حسادت یکی از ویژگی های ناخوشایند در انسان ها است که گاه از دوران کودکی در وجود افراد ریشه می دواند و ناشی از ترس ها، ناامنی و احساس ناخوشی یا بدگمانی به افراد اطراف یا محیط است. کودکان به دلیل صراحت خاصی که دارند به راحتی عشق و نفرت یا حسادت خود را بروز می دهند اما بزرگسالان بیشتر می توانند آن را کنترل و مخفی کنند.
ممکن است کودک شما در سنین متفاوت نسبت به دیگر کودکان مثل خواهر یا برادر یا دیگران ، یا وسایل شخصی دیگران احساس حسادت کند که علل آن تفاوت قائل شدن و مقایسه والدین، تندخویی، مراقبت بیش از حد آنها یا مراقبت ناسالم بین بچه ها باشد که سبب لجاجت و حسادت یا کمبود اعتماد به نفس در بچه ها نسبت به دیگران می شود.
حسادت کودکان نسبت به خواهر و برادر کوچکتر نمونه ای از این دست است که والدین در این زمینه می بایست هوشیار و مراقب باشند و در این طور مواقع تمرکزشان را نسبت به دیگران بچه ها از دست ندهند چرا که بذر حسادت را در وجودشان می کارند. علاوه بر اینها سختگیری و کنترل بیش از حد والدین باعث احساس نارضایتی و حسادت در بچه ها نسبت به همسالانشان می شود.
*علائم حسادت کودکان
برخی والدین سوال می کنند که این حسادت را چطور تشخیص دهیم؟ زمانی که بچه ها علائمی از قلدری بین دوستان یا خواهر و برادر نشان می دهند، مثلا اسباب بازی های خودشان را با کسی شریک نمی شوند یا زمانی که خود را با دیگران مقایسه می کند مثل اینکه وسایل و مهارت های خود را با دیگران مقایسه می کند و احساس نارضایتی دارد، می تواند دچار حسادت شده باشد.
گاهی اوقات شاید شاهد باشید که بچه ها برای جلب توجه شما دست به کارهایی می زنند مثل اینکه داد و فریاد می کنند یا عصبانی می شوند ، پرخاشگری کرده و بچه های دیگر را آزار می دهند یا کارهایی می کنند که شما از انجام دادن آنها از سوی فرزندتان تعجب می کند و انجاست که احساس می کنید، بچه می خواهد جلب توجه کند.
*چرا حسادت تخریب کننده است؟
حسادت یک احساس منفی است که تأثیر زیادی روی شخصیت فرزند شما دارد و اثراتش در کودکی و بزرگسالی شامل کاهش اعتماد به نفس، پرخاشگری و قلدری،احساس افسردگی و انزوا و … می شود.
روان شناسان معتقد هستند که با حسادت بچه ها می بایست به روش مناسب برخورد کرد چرا که بچه ها باید یاد بگیرند چطور احساسات منفی شان را کنترل و با تکنیک هایی بر آنها مسط شوند.
*با حسادت کودکان چه کنیم؟
برای اینکه بتوانید با حسادت بچه ها درست برخورد کنید لازم است که نکاتی را مورد توجه قرار دهید:
نخست؛ اینکه فرو نشاندن حسادت کودک از طریق فشار ، اجبار یا تنبیه امکان پذیر نیست.
دوم؛ روش تفهیم و آگاهی یعنی به کودک گفته شود که ما تو را دوست داریم و اگر به کودک دیگر بیشتر توجه می شود به خاطر کوچکی و ناتوانی او است این در برابر بچه های بزرگتری جواب می دهد که به نوزادان یا بچه های دیگر حسادت می کنند.
سوم؛ رعایت اعتدال است اینکه در عین توجه و محبت به کودک کوچک تر بخشی از محبت خود را متوجه کودکان دیگر کنید و از مقایسه آنها بپرهیزید.
چهارم؛ محبت در تنهایی است. کودک حسود را در کنار خود بگیرید ، دست بر سرو رویش بکشید تا احساس کند مورد توجه است.
پنجم؛ ایجاد زمینه اعتماد و اینکه به کودک اطمینان بدهید که از داشتن فرزندی مانند او احساس لذت می کنید.
ششم؛ ارجاع کار یعنی کارهای کودک دیگر را در صورت تمایل به کودک حسود واگذار کنید مانند نگهداری ، آرام کردن ، لباس پوشاندن و….
هفتم؛ جرات دادن که باید به کودک حسود گفت؛ تو قوی و شجاع هستی و می توانی کارهای خودت را انجام دهی.
هشتم؛ عقده تکانی یعنی نگاه داشتن حسادت به زیان کودک است و لازم است آن را بیان کند و به پدر و مادر بگوید که کودک دیگر را دوست ندارد. برای حفظ خونسردی او اجازه دهید تا احساسش را ببان کند.
گاه کودک حسود می خواهد برادر یا خواهر خود را کتک بزند ، بهتر است یک عروسک بزرگ به او داد تا دق دلی اش را روی آن خالی کند.سعی کنید نقاط مثبتی را در کودک حسود پیدا کنید و او را بدان خاطر بستایید و همچنین دیگر راهکارها می تواند بازی درمانی و نقاشی کردن باشد که بچه ها از این طریق احساساتش را بیان می کنند و تخلیه روانی شده و اعتماد به نفسشان افزایش پیدا میکند.
چند نکته دیگر برای از بین بردن حسادت بچه ها این است که آرامش خود را حفظ کرده و بچه حسود را مقصر ندانید. برخی والدین هستند که مدام به بچه شان انگ حسادت می زنند یا او را تحقیر می کنند. گفتن جمله هایی مثل اینکه تو باید از حسادت به برادرت شرمنده باشی یا فقط بچه های ترس و بزدل حسادت می کنند، حس و حال بدتری به بچه ها می دهد و تصویر ذهنی شان را ضعیف می کند.
به جای چنین صحبت هایی بهتر است علت اضطراب یا ناراحتی را دربچه کشف کنید و آن را از بین ببرید اگر توجه بیشتر به فرزند دیگری است یا اگر مقایسه و هر چیز دیگری است می بایست با فرزندتان صحبت و رفع شود و محبت و اعتماد به نفس در وجود بچه تقویت شود. گوش دادن به ترس ها و نگرانی ها می تواند به کودک کمک کند تا بر حسادت خودش غلبه کند.
منبع: باشگاه خبرنگاران جوان