هیات نظارت بر رفتار نمایندگان با هدف نظارت بر رفتار و عملکرد نمایندگان طراحی شده اما تجربه نشان داده که  اقدامات این هیات تاکنون خروجی قابل قبولی نداشته به طوریکه افکار عمومی شاهد واکنش موثری از سوی این هیات در برخورد با پرونده‌هایی که به آن ارجاع شده نبوده است.

عده ای بر این باورند که شاید بتوان اشکال اصلی در عملکرد این هیات را نظارت نمایندگان بر نمایندگان دانست، موضوعی که ممکن است تحت تاثیر رفاقت ها وفضای همکاری قرار گیرد.

آرین منش در گفت و گویی با ایلنا درباره عملکرد هیات نظارت می گوید: قطعا عملکرد این هیات هفت نفره نیازمند بررسی و مطالعه بیشتری است تا مشخص شود کارکرد هیات نظارت تحت تاثیر رفاقت و فضای همکاری قرار گرفته یا اینکه واقعا عدالت را اجرا کرده است.

به نظر می رسد هیات نظارت بر رفتار نمایندگان به عنوان ناظر اصلی بر رفتار و عملکرد نمایندگان باید برای رفع چنین شبهاتی واکنش هایی سریع تر، صریح تر، قاطع تر و البته قانع کننده تر برای افکار عمومی داشته باشد؛ وظیفه ای که تا امروز دیرهنگام و برای مخاطبان کمتر ملموس بوده است.