ایران روز‌های سخت شیوع کرونا را تجربه می‌کند و تصاویر به اشتراک گذاشته شده در شبکه‌های اجتماعی پر از تست‌های مثبت شده کاربران و خانواده‌های آنهاست. در شرایطی که بیشتر شهر‌های بزرگ کشور در وضعیت قرمز به سر می‌برند و سفر به برخی استان‌ها اکیدا پرخطر اعلام شده، رییس جمهور از برگزاری مراسم عزاداری محرم خبر داده است، آیینی که ویژگی صوری آن تجمع انسانی در عزای امام حسین است.
نزدیک به ۶ ماه از شیوع کرونا گذشته و این ویروس تمامی مناسبات اجتماعی جهان را تحت تاثیر قرار داده است. مدارس از اسفند ماه در تمام جهان تعطیل شده، بسیاری از کشور‌ها برای بیش از دو ماه قرنطینه کامل را به شکل قرون وسطایی آن (تعبیری که در روز‌های اولیه شیوع کرونا از سوی برخی مقامات کشور به کار برده می‌شد) تجربه کردند و هنوز تکلیف بسیاری از کسب و کار‌های مبتنی بر تجمع افراد معلوم نیست.
ایران نیز مانند ده کشور بالا سری خود در جدول آمار ابتلا به ویروس کرونا روز‌های سختی را سپری می‌کند. آمار مرگ و میر روزانه در اثر ویروس به بیشترین حد خود در شش ماه اخیر رسیده و این واقعیت که ویروس کشنده و خطرناک است تقریباً برای همه مردم به ویژه در شهر‌هایی که وضعیتشان قرمز است روشن شده است. در چنین شرایطی دولت خواستار برگزاری مراسم عزاداری محرم شده و رییس جمهور در جلسه ستاد ملی کرونا رسما اعلام کرده مراسم عزاداری محرم با رعایت پروتکل‌های بهداشتی برگزار می‌شود.
حسن روحانی در اظهار نظری درباره برگزاری مراسم عزاداری ماه محرم به مراسم احیای شب‌های قدر اشاره کرده و گفته: ماه رمضان تمام شد هیچکس نبود که بگوید «ماه رمضان باعث شیوع بیماری شد»، شاید بعد از ماه رمضان تعطیلات و برگزاری عروسی عامل شیوع شده باشد، اما خود ماه رمضان و ایام عبادت و شب‌های احیا را هیچکس حتی معاندان هم نتوانستند بگویند باعث شیوع بیماری شده است.
اگرچه روحانی خواستار اجرای پروتکل‌های بهداشتی در مراسم عزاداری شده، اما به زعم کارشناسان علمی ستاد ملی کرونا چنین چیزی ممکن نیست.
دکتر مسعود مردانی استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، متخصص بیماری‌های عفونی و عضو کمیته علمی ستاد مقابله با کرونا با اشاره شرایط کنونی کشور نسبت به تصمیم دولت ابراز نگرانی کرد و گفت: برگزاری هرگونه تجمع جایز نیست، زیرا با وضعی که کشور دارد و شاهد طغیان مجدد بیماری کروناست، برگزاری هر تجمعی جایز نیست و این ربطی به محرم و صفر هم ندارد.
مردانی درباره اینکه آیا هدف رسیدن به آنچه «ایمنی گله‌ای» گفته می‌شود منجر به اتخاذ سیاست‌های این چنینی توسط دولت شده یا خیر گفت: هیچ کس در ستاد ملی کرونا اعتقادی به ایمنی گله‌ای ندارد و چنین پیشنهادی نمی‌دهد.
دکتر مینو محرز متخصص بیماری عفونی و عضو کمیته علمی مبارزه با کرونا نیز برگزاری تجمعات محرم را فاجعه‌آمیز خواند و می‌گوید: هنوز در شیب وحشتناک ابتلا به کرونا هستیم و خیلی از استان‌ها در وضعیت قرمز هستند. کمتر از یک ماه دیگر تا محرم مانده و معلوم نیست چه می‌شود.
محرز گفت: اگر شیب ابتلا به کرونا کم هم بشود کلا باید جلوی تجمع گرفته شود و فاصله گذاری فیزیکی و ماسک با شدت اعمال شود. حضور در یک محیط بسته حتی با ماسک هم نباید طولانی مدت باشد. جمعیتی که برای عزاداری در مسجد یا هیات حضور پیدا می‌کند انبوه است و حتی حضور کوتاه با ماسک هم در چنین فضا‌هایی خطرآفرین است.
او تأکید کرد این تجمعات خطرناک خواهد بود. کسانی که تا الان مبتلا نشده‌اند و با ممنوعیت تجمع‌ها، جلوی ابتلای آن‌ها گرفته شده، با برگزاری این اجتماعات مبتلا خواهند شد.
محرز اعلام کرد اگر این اجتماعات در همه ایران برگزار شود، فاجعه خواهد شد. او درباره شرایط برگزاری مراسم عزاداری در صورت تصمیم دولت به اتخاذ این سیاست را شرح داد و گفت: اجتماعات محرم تنها در شرایطی باید برگزار شود که بتوانند مراسم را در جای سرباز با فاصله‌گذاری فیزیکی و ماسک و هوای آزاد، نه جای بسته، اجرایی کنند. یعنی رعایت این مسائل خطر را کم می‌کند به شرطی که همه ماسک بزنند و دو متر فاصله را رعایت کنند.
محرز درباره اینکه آیا دولت سیاست «ایمنی گله‌ای» را دنبال می‌کند، گفت: ایمنی گله‌ای در شرایطی که می‌بینیم ممکن است فرد دوباره مبتلا شود بی‌معنی است. ما در ایران هم در موج جدید ابتلا دیدیم که افراد دوباره مبتلا شده‌اند. این یعنی ایمنی دائم نیست و ثابت نشده که بیماری بتواند ایمنی دائم بدهد. بعضی‌ها ایمنی پیدا کردند بعضی‌ها نکردند. شاید زمان کمی گذشته، اما در نهایت ثبات شده ایمنی موقت است.
او تأکید با این وصف حرکت به سمت سیاست ایمنی گله‌ای غلط است و مصونیت موقت است. با این سیاست تعداد زیادی می‌میرند تا یک عده مصون به صورت موقت مصونیت پیدا کنند. این تئوری رد شده است.
عضو ستاد ملی کرونا درباره سیاست ستاد گفت: ایمنی گله‌ای در ستاد مقابله با کرونا هم طرفداری ندارد. ستاد و وزارت بهداشت از اول با این تئوری مخالف بوده‌اند.
او افزود: باید دوره قرنطینه در کشور طولانی‌تر می‌بود. مشکلات اجتماعی و اقتصادی منجر به آم شد که یک سری کسب و کار‌ها باز شوند، اما با اجباری کردن ماسک و ممنوعیت اجتماعات در کشور‌های غربی وضعیت تا حدی کنترل شده است. در غرب می‌بینیم اگر هم یک جایی منطقه سفید اعلام می‌شود و می‌خواهند بازگشایی کنند همچنان برخی کسب و کار‌های تجمع محور باز نیستند و با وجود اجباری شدن ماسک، تجمعات افراد ممنوع است.
واکنش جهان اسلام به شیوع ویروس کرونا
تعطیلی تجمعات انسانی تنها منحصر به ایران نیست و جهان اسلام امسال سال منحصر به فردی را تجربه می‌کند؛ سال تعطیلی حج برای میلیون‌ها زایر.
وزارت حج عربستان اعلام کرد که تنها شهروندان و ساکنان این کشور که زیر ۶۵ سال داشته باشند قادرند در مراسم حج ۲۰۲۰ شرکت کنند و این افراد نیز موظف به اجرای پروتکل‌های بهداشتی‌اند.
در بیانیه وزارت حج و عمره عربستان آمده «امسال عربستان سعودی تصمیم گرفته مراسم حج را به دلیل شیوع جهانی کرونا و با هدف حفظ سلامت جهانی به صورت محدود برگزار کند.»
بر اساس این بیانیه، ۱۰۰۰ تن از ساکنان عربستان سعودی از میان اتباع ۱۶۰ کشور جهان قرار است در حج امسال شرکت کنند. از این میان ۷۰ درصد از اتباع کشور‌های دیگر و ۳۰ درصد از میان عربستانی‌ها انتخاب می‌شوند. این افراد ۷ روز قبل از شروع مراسم حج قرنطینه می‌شوند تا از سلامت آن‌ها اطمینان حاصل شود.
عربستان سعودی برای کسانی که بدون مجوز قصد شرکت درمراسم حج واجب امسال را داشته باشند، جریمه سنگین و حبس در نظر گرفته است.
ماه گذشته نیز مقامات عراقی ورود به حرم امام حسین و حضرت عباس را به دلیل شیوع کرونا ممنوع اعلام کردند و در‌های بین الحرمین به روی زوار بسته شد.
در روز‌های نخستین شیوع کرونا آیت الله سیستانی در بیانیه‌های متعددی دعوت به بستن مکان‌های دینی و مساجد و مراکز دینی مختلف دیگر کرده و خود نیز نماز‌های جمعه زیر نظرش را تعطیل کرد و همه ضوابط شرعی را در صورت وجود هر گونه خطری قابل لغو شمرد.