با پیشرفت علم، روشهای تازهای به وجود آمدهاند که نهتنها به درمان مشکلات روانی، بلکه به تقویت رشد عاطفی، اجتماعی و شناختی کودک کمک میکنند. روانشناسی نوین با استفاده از ابزارهایی مانند هنر و بازی به درمان مسائل مختلف کودکان میپردازد. در این مطلب، با برخی از بهترین روشهای نوین روانشناسی کودکان آشنا میشویم.
درمان شناختی – رفتاری
درمان شناختی – رفتاری یکی از روشهای مؤثر برای درمان اضطراب، افسردگی و مشکلات رفتاری کودکان است. این روش بر تغییر الگوهای فکری منفی و رفتارهای نامناسب کودک تمرکز دارد. درمانگر به کودک کمک میکند تا افکار منفی خود را شناسایی کرده و آنها را با افکار مثبت جایگزین کند.
بازیدرمانی
از بازیدرمانی برای کمک به کودک در بیان احساسات و حل مشکلات روانی استفاده میشود. در این روش، کودک از طریق بازیهایی که با هدایت درمانگر انجام میدهد، میتواند احساسات خود را بیان کند. این روش بهویژه برای کودکان کوچکتر که ممکن است توانایی صحبت دربارۀ احساسات خود را نداشته باشند، مؤثر است. بازیدرمانی میتواند به کودکان در مواجهه با اضطراب، افسردگی، مشکلات رفتاری و عاطفی یاری برساند و آنها را در جهت یافتن راهحل مناسب هدایت کند.
هنردرمانی
هنردرمانی نیز یکی از روشهای نوین روانشناسی است که به کودک کمک میکند تا از طریق هنر (نقاشی، مجسمهسازی، موسیقی و…) احساسات خود را بیان کند. این متد درمانی به کودک امکان میدهد تا مشکلات خود را از طریق فعالیتهای خلاقانه و هنری نشان دهد و تجربههای بد را بازسازی کند. استفاده از هنر به کودکان کمک میکند تا از حالتهای درونی خودآگاه شوند و به شیوهای غیرکلامی مشکلات خود را شناسایی و درمان کنند.
درمان خانوادهمحور
درمان خانوادهمحور بهجای تمرکز بر کودک، به کل خانواده توجه میکند. این روش در زمانی که مشکلات روانی کودک ناشی از تعامل نامناسب اعضای خانواده باشد کاربرد دارد. درمانگر به والدین و سایر اعضای خانواده کمک میکند تا روابط خود را بهبود ببخشند و الگوهای رفتاری مثبت و سالمی را ایجاد کنند. این روش میتواند اختلالات رفتاری، اضطراب و افسردگی کودکان را بهشکلی مؤثر برطرف کند.
درمان با استفاده از تنظیم خواب
تنظیم خواب کودکان یکی دیگر از روشهای مهم رواندرمانی است که به بهبود سلامت روحی و جسمی آنها کمک میکند. خواب کافی و منظم نقش اساسی در رشد جسمی، ذهنی و عاطفی کودکان دارد. مشکلات خواب میتوانند تأثیرات منفی زیادی روی رفتار، خلقوخو و عملکرد کلی کودک بگذارد. خواب کافی موجب تقویت حافظه و افزایش یادگیری، تعادل عاطفی و روانی، بهبود ناهنجاریهای رفتاری، افزایش ظرفیت روانی و تحملپذیری میشود.
تکنیکهای مدیریت استرس
روشهای مدیریت استرس شامل تمرینات تنفسی، مدیتیشن، یوگا، و تمرینات بدنی هستند که به کودک کمک میکنند تا با موقعیتهای استرسزا به شیوهای سالمتر برخورد کند. این روشها میتوانند به کودکان کمک کنند تا با مسائل روزمره راحتتر مواجهه بشود.
درمان مبتنی بر ذهنآگاهی
ذهنآگاهی یک روش نوین است که به کودکان کمک میکند تا در لحظۀ حال زندگی کنند. این شیوه شامل تمرینهایی است که به کودک کمک میکند تا توجه خود را به احساسات، افکار و بدن خود جلب کند و از افکار منفی و اضطراب رها شود.
درمان با استفاده از نقاشی
نقاشی اولین و راحتترین راهی است که کودکان برای بیان احساسات، افکار و تجربیات خود استفاده میکنند. روانشناسان به کمک تحلیل و تفسیر روانشناسی نقاشی کودکان، میتوانند به درک بهتری از وضعیت روحی و روانی آنها برسند. نقاشی میتواند ابزاری قدرتمند برای شناخت شخصیت و مشکلات عاطفی و روانی باشد.
نقاشی بهعنوان آینهای در برابر دنیای درونی کودک عمل میکند. وقتی کودک نقاشی میکند، اغلب احساسات، خواستهها و ترسهای خود را نمایش میدهد؛ بهعنوان مثال: نقاشیهایی که شامل شکلها یا تصویرهای ترسناک هستند، ممکن است نشاندهندۀ ترسهای پنهان یا اضطراب کودک باشند. در مقابل، نقاشیهایی که شخصیتهای شاد و رنگهای روشن دارند، ممکن است بیانگر وضعیت روحی خوب و آرامش درونی کودک باشند.
درمان با استفاده از حرکت
درمان با استفاده از حرکت یا درمان بدنمحور یکی دیگر از جدیدترین متدهای روانشناسی کودکان است که از ورزش، رقص، حرکت و فعالیتهای بدنی استفاده میکند. حرکت و فعالیت فیزیکی موجب آزادسازی احساسات و مقابله با استرس و اضطراب میشود.
تکنیکهای تقویت اعتمادبهنفس
والدین و درمانگر به شیوههای مختلفی میتوانند اعتمادبهنفس و عزتنفس کودک را تقویت کنند. در این روش به کودک کمک میشود تا با درک ارزشها و تواناییهای خود، دست به عمل بزند و مهارتهای اجتماعی و توانایی حل مسئله را تقویت کند. این متد شامل فعالیتهایی برای تقویت خودباوری و پذیرش نقاط قوت و ضعف کودک است.
نتیجهگیری
روشهای نوین روانشناسی کودک باتوجه به نیازهای ویژۀ هر فرد و ویژگیهای شخصیتی او انتخاب میشوند. این روشها از بازیدرمانی و هنردرمانی تا درمان شناختی – رفتاری و تکنیکهای ذهنآگاهی، همه به دنبال کمک به کودکان در جهت رشد عاطفی، اجتماعی و شناختی بهتر هستند. کودکان اغلب نمیتوانند مشکلات خود را بهشکل کلامی مطرح کنند؛ بنابراین درمانگر از طریق بازی، نقاشی و فعالیت، فضایی را برای بروز احساسات کودک ایجاد میکند. در کنار این روشها باید تغذیۀ مناسب و خواب کافی را هم مدنظر قرار داد. تنظیم خواب موجب کاهش فشارهای روانی کودک و ناهنجاریهای رفتاری میشود.
نظرات بسته شده است.