شرایط مختلف برای انسان سبب میشود تا واکنش‌های مختلفی از ما سر بزند، در شرایطی همچون استرس، فقر مالی، لج کردن و الگو برداری‌های غلط از عواملیست که در سنین نوجوانی زمینه ساز برای شروع سیگار کشیدن و اعتیاد به آن خواهد بود.
بهترین توصیه‌ها برای ترک سیگار
در دنیای صنعتی و خالی از احساسات امروز کره زمین، رفتار‌های اجتماعی بسیار پر تنش و التهاب آور است.
مکانیکی شدن تمام خدمات، انتظارات از انسانها را بالا برده و شاید در برخی از این تنش‌ها بعضی انسانها دچار آسیب‌های اجتماعی از جمله سیگار شوند، با گذشت زمان و حل مشکل، شاید بتوانند با ترک سیگار کنار آیند.
اما صبر کنید سیگار کشیدن فقط برای زمان‌های سخت و داشتن مشکلات اقتصادی و بیماری لاعلاج نیست. سیگار برای کسانی که به طور تفریحی و داشتن تجربه دوستانه از آن استعمال می‌کنند، هم خطر جدی محسوب میشود.
تجربه اثبات کرده که بسیاری از آنها نتوانستند ترک سیگار را با روش‌های مختلف انجام دهند.
ترک سیگار چیست؟
ابتدا سیگار را معرفی می‌کنیم، سپس به راه‌های ترک آن می‌پردازیم. برگ‌های توتون خرد می‌شوند و لای یک کاغذ پیچیده شده و بسته بندی می‌شوند، نام این اختراع خطرناک سیگار است.
سیگار انواع مختلفی دارد، که هر کدام از یک کمپانی تولید میشود. این برگ‌های خشک شده توتون حاوی مواد شیمیایی و نیکوتین است.
ترک سیگار فقط در افراد دارای اعتیاد رخ نمی‌دهد، بلکه کسانی که در ذهنشان به دنبال فرصت برای استعمال آن هستند نیز انجام می‌گیرد.
به همین دلیل افراد باید از عوامل تحریک کننده فاصله بگیرند و بتوانند از این فکر خطرناک رها شوند.
دلایلی که باید برای ترک سیگار اقدام کنید
یک سیگار زمانی که استعمال میشود، با دود فراوان همراه است، این دود حاوی مواد بسیار خطرناکی برای هر انسانیست. در برخی موارد شاید به طور سطحی و موقتی سیگار بتواند به عنوان آرام بخش یا تسکین دهنده درد استفاده شود.
اما با دانستن عوارض آن دیگر هیچ انسان عاقلی از این ماده خطرناک استعمال نخواهد کرد. فقط کسانی که به سیگار اعتیاد پیدا کردند، بی توجه به هشدارها به استعمال خود ادامه می‌دهند، اما این بیماری با ترک سیگار قابل درمان می‌باشد.
از ویژگی‌های مهم سیگار اعتیاد آور بودن آن است. این خصوصیت مهم او را به دشمنی زیرک برای سلامتی انسانها تبدیل کرده است. به برخی از عوارض سیگار اشاره می‌کنیم :
۱. اختلالات تنفسی
با استعمال سیگار، نفس کشیدن به طور طبیعی نخواهد بود. زیرا کیسه‌های هوا در شش‌ها دچار آسیب از مواد شیمیایی شدند و به میزان کافی و طبیعی اکسیژن دریافت نمی‌کنند.
۲. مشکلات ریوی
کربن موجود در سیگار باعث کوچک و سوراخ شدن کیسه‌های هوا میشود. رنگ قرمز ریه‌ها را به سیاه دگرگون می‌سازد. با ترک سیگار از به وجود آمدن این مشکلات جلوگیری کنید.
۳. ایجاد سرطان ریه
رسوبات مانده از دود سیگار در ریه توده‌های سیاه رنگی در سطح ریه ایجاد می‌کند که مراقبت و محافظت ریه در مقابل مواد شیمیایی سیگار به مرور زمان کاسته و از بین می‌رود، لذا عامل بوجود آمدن سرطان ریه میشود.
۴. گرفتگی عضلانی
با مصرف سیگار اکسیژن کافی به خون نمی‌رسد، مواد شیمیایی آن مانع دفع سموم بدن میشود و رگ‌ها را دچار گرفتگی و انقباض ناگهانی می‌کند.
۵. مشکلات پوستی
مواد شیمیایی موجود در سیگار باعث از بین رفتن مواد مغذی و ویتامین‌های پوست میشود.
لذا چین و چروک های پوستی، افتادگی پوست، تغییر رنگ و نازک شدن پوست، ریزش مو و سفید شدن موها، تحلیل عضلات از عمده مشکلات عدم ترک سیگار است.
۶. مشکلات قلبی
به طور طبیعی عروق در گذر زمان تنگ میشود، این گرفتگی و تنگ شدن را سیگار سرعت می‌بخشد. همچنین باعث افزایش لخته شدن خون در رگ‌ها میشود.
۷. دیابت
سیگار باعث میشود تا گلوکز به سلول‌های بدن نرسد و مشکلات قندی ایجاد می‌کند.
این عوارض و بیش از این موارد مذکور نتیجه وحشتناک حاصل از عدم ترک سیگار خواهد بود.
عوامل سیگاری شدن چیست؟
همیشه پیشگیری بهتر از درمان است. اساساً چرا یک انسان بالغ و عاقل عاقبت کار خود را نسنجد تا به دام اعتیاد مرگبار بیفتد. هر چیزی یک شروع دارد، سوال زیبا برای رسیدن به پاسخ نهایی این است که بپرسیم : شروع سیگاری شدن و اعتیاد از کجاست؟
بسیاری از کارشناسان روانشناسی و پزشکی معتقد هستند که سنین نوجوانی و جوانی شروع اعتیاد و سیگار کشیدن است، سنین جوانی عامل مهمیست اما عامل شروع اعتیاد نیست.
طبق گزارش آمار‌های رسمی بیشترین اعتیاد و مصرف سیگار در سنین نوجوانی و جوانی است. این سن باید تحلیل و بررسی شود، تا مسئله برای ترک سیگار هموار و همگانی شود.
در سنین نوجوانی و جوانی انسان با درک حداقلی از جهان روبرو میشود و حوادثی که قبلاً برای او رخ نداده بود مواجه میشود.
این حوادث و شرایط می‌تواند شامل: عواطف یا احساسات، مشکلات اقتصادی، عدم درک شدن و آزادی نداشتن، تنها و منزوی بودن، نداشتن هدف یا شکست در مسیر هدف و … باشد.
برخی از این موارد زمینه ساز برای به وجود آمدن مشکل اعتیاد میشود. لذا اگر زمینه اعتیاد را برطرف نماییم دیگر ترک سیگار به معضلی برای معتادان و خانواده‌هایشان تبدیل نمی‌شود.
چگونه زمینه‌های اعتیاد را ازبین ببریم؟
۱. یکی از مهم ترین زمینه‌های اعتیاد محیط استرس زا و داشتن احساس استرس و اضطراب است. باید فضای خانه برای نوجوانان و جوانان محیطی امن و بدون تنش و استرس باشد.
اگر او دائماً در احساس ناامنی و استرس قرار بگیرد برای رهایی از این احساس به سیگار پناهنده میشود. آینده نگری، زیادی سخت نگرفتن بر روی رفتار و درس نوجوانان از موارد بسیار تنش زا در این سنین می‌باشد.
۲. معاشرت با دوستان یا اقوام سیگاری این احساس همبستگی با فرد سیگاری را در نوجوان و جوان ایجاد می‌کند تا با هم آهنگ شدن با فرد سیگاری خود را شبیه او یا فردی همگرا و اجتماعی جلوه دهد.
در این سنین نوجوانی کمترین ارتباط با افراد سیگاری می‌تواند از سیگاری شدن، جلوگیری کند.
۳. والدین سیگاری باید توجه داشته باشند که در مقام الگو برای فرزندانشان هستند، این الگو برداری از والدین فرجامی تلخ برای فرزندانشان خواهد داشت.
والدین با جایگزین کردن سیگار به عادات خوب می‌توانند در پیشگیری اعتیاد نقش موثری داشته باشند، و اگر نه ترک سیگار غیر ممکن خواهد شد.
۴. فقر اقتصادی از عمده دلایل شروع به سیگار کشیدن می‌باشد. نباید مشکلات اقتصادی در ذهن بسیار بزرگ شوند.
با توضیح دادن شرایط کسب و کار و یافتن شغل مناسب برای نوجوان و جوان به برنامه ریزی ، استقلال اقتصادی و شکل گیری شخصیتی او کمک شایانی می‌کنید و او را از پرتگاه اعتیاد نجات داده اید.
۵. الگو گیری از شخصیت‌ها یکی از رایج ترین تجربه‌های نوجوانان است. با هوشیاری والدین و نشان دادن مصداق حقیقی عاقبت افراد معتاد به او آگاهی لازم و فرجام اعتیاد را نشان دهید.
۶. گوش دادن به درد و دل‌های جوان و نوجوان از راه‌های موثر در نابودی زمینه اعتیاد است.
۷. ترسیم مسیر زندگی و انتخاب هدف برای جوان و توضیح دادن اینکه مشکلات زندگی قابل حل است.
گاهی توضیح دادن توسط کسی که تجربه و سن بیشتری از بقیه دارد تاثیر بیشتری بر روی جوان خواهد داشت در غیر این صورت ترک سیگار مسیری بسیار دشوار خواهد شد.
۸. شکست خوردن در یک مسیر به معنای رسیدن به آخر راه نیست و قطعاً ترک سیگار راهی برای طی کردن نیست، بلکه شکست یک درس پر ارزش برای کسب موفقیت است.
این نکته حایز اهمیت برای جوانان تلاشگری است که براساس شرایط فعلی کل زندگی خود را قضاوت نمی‌کنند.
راهکارهایی فوق‌العاده برای ترک سیگار
رایج ترین شروع سیگار کشیدن در سنین پایین اتفاق می‌افتد اما باید دانست که اعتیاد دارای رده سنی مشخص نیست.
۱. ایجاد انگیزه و محرک
در ابتدا باید برای ترک سیگار ایجاد انگیزه و نیروی محرک کنیم، تا فرد از اعتیاد نجات یابد. خانواده از بهترین انگیزه‌ها برای شروع مجدد است.
در مسیر مبارزه با بیماری اعتیاد او را با تشویق و همراهی خود حمایت و هدایت کنید، داشتن یک مشاور توانا یا دوست قابل اعتماد به پیشرفت ترک سیگار کمک می‌کند.
۲. دوری از عوامل استرس زا و روابط تنش آفرین
از عوامل استرس زا و روابط تنش آفرین دور باشید هر زمان دچار استرس و اضطراب شدید به موسیقی‌های آرامش بخش، یا صحبت‌های آرام کننده گوش کنید تا استرس به طور کلی دفع شود.
ورزش یوگا بسیار آرامش بخش است که می‌توانید از آن استفاده کنید.
۳. پر کردن زمان‌های خالی شبانه روز
باید زمان شبانه روز فرد سیگاری کامل دانسته شود، بعد از اطلاع یافتن از فعالیت‌های شبانه‌روزی فرد، زمان‌هایی که خالی و بدون برنامه هست باید با فعالیت پر شود.
مثلاً اگر فرد در ساعات غروب وقت خالی دارد، با شناخت از شخصیت فرد معتاد یک فعالیت متناسب با روحیاتش قرار دهید.
با خالی نماندن وقت‌های او فکر مصرف دوباره سیگار به ذهنش خطور نمی‌کند، که در این صورت به ترک سیگار منجر میشود. اگر در ساعاتی عادت به مصرف و استعمال سیگار داشتید در آن ساعات عادت‌‌های خوبی جایگزین کنید که تمایل به انجامش دارید.
۴. انجام ورزش و فعالیت‌های بدنی
حتماً ورزش کردن در لیست فعالیت‌های روزانه تان باشد. ورزش کردن روحیه تان را باز می‌گرداند و قوای بدنی تحلیل رفته را احیا می‌کند.
از تحریک کننده‌های خطرناک همچون الکل، قرص‌های روانگردان، دوست سیگاری فاصله گرفته و به شدت دوری کنید. تحرک داشته باشید و از سکون و خمودگی بپرهیزید.
۵. تلاش مستمر حتی در صورت شکست
اگر در مسیر ترک سیگار شکست خورده و دوباره به مصرف سیگار برگشتید، تلاش خود را برای ترک آن قطع نکنید، دوباره و دوباره تلاش کنید، امیدتان را از دست ندهید.
عواملی که شما را به سیگار کشیدن برگرداند به یاد داشته باشید، از آن فرصت بسازید و به یاد بسپارید که چه عواملی باعث بازگشت به اعتیاد شد.
به خودتان امید و دلگرمی دهید، مثلاً بگویید شاید شکست بخورم اما شکست خورده به دنیا نیامده‌ام. اگر از شکست ترس دارید پیشنهاد می‌کنم مقاله ترس از شکست را هم مطالعه کنید.
۶. ساخت تقویم برای روزهای پاکی
تقویمی برای خود تهیه کنید و روزهای پاکی خود را در آن علامت گذاری کنید. روزهای سلامتی را یاد کنید و از بیماری‌های گوناگون اعتیاد مطلع شوید تا عاقبتی سرشار از انواع بیماری‌ها نداشته باشید.
۷. به تغذیه خود اهمیت بدهید
از میوه و سبزیجات تازه استفاده کنید. انواع ویتامین‌ها را حتما در رژیم غذایی خود بگنجانید. استفاده از این موارد باعث میشود مواد سمی از بدنتان بیرون برود و ارگان‌های بدن دوباره فعالیت سالمشان را از سر بگیرند.
۸. به خودتان پاداش بدهید
به خود پاداش بدهید مثلاً با پول‌‌هایی که دیگر سیگار تهیه نمی‌کنید برای خود یک هدیه بخرید یا خودتان را به یک کافه یا رستوران مهمان کنید.
۹. افزایش عزت نفس
بسیاری افراد فقط به این دلیل شروع به کشیدن سیگار می‌کنند که از کمبود عزت نفس رنج می‌برند. همین مسئله باعث میشود فکر کنند برای بزرگ بودن وداشتن عزت نفس کافی باید به سمت سیگار بروند.
در پایان
ترک سیگار یک درمان برای اعتیاد است و باید در اسرع وقت فکری برای آن کرد. در غیر اینصورت این عادت موجب آسیب به ارگان‌های بدن میشود و سلامت شما را به خطر می‌اندازد.