اندر حکایت رسانههایی که برای اول بودن، اخبار دروغ منتشر میکنند
نشست آنلاین «رسالت و جایگاه رسانهها در زندگی معنوی جامعه ایرانی» به مناسبت هجدهمین سالروز تأسیس خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، با حضور و سخنرانی محمد خدادی، معاون امور مطبوعاتی و عبدالهادی فقهیزاده، معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد.
در این نشست که به صورت برخط از صفحه اینستاگرام خبرگزاری ایکنا پخش میشد، محمد خدادی، ضمن بیان توضیحاتی درباره رسالت رسانهها، اولین و مهمترین ماموریت رسانهها را نهادینه کردن اخلاق در جامعه عنوان کرد و گفت: به طور کلی اولین صفت یک رسانه باید دقت برای صحت باشد و سپس سرعت؛ در واقع بهتر است که یک خبر دیر برود، اما درست باشد. چراکه صداقت یک اصل بسیار مهم در امانتداری اطلاعات است.
او با بیان اینکه «رسانهای اخلاقمدار است که منافع خود را بر منافع مردم ارجح نداند»، بر امانتداری اطلاعات بهعنوان یک ویژگی مشروعیتبخش رسانه تاکید و خاطرنشان کرد: در واقع رسانه باید بتواند مشروعیت خود را در امانتداری خود معنا کند و در این صورت است که میتواند به یک قدرت رسانهای تبدیل شود و ماندگاری داشته باشد. اما اگر برخلاف این رویکرد عمل کند و ابزاری در خدمت قدرت و ثروت شود، آنگاه دیگر در برتری جویی، تفاوتی با یک سلاح کشنده برای مردم نخواهد داشت.
خدادی اظهار کرد: رسانهای که فقط دنبال این باشد که در عرصه رقابت حتی به دروغ، خبر اول را منتشر کند، قطعا در بلندمدت جایگاه خود را از دست میدهد و مردم اعتمادشان را به آن رسانه از دست میدهند؛ بنابراین میان رسانهای که دیده میشود با رسانهای که اطلاعاتش مورد قبول واقع میشود، تفاوت بسیاری وجود دارد.
معاون مطبوعاتی در همین رابطه افزود: امروز در عصر دیجیتال نیز همچنان شرایط به همان گونه است و این اصول اعتمادسازی با وجود تمام تغییرات عرصه ارتباطات، تغییر نکرده است. در واقع فرقی نمیکند که مردم یک خبر دورغ را در روزنامه، تلویزیون، سایت یا شبکه اجتماعی ببینند، در هر صورت اعتمادشان را به منبع خبر از دست میدهند.
خدادی در پاسخ به این سؤال که در این فضا خبرنگارانی که در رسانههای معارفی کار میکنند، چگونه باید فعالیت کنند؟ گفت: رسالت خبرنگاران معارفی از همه رسانهها مهمتر است. امروز به دلیل فضای تضاربی که در محیط شبکههای اجتماعی وجود دارد، قدرت شبهه، ابهام، القا و …. زیاد شده و سؤالاتی که در ذهن جوانان ایجاد میشود بیش از گذشته است. رسانههای معارفی باید تلاش مضاعف کنند تا به سؤالها و شبهات پاسخگو باشند و مهمتر از همه کارکرد تبلیغی را کنار بگذارند و کارکرد تبیینی در پیش گیرند؛ پرهیزکاری را در دنیا معنا کنند، سادهسازی و موضوعات را مصداق سازی کنند تا قابل فهم باشند.
معاون امور مطبوعاتی تصریح کرد: ما دروغ را بزرگترین گناه میدانیم اما مصادیق آن را باید استخراج و بیان کنیم. باید بیان کنیم جایگاه معرفت در زندگی کجاست؟ فرق جامعه با معرفت و بیمعرفت در کجاست؟ سادهسازی، مصداقسازی و به نوعی کارکرد تبیینی متناسب با سن و تحصیلات مخاطب باید مدنظر قرار گیرد.
خدادی در پاسخ به این سؤال که با توجه به سانسور گسترده، چطور صدایمان را به جهان برسانیم؟ گفت: سانسور و تحریم در همه شئونات زندگی ما هست. اگر آمریکا و اسرائیل میتوانستند اکسیژن را هم برای ما سانسور و تحریم میکردند. در هیچ موضوعی هم نیست که آنها موفق شده باشند. اساساً محدود کردن شاید سرعت ما را کم کند اما نمیتوانند جلوی انتقال پیام ما را بگیرند. همانطور که میبینید اقتدار جمهوری اسلامی از ۴۰ سال قبل بیشتر شده است، پس انحصار، سانسور و تحریم در مقابل انگیزه، اعتقاد، ایمان و اندیشه دینی که در وجود مردم ما است شکست خورده است.
او در ادامه خاطرنشان کرد: طی تمام این مدت هم ما از اصولمان عقبنشینی نکردهایم بلکه آنها مجبورند که مدلشان را تغییر دهند. قدرت ما در وجود همبستگی، ایمان، توکل به خدا و توسل به ائمه(ع) است و این شکستناپذیر است چون پایانی ندارد همانطور که قیام اباعبدالله(ع) تا به امروز ادامه پیدا کرده است.
معاون مطبوعاتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پایان خطاب به خبرنگاران قرآنی، گفت: تا جایی که میتوانید اطلاعات را تولید، سادهسازی و مصداقسازی کنید؛ باورپذیری اطلاعات را ممکن کنید و خام فروش نباشید. ما باید مانند اقتصاد مولد باشیم و اطلاعات قابل فهم را فرآوری کنیم.