تو دختری خوبیت نداره”، “سکوت کن چون دختری و آینده ات و آبروت به خطر می افتد”، “دختر که صدایش را بالا نمی برد”؛ اینها تنها بخشی از تبعیض های جنسیتی است که ظاهرا شنیدن آن برای دختران ایرانی عادی شده است.آن هم از دخترانی که یا پا روی دلشون گذاشتند و ساختند و سوختند و یا شجاعانه مقاومت کردند و با پشتکار برای احقای حق شان جنگیدند؛ بله کوشیدند مثل الهه که با وجود نامطمئن بودن از آینده شغلی رشته تحصیلی اش با پشتکار درس می خواند اما در عین حال دل پُری دارد و دغدغه، که آن را با ایسنا در میان گذاشته است.
“الهه” دختری ۲۳ ساله و دانشجوی سال آخر، دلیل مجرد بودنش را ترس از داشتن زندگی ناموفق بعد از ازدواج می داند و می گوید: بزرگترین دغدغه ام مطمئن بودن از موقعیت شغلی آینده نسبت به رشته تحصیلی ام است و مهمترین مشکل، محدود بودنم نسبت به انجام بسیاری از فعالیت هایی است که تنها با جمله “تو دختری خوبیت نداره” از انجامشان منع می شویم.
“زهرا” ۲۲ ساله نیز ادامه می دهد: خیلی جاها بخاطر دختر بودنم نتوانستم از حق خودم دفاع کنم، گاهی اوقات اتفاقاتی می افتد که دختر بخاطر آبرو و آینده اش باید سکوت کند و نمی تواند مثل پسر هم سن و سال خود حقش را پس بگیرد زیرا اگر دختری بخاطر گرفتن حق خود صدایش را بالا ببرد نمی گویند می خواهد حقش را پس بگیرد بلکه از جمله “دختر که صدایش را بالا نمی برد” استفاده کرده و او را ساکت می نشانند.
“مرضیه” اما از دلیل ازدواج نکردن جوانان می گوید: با وجود اینکه بسیاری از جوانان قصد ازدواج دارند اما شرایطی مثل شغل و درآمد را ندارند و یا اگر درآمدی دارند کفاف ساخت یک زندگی مشترک را نمی دهد و از نظر من بالا رفتن سن ازدواج به این دلایل است.
“عظیمه” مهمترین دغدغه اش را داشتن کاری متناسب با رشته اش و مستقل بودن می داند و نادیده گرفته شدن و تبعیض جنسیتی به عنوان مثال، در شرایط یکسان و ارائه طرحی خوب از یک دختر و طرحی ضعیف از یک پسر، طرحی که ترجیح داده می شود طرح پسر است را مهمترین مشکلش می داند.
“سمیرا” نیز تعصب های بیجا را عامل افسردگی دختران عنوان و از مهمترین ملاک هایش برای ازدواج به اخلاق، شخصیت و درک متقابل شایسته اشاره می کند.
“الهام رحیمی” رئیس اداره مشاوره و سلامت روان دانشگاه علوم پزشکی یاسوج و دانشجوی دکترا روانشناسی در مورد ویژگی های شخصیتی دختران گفت: نهال اسلام در زمانی جوانه زد که مردمان زمانش جاهلانه ارزشی برای زن و دختر قائل نبودند. در این زمانه دشوار فرهنگی یکی از اهداف اساسی رسالت پیامبر اکرم (ص) تغییر پندارهای نادرست و توجه دادن همگان به جایگاه والای دختر و زن در جامعه بود. رسول اکرم(ص) می فرمایند: هر که را دختری است، خداوند یاری دهنده او، برکت بخش به او و آمرزنده او خواهد بود.
وی عنوان کرد: دختران نسبت به پسران بین دو نیم کره مغز ارتباط بهتری برقرار می سازند و توانایی بیشتری در انجام کارهای مختلف و چند وظیفه در یک زمان از خود نشان می دهند.
این ارشد مشاوره خانواده تصریح کرد: دختران به علت توانایی های خاصی که در مغز و روحشان دارند، انجام کارهای ظریفی که دقت بالایی را برایشان خوشایند است. این توانمندی دختران را در کارهای هنری مانند نقاشی، خیاطی، طراحی لباس، گریم صورت، آشپزی و هنرهای دستی از پسران متمایز کرده است.
رحیمی ادامه داد: آنان در برقراری ارتباط با دیگران بسیار عاطفی تر هستند و این مسئله بدلیل این است که مرکز عاطفه هم در سمت چپ و هم در سمت راست مغز آنان پراکنده است، در صورتی که مراکز عاطفه در پسران فقط در نیمکره راست مغز آنهاست. دختران به جزئیات بیشتر توجه کرده و در توصیف مسائل صحبت خودشان را با جزئیات بیان می کنند.
رئیس اداره مشاوره و سلامت روان دانشگاه علوم پزشکی یاسوج و دانشجوی دکترا روانشناسی بیان کرد: دختران نیاز دارند کسی به صحبت هایشان گوش دهد نه اینکه بدون شنیدن احساسشان از ابتدا، راه حل ارائه دهند.
رحیمی اظهار کرد: بعضی از این دختران به دلیل نوع تربیت و رفتار والدین ممکن است دچار کمبود اعتماد به نفس شوند که همین مسئله ممکن است باعث آسیب های بعدی شود و بایستی به آن دقت نظر داشت.
این ارشد مشاوره خانواده در مورد توجه و عدم توجه به دختران، خاطرنشان کرد: اگر ما می خواهیم فرزندان ما خود را انسان هایی با ارزش تصور کنند باید آن ها را با تمام کاستی هایشان بپذیریم. بسیاری اوقات ما باور داریم که برای فرزندمان ارزش قائلیم و گاهی آن را بازگو می کنیم اما بیشتر اوقات رفتار ما با گفتارمان تناسب ندارد.
رحیمی بیان کرد: هیچگاه نباید دخترمان را به خاطر جنسیتش تحقیر کنیم. حتی باید مواظب باشیم پسرمان بر دختر تسلط پیدا نکند و او را آزار ندهد. محبت برای همه فرزندان لازم است اما برای دختران از حیث عاطفی بیشتر مورد تاکید قرار گرفته است.
وی گفت: اگر این محبت به ویژه از سوی پدر به دختران داده شود، این نیاز را در بیرون از خانواده جست و جو نمی کنند و پدر باید در گفتار، محبت و نوازش، نیاز عاطفی دختر را برطرف کرده و دختری که مورد توجه پدر و مادر هست، تربیت وی تضمین می شود.
رئیس اداره مشاوره و سلامت روان دانشگاه علوم پزشکی یاسوج و دانشجوی دکترا روانشناسی تصریح کرد: بی توجهی و کم توجهی والدین به دختران ممکن است موجب ایجاد فاصله و گسست هایی شود که هر روز بر عمق آن افزوده شده و آثار جبران ناپذیری برای دختران بوجود بیاورد که اعتماد به نفس پایین، افسردگی، اضطراب، افت تحصیلی، دست زدن به رفتارهای پر خطر و دوستی با جنس مخالف و در نهایت فرار از منزل را در برداشته باشد.
رحیمی افزود: یکی از مسائل مهم و دغدغه دختران مسئله ازدواج و پیدا کردن همسر مناسب است. دختران باید بدانند که نکته قابل توجه و با اهمیت این است که یک ازدواج بر اساس ملاک ها و معیارهای درست و صحیح انجام پذیرد، چرا که نه زود ازدواج کردن عامل خوشبختی است و نه دیر ازدواج کردن سبب بدبختی خواهد شد. بنابراین بایستی دقت کافی در انتخاب همسر آینده شان داشته باشند.
وی عنوان کرد: دغدغه هایی که دختران جامعه ما در برخورد با مسائل ازدواج دارند پیدا کردن همسر مناسب، مشکلات اقتصادی، نداشتن شغل ثابت همسر، تفاوت های جنسیتی که در خانواده ها قائل می شوند را شامل می شود.
رئیس اداره مشاوره و سلامت روان دانشگاه علوم پزشکی یاسوج و دانشجوی دکترا روانشناسی ادامه داد: دختران عزیز می توانند در انتخاب صحیح همسر از تجارب و دانش مشاوران و روانشناسان در این زمینه کمک گیرند تا خدای نکرده دچار خطا و اشتباه نشوند.