ابوالفضل فاتح در روزنامه اعتماد نوشت: روز سه‌شنبه انتخابات امریکا برگزار می‌شود. پیشتر هفت یادداشت تقدیم شد. زین‌پس در سلسله یادداشت‌های روزانه تا روز انتخابات تلاش خواهد شد، تغییرات لحظه‌ای انتخابات به نظر مخاطبان محترم رسانده شود، ان‌شاء‌الله. در شرایط فعلی همچنان ابهام در نتیجه نهایی شاخصه این انتخابات است. دلایل این ابهام به شرح زیر است:
نزدیک بودن آراء ملی: به رغم سیستم الکترال، آراء ملی تا حدی آشکار‌کننده روندهاست. در انتخابات ۲۰۲۰، بایدن در سطح ملی حدود ۵درصد از ترامپ پیش بود. در این انتخابات تا ظهر شنبه، در سطح ملی تنها یک و دو دهم درصد بین کاندیداها تفاوت است که البته در این تفاوت، هریس پیش است.
نزدیک بودن آراء الکترال در ایالت‌های کلیدی: در سطح الکترال نیز به شکل بی‌سابقه‌ای آراء به هم نزدیک است و در هفت ایالت کلیدی، متوسط نظرسنجیها یک یا حداکثر دو‌درصد (یعنی صرفا چند هزار رای) اختلاف را نشان می‌دهد که آن هم در دامنه خطای نظرسنجیها قرار می‌گیرد. یعنی ممکن است همان که دو درصد پیش است در نتیجه نهایی، میدان را به رقیب واگذار کند چرا که نظرسنجی خطا داشته است.
ضمن آنکه نظرسنجیها در هفت ایالت کلیدی آریزونا (۲+)، کارولینای شمالی (۱+) و جورجیا (۱.۵+) فعلا ترامپ را پیشتاز نشان می‌دهند. میشیگان (۱+)، ویسکانسین (۱+) به نفع هریس، ایالت نوادا (برابر) و ایالت بسیار مهم پنسیلوانیا حدودا (برابر) است. جهت نظرسنجیها نسبت به روز چهارشنبه گذشته نشان می‌دهد که هر‌آینه ممکن است در سه روز آینده در این نتایج حتی در جورجیا و آریزونا تغییراتی صورت پذیرد و تضمینی وجود ندارد. حتی اگر روز آخر از هر هفت ایالت، پنج یا شش به سمت یکی از کاندیداها بچرخد، تعجبی نخواهیم کرد.
تفاوت بنگاه‌های معتبر نظرسنجی: بنگاه بسیار معتبر امریکایی نظرسنجی گالوپ تا این لحظه نظرسنجی بین گزینه هریس و ترامپ ارایه نداده است. اما یک نظرسنجی مهم دارد که نشان می‌دهد در تاریخ ۲۷ اکتبر، ۲۹درصد پاسخگویان تمایل خود را جمهوری‌خواه، ۳۲ درصد دموکرات و ۳۷ درصد مستقل ارزیابی می‌کنند.
این نظرسنجی مستقیما درباره هریس و ترامپ چیزی نپرسیده اما طبیعتا به نفع دموکرات‌ها تفسیر می‌شود، چون رای پایه دموکرات‌ها بیشتر است و اگر به همان نسبت مستقل‌ها تمایل نشان دهند، شرایط را می‌توان به نفع هریس پیش‌بینی کرد. اما، جمع‌بندی‌های کاملا متفاوتی بین دیگر نهادهای نظرسنجی معتبر که مستقیما بر روی رقابت ترامپ و هریس پرسش کرده‌اند، شاهد هستیم که حایز نکات جالبی نیز هست. در حالی که نظرسنجی‌های موسسات اروپایی از مردم امریکا نظیر یوکی گاو (۲+) و دیلی تلگراف (۱+)، در جمع‌بندی خود شانس بیشتری برای هریس قائلند. موسسه معتبر اکونومیست در ارزیابی خود در عصر شنبه هریس را اندکی پیشتاز می‌داند.
این موسسه شامگاه جمعه ترامپ را پیشتاز می‌دانست. اما جمع‌بندی متوسط بسیاری از موسسات نظرسنجی داخل امریکا چنان که «فایو ترتی ایت»، نشان می‌دهد، تا ظهر شنبه شانس بیشتری برای ترامپ قائل است (۵۱ شانس برای ترامپ، ۴۹شانس برای هریس / شانس با درصد متفاوت است)، اما این عدد روز گذشته ۵۲ به ۴۸ به نفع ترامپ بود که نشان از بهبود نسبی هریس در روز شنبه می‌دهد. نهایتا، آیا این تفاوت ناشی از تمایل موسسات اروپایی به هریس است، یا ناشی از تمایل موسسات داخلی امریکا به نفع ترامپ، نمی‌دانم.
تاثیر لغو مناظره دوم: در ادوار گذشته، مناظرات دو کاندیدا به ویژه مناظره دوم دو کاندیدا، تاثیر بسزایی بر آراء مرددین و بی‌تصمیم‌ها و همچنین نظرسنجیها در روزهای آخر داشت، و تا حدی تکلیف انتخابات روشن می‌شد. اما با لغو مناظره دوم در این انتخابات، یکی از مولفه‌های مهم تاثیرگذار بر تصمیم مرددین منتفی شد.
وضعیت بازار: وضعیت بازار جهت‌گیری مشخص و معنی‌داری ندارد. شاید همین ابهام در نتیجه نهایی انتخابات، بازار را به تحفظ واداشته و رفتار واضحی در بازار بورس که از آن بتوان دریافت نتیجه نهایی به سمت ترامپ است یا هریس، استنباط نمی‌شود.
البته در روزهای اخیر برخی شرایط بازار را به نفع ترامپ تفسیرکرده‌اند و اقتصاد‌دانان نظیر کریستف باراود، استراتژیست ارشد در بازار، یا تحلیلگران ارشد نظیر نت سیلور احتمال ترامپ را بالاتر می‌دانند، اما چنان که قبلا بیان شد، مورخان نظیر آلن لیچمن، احتمال هریس را.
ابهام در سلامت بازار شرط‌بندی؟ در یکی از یادداشت‌های قبلی بیان شد که شرط‌بندی‌ها که جز یک مورد در سال ۲۰۱۶ هیچگاه اشتباه نداشته‌اند، در این انتخابات با فاصله شانس ترامپ را بیشتر می‌دانند. اما در فضای فعلی که ابر‌سرمایه‌دارانی چون ایلان ماسک پشت سر ترامپ قرار گرفته‌اند، و احتمال تزریق پول هدفمند در بازار شرط‌بندی‌ها بسیار بالاست و همچنین با توجه به آنکه در شرط‌بندی یک نفر می‌تواند به دفعات مشارکت کند، اما در انتخابات هر فرد فقط یک رای دارد و همچنین از آنجا که در شرط‌بندی بیشتر مردان مشارکت دارند اما در این انتخابات زنان نیز سهم عمده‌ای خواهند داشت، اکتفا به جمع‌بندی شرط‌بندی‌ها در رقابت بسیار نزدیک کاندیداها، نیازمند احتیاط است.
شخصیت دو کاندیدا و پیچیدگی شرایط داخلی و بین‌المللی: شرایط بین‌المللی و داخلی امریکا وضعیتی را پدید آورده که بسیاری از رای‌دهندگان را وادار به تردید و محافظه‌کاری می‌کند. پذیرش ریسک انتخاب ترامپ که شخصیتی جنجالی دارد و می‌تواند بحران‌هایی در ارتباط با خاورمیانه و چین یا خروج از قرادادهای بین‌المللی پدید آورد و در عرصه داخلی نیز شکاف‌ها را با نگاه راست افراطی و ضد نهادهای تقنینی تشدید نماید و حتی سخن از تقلب در صورت باخت می‌گوید، یا پذیرش ریسک کاندیدای متوسط و نه‌چندان محبوب چون هریس که حداقل در شرایط فعلی احتمال تغییر مهمی در وضعیت جاری را گواهی نمی‌دهد، هر کدام انگیزه کمی برای بسیاری از واجدان شرایط و امیدواران به تغییر مثبت ایجاد می‌کند. از این رو احتمال اینکه درصد بسیار فوق‌العاده‌ای در انتخابات شرکت کنند چندان محتمل به نظر نمی‌رسد.
همین میزان مشارکت، آراء دو کاندیدا را بسیار به هم نزدیک و پیش‌بینی نتیجه را دشوار نموده است.
حداقل و حداکثر آرای ترامپ و هریس؟ طبق جمع‌بندی اکثر نظرسنجیها، حداقل آرای الکترال برای ترامپ ۲۳۰ و برای هریس ۲۲۶ پیش‌بینی شده است. بر این مبنا تا عدد کلیدی ۲۷۰ رای الکترال ترامپ به ۴۰ رای الکترال و هریس به ۴۴ رای الکترال نیازمند است. در این میانه رای پنسیلوانیا با ۱۹ رای الکترال نقشی مهم تا رسیدن به پیروزی هر یک از کاندیداها به ویژه هریس خواهد داشت. در بهترین شرایط اگر همه ایالت‌های کلیدی نظیر ۲۰۱۶ به نفع ترامپ خاتمه یابد، ترامپ حداکثر ۳۱۲ رای الکترال خواهد بود و اگر همه ایالت‌های کلیدی به نفع هریس تمام شود، هریس حداکثر ۳۰۸ رای الکترال پیش‌بینی می‌شود.
وضعیت آرای زودهنگام: گرچه نظرسنجی‌های کلی، دو کاندیدا را در رقابتی شدید نشان می‌دهد در این حال وضعیت آرای زودهنگام که تاکنون اخذ شده، آرای هریس را به مراتب بهتر از ترامپ معرفی می‌کند. طبق نظرسنجی نیویورک تایمز، آرای زودهنگام ۶۲ به ۳۳ درصد به نفع هریس است.ای‌بی‌سی نیوز این عدد را ۵۹ به ۴۰ به نفع هریس نشان می‌دهد و واشنگتن پست ۶۱ به ۳۶ درصد. البته نیویورک‌تایمز به هریس گرایش دارد و واشنگتن پست هم اعلام بی‌طرفی کرده. از سوی دیگر معمولا دموکرات‌ها که بیشتر از طبقات تحصیلکرده هستند، بیشتر در رای زودهنگام مشارکت دارند.
اما با این همه این فاصله را نباید ناچیز شمرد. از این رو، برخی تحلیلگران از جمله در ایندیپندنت و فایننشال تایمز هریس را از هم‌اکنون برنده معرفی می‌کنند. تحلیلگر گاردین «فیلیپ اینمان» نیز بر این باور است که هنوز موضوع بهداشت و آموزش اهمیت ویژه خود را به ویژه در پنسیلوانیا و دیگر ایالت‌های چرخشی دارد و صرفا به دلایل اقتصادی مردم به ترامپ رای نخواهند داد. دلیل دیگر نیز قدرشناسی گروهی از مردم از بایدن است که در حال ترک کاخ سفید است و تعدادی رای را به سوی هریس روانه خواهد ساخت.
در این حال، طبق نطرسنجی‌ها، کنترل تورم مساله بیش از۹۶ درصد از مردم بوده است و ۷۷ درصد آن را بسیار مهم می‌‌دانسته‌اند. تحلیلگر نشریه هیل بر این باور است که همچنان اقتصاد سبب خواهد شد که ترامپ پیش بیفتد. شفافیت مواضع و عملگرا بودن او از دیگر دلایل شمرده شده است. از دیدگاه طرفداران برد ترامپ، خیزش جریان راست و سفیدها که با بحث اخراج مهاجران از سوی ترامپ، انگیزه‌های جدیدی پیدا کرده‌اند و عملی نشدن بسیاری از وعده‌های دموکرات‌ها برای سیاهان، ترامپ را در موقعیتی بهتر قرار می‌دهد.
جمع‌بندی: چنان که روشن است، تا عصر شنبه ۲ نوامبر ۲۰۲۴، وضعیت انتخابات امریکا، بسته به خوانش اطلاعات موجود، می‌تواند نتایج مختلفی را دیکته کند. می‌توان گفت، گرچه بیشتر آمار و ارقام موجود درامریکا نتیجه را به نفع ترامپ می‌بیند. ضمن اینکه هنوز کسانی هستند که به ترامپ رای می دهند اما در نظرسنجیها از ابراز آن خودداری می‌کنند. در شرایطی که سیستم حاکم در اختیار دموکرات‌هاست، گروهی از تحلیلگران بر این باورند، حتی در شرایط برابر، باید نظرسنجیها به نفع ترامپ تحلیل شود. اما تفاسیر معتبری هم به ویژه در اروپا وجود دارد که هریس می‌تواند برنده انتخابات باشد.
علاوه، نسبت به روز چهارشنبه، قدری شرایط هریس بهبود یافته است. باورمندان به دخالت دولت پنهان نیز می‌گویند، در منطق امروز امریکا و جهان آبستن بحران، هریس بر ترامپ که دو بار اقدام به ترور او شده است، لابد ترجیح دارد. در این حال، صف‌بندی ابرسرمایه‌داران که هم به ابر دیتا دسترسی دارند و هم نقش‌آفرین افکار عمومی هستند و هم در جست‌وجوی سرمایه‌داری فراملیتی بر جهان هستند، ممکن است بر برنامه دولت پنهان امریکا چیره شود.
علاقه‌مند بودم که در این نوشته‌ها تا حدی نتیجه نهایی برای مخاطبان محترم روشن شود، اما به واقع با انتخاباتی پیش‌بینی‌ناپذیر مواجه هستیم که مولفه‌های چندگانه‌ای در آن دخالت دارد و باید بپذیریم که با هر نتیجه‌ای در این انتخابات حیرت زده نشویم. همان هنگام که منطق اعداد و ارقام یک کاندیدا را معرفی می‌کنند، منطق تحلیل روندها یک کاندیدای دیگر و بالعکس و همه بستگی دارد به اینکه چه کسی تحلیل کند. در هر صورت چنان که قبلا عرض شد، نتیجه نهایی این انتخابات هر چه باشد نتیجه‌ای است که قطعا با تردید، تاخیر و احتمالا بحران مواجه خواهد بود. همین حالا، ترامپ گفته است که اگر ببازد، تقلب شده است. فردا در خصوص تغییرات لحظه‌ای انتخابات در ایالت‌های چرخشی بیشتر خواهم نوشت. ان شاء‌الله
نظرات بسته شده است.