پاسخ به ۷ سوال درباره کرونای جدید؛ از خطر مرگ تا فرار از واکسن
دیگر با قطعیت میتوان باور کرد که «کرونای انگلیسی» وارد ایران شده است و با ورودش نه تنها سرعت شیوع کووید-۱۹ را افزایش داده ، بلکه ترس و نگرانیهای زیادی هم در جامعه ایجاد کرده است.
اگرچه با توجه نتایج تحقیقاتی که در چند ماه گذشته درباره این نوع جهش یافته کروناویروس منتشر شده، به نظر میرسد بخشی از این نگرانیها غیر واقعی نیست. حتی سعید نمکی، وزیر بهداشت، درباره خطر شیوع این نوع جدید ویروس در کشور اعلام کرد: « من به همه اعلام خطر میکنم که با این ویروس نباید با سهلانگاری مبارزه کرد، زیرا نوع شیوع این ویروس جهش یافته و خیلی خطرناک است.»
اما در کنار این واقعیتهای ترسناک درباره نوع جهش یافته کروناویروس، موجی از شایعات هم شیوع پیدا کرد تا باعث شد باورهای اشتباهی در میان مردم به وجود بیاید و حتی نگرانیها چند برابر بشود.
کرونای به اصطلاح «انگلیسی» با کرونای قبلی چه تفاوتی دارد؟
از همان ابتدای پاندمی نگرانیهای زیادی نسبت به جهش کروناویروس وجود داشت، این اتفاق چندین بار هم رخ داد اما تنها تعداد انگشتشماری از این جهشها به شکل قابل توجهی روی ادامه روند پاندمی موثرند و یکی از اینها ویروس B.۱.۱.۷ را به وجود آورده، ویروسی که به کرونای انگلیسی معروف شده است.
البته به طور دقیقتر تنها یک جهش در B.۱.۱.۷ رخ نداده است، براساس مقالهای در منتشر شده است، در این نوع جدید کروناویروس ۱۷ نوع جهش مختلف رخ داده است که برخی از آنها تغییرات قابل توجهی در ویژگیهای ویروس ایجاد کردهاند، که متاسفانه این تغییرات کرونا را برای انسانها به شکلهای مختلف خطرناکتر میکند.
نوع جدید کروناویروس در ابتدا کجا پیدا شد؟
این نوع جدید کروناویروس که احتمال تبدیل آن به نوع غالب کروناویروس در دنیا وجود دارد، در دی ماه در انگلیس پیدا شد و بعد تحقیقات نشان داد که از شهریور ماه در منطقه کنت در کشور انگلیس وجود داشته است.
سوزان هاپکینز، اپیدمیولوژیست در همان دی ماه در مرکز رسانهای علم انگلیس گفت: «در روز ۸ دسامبر مشخص شد که یک نوع جهشی از کروناویروس وجود دارد که سرعت شیوع ویروس را نه تنها در منطقه کنت، بلکه بخشهایی از لندن افزایش داده است. دو هفته بعد محققان مقالهای در این رابطه نوشتند.»
B.۱.۱.۷ قدرت شیوع بیشتری دارد؟
تقریبا با قطعیت میتوان گفت که این نوع جهش باعث شده است تا سرعت شیوع کروناویروس بیشتر بشود، البته درباره میزان این موضوع همچنان اختلاف نظرهایی وجود دارد. در مطالعهای که همان ابتدا توسط گروه NERVTAG در بریتانیا منتشر شد اعلام شد که میزان کروناویروس جهش یافته در بریتانیا به طور میانگین ۷۱ درصد بیشتر از گونههای قبلی است.
از سویی مطالعهای که حدود بیش از یک هفته پیش توسط گروهی از محققان آمریکایی در مرحله قبل از انتشار قرار گرفته است هم نشان میدهد که در این نوع جهش میزان شیوع کروناویروس ۴۵ درصد افزایش پیدا کرده است.
۷۱ یا ۴۵ درصد، به نظر میرسد دانشمندان مطمئن هستند که سرعت شیوع ویروس در این نوع جهش بیشتر است و این موضوع در وضعیت شیوع نوع جهش یافته در کشورهای مختلف هم مشاهده میشود، به طوری که تنها در پنج هفته B.۱.۱.۷ به نوع غالب ویروس در بریتانیا تبدیل شد.
تست PCR کروناویروس جدید را پیدا میکند؟
به طول علمی ممکن است که ویروس B.۱.۱.۷ باعث عدم ردیابی کروناویروس شود، چراکه یکی از جهشها باعث تغییر پروتئینی در سطح ویروس میشود، پروتئینی که در نتیجه آزمایش کرونا موثر است. اگرچه خوشبختانه در تست PCR، سه بخش مختلف ویروس مورد بررسی قرار میگیرد و به همین دلیل به نظر میرسد جهش جدید روی نتایج آزمایشات تاثیر چندانی نداشته باشد.
اگرچه هنوز مطالعات زیاد و دقیقی در این رابطه منتشر نشده و به نظر میرسد دانشمندان در حال بررسی عوامل مختلف برای پاسخ به این سوال هستند.
نوع جدید مرگبارتر است؟
این هم یکی از سوالاتی است که هنوز پاسخ قطعی برای آن پیدا نشده، اما براساس مطالعات جدید، متاسفانه برخلاف باوری که در ابتدا وجود داشت، پاسخ به این سوال مثبت است.
براساس مطالعهای که توسط NERVTAG انجام شده است، نوع B.۱.۱.۷، ممکن است که ۳۰درصد مرگبارتر از ویروس قبلی باشد؛ این یعنی اگر قبلا از ۱۰۰۰ نفر مبتلای بالای ۶۰ سال، ۱۰نفر در اثر کووید-۱۹ فوت میکردند، حالا این عدد به ۱۳ یا ۱۴ نفر افزایش پیدا کرده است.
براساس گزارش، نیل فرگوسن، اپیدمیولوژیست و مشاور دولت بریتانیا در این رابطه گفته بود: «تصویر کلی از این ویروس این است که بخاطر آن ۴۰تا۶۰ درصد میزان بستریها و خطر مرگ افزایش پیدا میکند.»
کودکان در خطر بیشتری هستند؟
بله، در مقایسه با نوع جهش نیافته ویروس، کودکان احتمالا در خطر بیشتری نسبت به ابتلا به این نوع جدید ویروس هستند، اگرچه این موضوع با این باور غلط که ویروس جهش یافته جوانان و کودکان را هدف خود قرار داده متفاوت است.
بارکلای، عضو NERVTAG، در این رابطه گفته بود: «بیاید صادق باشیم. ما نمیگوییم نوع جدید ویروس به طور مخصوص کودکان را هدف قرار قراد داده یا توانش در ابتلای کودکان بیشتر شده است. وقتی سارس کروناویروس شیوع پیدا کرد ما میدانستیم که به اندازه بزرگسالان نمیتواند کودکان را مبتلا کند، یک فرضیه هم این است که دریافتکننده سلولی در کودکان میتواند متفاوت باشد. پس حالا اگر نوع جدید ویروس میتواند به شکل راحتتری وارد سلولها بشود، کودکان هم بیشتر در خطر هستند.»
B.۱.۱.۷ واکسیناسیون را با مشکل مواجه میکند؟
فعلا نه، خوشبختانه مطالعاتی که اخیرا شرکتهای واکسیناسیون روی کروناویروس انگلیسی انجام دادهاند نشان میدهد که این جهش جدید قابلیت فرار از واکسن را ندارد و حتی دولت بریتانیا اطمینان دارد که واکسنهایی که در کشورشان استفاده کردهاند روی نوع B.۱.۱.۷ موثر است.
اما خبر بد این که این یافته شاید همیشگی نباشد، به تازگی در شهر بریستول بریتانیا جهشی جدید روی نوع B.۱.۱.۷ انجام شده است که پتانسیل فرار از واکسنها را دارد. براساس گزارش تاکنون از این جهش جدید ۲۱ مورد در بریستول پیدا شده است.
شارون پیکاک، مدیر کنسرسیوم ژنتیک کووید-۱۹ در بریتانیا در این رابطه به بیبیسی گفته بود: «این که نوع ۱.۱.۷ که قدرت شیوع بیشتری دارد، حالا در جهشی است که میتواند فرایند واکسیناسیون را تهدید کند، مسئلهای نگران کننده است.»