نظارت دقیق نهادهای مسوول بر رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی در جریان ساخت فیلم و سریال، می‌تواند باعث کاهش ابتلا هنرمندان سینما و تلویزیون به کرونا شود.
اهالی سینما و تلویزیون، تافته جدا بافته از دیگر مردم نیستند؛ وقتی آمار ابتلا و مرگ ناشی از کرونا در جامعه رو به افزایش می‌گذارد، طبیعی است گریبان تعداد بیشتری از بازیگران و هنرمندان را هم خواهد گرفت.
تنها کافی است نگاهی گذرا به فهرست بلندبالای بازیگران مبتلا به کرونا بیندازیم تا متوجه خطری شویم که اهالی سینما و تلویزیون ایران را تهدید می‌کند. محمدرضا گلزار، نوید محمدزاده، لاله اسکندری، مهران رجبی، لیلا بلوکات، یکتا ناصر، بهاره رهنما، نرگس محمدی، علی اوجی، بهنوش بختیاری، بهروز بقایی، اتابک نادری، امیر کاظمی، فقیهه سلطانی، شهره سلطانی و … تنها بخشی از بازیگران سینما و تلویزیون ایران هستند که با کووید ۱۹ دست و پنجه نرم کرده‌اند.
جدا از بازیگران که ابتلای‌شان به کرونا پر سر و صداتر است و بازتاب رسانه‌ای بیشتری می‌یابد، جمع زیادی از عوامل و هنرمندان پشت دوربین هم به این بیماری دچار شده‌ان. تاسف‌بارترین مورد در این زمینه، جان باختن اکبر عالمی، فیلمساز پیشکسوت کشورمان بود که جامعه هنری را سوگوار کرد.
تولید فیلم برای اکران در کدام سینما؟
در شرایطی که هر روز، نام بازیگران بیشتری که مبتلا به کرونا شده‌اند، به‌گوش می‌رسد، این پرسش پیش می‌آید که آیا این، امری اجتناب ناپذیر است یا می‌توان آن را مدیریت و کنترل کرد. در حالی‌که سالن‌های سینمای کشور، تنها سه ماه پس از بازگشایی دوباره تعطیل شدند، معلوم نیست اصرار به ادامه چرخه تولید فیلم، تا چه حد منطقی است.
این روزها، نزدیک به ۵۰ اثر سینمایی، در مراحل مختلف تولید قرار دارند که از مشهورترین‌شان می‌توان به «قهرمان» اصغر فرهادی، «خائن‌کشی» مسعود کیمایی، «تفریق» مانی حقیقی، «شب، داخلی، دیوار» وحید جلیلوند، «نگهبان شب» رضا میرکریمی، «شیشلیک» محمدحسین مهدویان و … نام برد. این درحالی است که بیش از این تعداد، تولیدات سال‌های گذشته سینمای ایران هستند که همچنان در صف اکران ایستاده‌اند.
وقتی سینمای ایران در بهترین حالت، امکان اکران سراسری ۷۰ فیلم را دارد، اصرار بر ادامه تولید انبوه در شرایط کرونایی چه توجیهی دارد؟ فرض بگیریم در سال ۱۴۰۰، با فروکش کردن همه‌گیری کرونا، سالن‌های سینمای کشور گشوده شوند، آن وقت با نزدیک به ۲۰۰ فیلمی که انتظار نمایش روی پرده دارند، چه باید کرد؟
اگر سرمایه‌گذاری انجام شده در تولید، به موقع بازنگردد، آن وقت واقعیت حاکم بر بازار سینما، سال آینده خود را نشان خواهد داد و تعداد آثاری که جلوی دوربین خواهند رفت، خود به‌خود، کاهش خواهد یافت. با این وضعیت، بهترین کار، کاهش تعداد فیلم‌های در حال تولید است تا هم چرخ صنعت سینمای کشور نخوابد و هم در آینده، گرفتار دست‌اندازهای مالی نشود.
سریال‌هایی که ساخت‌شان به خطر کرونا نمی‌ارزد
این دغدغه در ساخت سریال‌های تلویزیونی هم به نوعی دیگر وجود دارد. این‌که نمی‌توان آنتن مهم‌ترین رسانه تصویری کشور را بدون خوراک گذاشت، امری درست است، ولی وقتی تولیدات تازه که پخش می‌شوند، چنگی به دل مخاطب نمی‌زنند و کیفیت پایینی دارند، چه اصراری به افزایش کمیت سریال‌سازی است؟
دو سریال «ایلدا» و «نجلا»، دست‌پخت دوران کرونایی تلویزیون هستند که هیچکدام موفق به جذب مخاطبان و کسب رضایت منتقدان نشدند. در این شرایط، آیا بهتر نیست از تعداد سریال‌ها کم کرد و بر کیفیت افزود؟ بی‌گمان، بخشِ خالی‌مانده آنتن را هم می‌توان با تولید برنامه‌های سرگرم‌کننده دیگر و حتی سریال‌های موفقِ قدیمی‌تر، پر کرد. با این رویکرد، تعداد کم‌تری از اهالی سینما و تلویزیون، در معرض خطر ابتلا به کرونا قرار خواهند گرفت.
هزینه مقابله با کرونا، بخشی از بودجه هر فیلم
پس از کاهش تولیدات آثار سینمایی و تلویزیونی در چند ماه آینده، رعایت دقیقِ شیوه‌نامه‌های مقابله با کرونا در جریان ساخت فیلم‌ها وسریال‌ها، مهم‌ترین کارِ ممکنی است که باید برای کنترل همه‌گیری کووید ۱۹ انجام داد.
اول از همه، سرمایه‌گذاران و تهیه‌کنندگان، باید در بودجه ساخت فیلم‌ها و سریال‌ها، هزینه‌ای را برای رعایت همه موارد بهداشتی و پزشکی در نظر بگیرند. به کار گرفتن تیم درمانی و بهداشتی در کنار گروه هنرمندان، نخستین کاری است که باید صورت بگیرد. این مورد، نباید در حد نمایش و از سرباز کردن ماجرا باشد، بلکه باید تضمینی بر رعایت همه موارد ضروری از جمله زدن ماسک، حفظ فاصله‌گذاری اجتماعی، انجام تست‌های مرتب کرونا از عوامل و هنرمندان و … باشد. این هزینه، در مجموع بودجه تولید فیلم و سریال، عدد بالایی نخواهد شد و در مقابل، به سلامت گروه‌های فیلمسازی از نظر بدنی و روانی، کمک بزرگی خواهد کرد.
در این شرایط کرونایی، سازمان سینمایی، خانه سینما و صداوسیما، باید فراتر از گذشته بر جریان تولید فیلم‌ها و سریال‌ها نظارت داشته باشند و به‌طور دقیق و مستمر، رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی مقابله با کرونا را پیگیری کنند.
مسوولیت اجتماعی هنرمندان
دومین مسئله که باید به آن توجه داشت، رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی در زندگی شخصی هنرمندان است. وقتی بازیگری در فضای مجازی، دائم در حال گذاشتن فیلم از خود در محیط شلوغ باشگاه ورزشی یا سفر به شمال است، دیر یا زود گرفتار ویروس کووید ۱۹ خواهد شد.
این روزها اگر به صفحه‌های اینستاگرامی بسیاری از بازیگران سر بزنید، آن‌ها را خواهید دید که بدون رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی و بدون زدن ماسک، در جمع دوستان، در میان هواداران یا حتی در صحنه فیلمبرداری حضور دارند. این رفتار اشتباه، علاوه بر این‌که پیامی نادرست را به مردم منتقل خواهد کرد، دیگر همکاران سینمایی و تلویزیونی آن‌ها را هم در معرض خطر قرار خواهد داد.
هنرمندان، اهالی سینما و به ویژه بازیگران، در مقابله جامعه با کرونا، نقشی فراتر از ایفای نقش در فیلم‌ها و سریال‌ها دارند و در این راه بیش از دیگران باید خود را مسوول بدانند.