آتاری ۲۶۰۰؛ نوستالژی دهه شصتی‌ها

 آتاری ۲۶۰۰ نخستین محصول از دومین نسل کنسول‌های بازی ویدیویی بود که ۱۴ اکتبر ۱۹۷۷ معرفی شد. این کنسول بازی توسط شرکت آمریکایی آتاری ساخته شده بود و ۱۹۹ دلار قیمت داشت. مشتری‌های اروپایی برای خرید آتاری ۲۶۰۰ بیشتر از یک سال صبر کردند و نخستین محموله آن در سال ۱۹۸۳ به ژاپن رسید. در ایران، اما شرایط فرق می‌کرد. انقلاب بزرگ آتاری چند سالی پس از انقلاب اسلامی به دست کاربران ایرانی رسید و به جای آن‌که متولدین دهه پنجاه از بازی‌های جذاب آن لذت ببرند این فرصت بیشتر به دهه شصتی‌ها رسید تا با یکی از متفاوت‌ترین محصولات دنیای بازی‌های ویدیویی مواجه شوند.

متاسفانه برخلاف تجربه دلنشین بسیاری از مردم ایران، آتاری ۲۶۰۰ مشکلات بسیاری داشت. اگرچه فناوری‌های جدید این کنسول بازی آن را به یک استثنای بزرگ تبدیل کرده بود، اما بازی‌های ویدیویی آتاری از خلاقیت لازم بی‌بهره بودند. با ایرنازندگی همراه باشید تا یکی از نوستالژی‌های کلیدی متولدین دهه شصت را واکاوی کنید.

چگونه آتاری ۲۶۰۰ معرفی شد؟

با آغاز دهه ۱۹۷۰ میلادی بازی‌های ویدیویی بیشتر از هر زمان دیگری در تاریخچه نسبتا کوتاهشان محبوب بودند. مردم در سراسر دنیا با مراجعه به شهربازی‌ها و باشگاه‌های بازی از معدود عناوین جذاب آن‌ها لذت می‌بردند و تجربه‌ای کسب می‌کردند که تا پیش از آن قابل درک نبود. با پیشرفت بیشتر فناوری‌ها، نخستین نسل بازی‌های ویدیویی از راه رسید. این کنسول‌های خانگی اگرچه عناوین مدرنی نداشتند، اما بازی‌هایی که تنها در شهربازی‌ها و باشگاه‌های بازی قابل اجرا بود را به خانه کاربران می‌آوردند؛ بنابراین موفقیت کنسولی از آتاری با نام هوم پونگ چندان هم دور از انتظار نبود.
با این حال کنسول‌های بازی نسل اول یک ایرادی اساسی داشتند؛ آن‌ها از بازی‌های زیادی پشتیبانی نمی‌کردند و اساسا بازی جدیدی هم برای آن‌ها توسعه پیدا نمی‌کرد، چون هیچ ورودی خاصی برای اجرای بازی نداشتند. اما آتاری ۲۶۰۰ با عبور از همه محدودیت‌ها به یک انقلاب بزرگ در دنیای بازی‌های ویدیویی تبدیل شد. این کنسول بازی از کارتریج استفاده می‌کرد. به عبارت دیگر، کاربر این فرصت را داشت تا بازی‌های مختلف را وارد دستگاه کرده و از نوار‌های گوناگون برای تجربه بازی‌های جذاب بهره ببرد. آتاری ۲۶۰۰ اولین کنسولی نبود که از این قابلیت بهره می‌برد، اما به سرعت محبوب‌ترین نمونه بازار تبدیل شد.
با این حال ساخت، توسعه و عرضه آتاری ۲۶۰۰ خیلی هم ساده نبود. شرکت آتاری در جریان تولید این محصول با مشکلات مالی بسیار زیادی مواجه شد و کار به جایی رسید که موسس مجموعه برای تعطیل‌نشدن پروژه به فروش برند خود رضایت داد. در نهایت، اما پروژه ۱۰۰ میلیون دلاری آتاری به بازار‌های جهانی رسید و به سرعت محبوب شد. نام اصلی این کنسول بازی در حقیقت آتاری وی‌اس‌سی بود که معادل فارسی آن به معنای «سامانه پردازش ویدیویی» است.
براساس آمار‌های رسمی، آتاری ۲۶۰۰ با فروش ۳۰ میلیون نسخه به پرفروش‌ترین کنسول بازی دوران خودش تبدیل شد و برای مدتی پرفروش‌ترین کنسول بازی تاریخ بود. با گذشت بیشتر از چهل سال از معرفی این کنسول محبوب، آتاری هنوز هم یکی از پرفروش‌ترین کنسول‌های تاریخ بازی‌های ویدیویی لقب می‌گیرد و از محصولات شناخته‌شده‌ای مانند نسل اول ایکس باکس و نینتندو وی‌یو پرفروش‌تر بوده است.
محبوبیت ۲۶۰۰ به حدی رسیده بود که بسیاری از رقبای جدی آتاری برای عقب‌نماندن از جریان اصلی بازار به تولید محصولاتی می‌پرداختند که توانایی اجرای بازی‌های این کنسول را داشتند! حتی تولیدکننده‌ای به نام کولکو کنسولی به نام جمینی را معرفی کرد که شباهت‌های بسیار زیادی با آتاری ۲۶۰۰ داشت. این سیاست کولکو مورد توجه سایر رقبا هم قرار گرفت، اما در نهایت این آتاری بود که برنده نهایی رقابت لقب گرفت.

آتاری ۲۶۰۰ چه سخت‌افزاری داشت؟

با گذشت چهل و سه سال از عرضه آتاری ۲۶۰۰، بررسی سخت‌افزار آن می‌تواند پیشرفت‌های باورنکردنی دنیای فناوری را نشان دهد. این کنسول بازی از پردازنده‌ای یاری می‌گرفت که قدرت آن تنها ۱.۱۹ مگاهرتز بود. آتاری ۲۶۰۰ با یک حافظه موقت ۱۲۸ به بازار عرضه شد و کارت گرافیک آن قدرت بسیار پایینی داشت. آتاری در کنار این کنسول از یک کنترلر با یک اهرم و یک دکمه رونمایی کرده بود که در ایران به دسته خلبانی شهرت داشت. از دیگر کنترلر‌های آتاری ۲۶۰۰ باید به فرمان، پدال و کیبورد هم اشاره کرد.

کدام بازی‌های آتاری ۲۶۰۰ در ایران محبوب بودند؟

وقتی آتاری در سال ۱۹۷۷ از کنسول ۲۶۰۰ رونمایی کرد تنها ۹ بازی برای آن منتشر شده بود، اما امروزه بیشتر از ۵۲۰ بازی ویدیویی برای آتاری ۲۶۰۰ ثبت شده‌اند. بازی‌هایی مانند «هواپیمای آتاری»، «جراحی»، «آسانسور»، «دزد و پلیس»، «بوکس»، «زیر دریایی»، «ای‌تی»، «پکمن» و «جراحی» از عناوین شناخته‌شده آتاری در ایران هستند که البته لقب معروف آن‌ها در ایران تفاوت‌های زیادی با نام اصلی‌شان هم دارد. امروزه می‌توانید همه بازی‌های آتاری را به راحتی روی کامپیوتر خانگی نصب کرده و تجربه جذاب بازی‌های این کنسول خاطره‌ساز را دوباره زنده کنید.

آیا آتاری ۲۶۰۰ در بازار وجود دارد؟

خرید آتاری ۲۶۰۰ در شرایط فعلی اصلا منطقی نیست، اما افرادی که به کامل‌کردن آرشیو کنسول‌های بازی خاطره‌انگیزشان فکر می‌کنند به دنبال خرید یک آتاری ۲۶۰۰ تمیز و دوست‌داشتنی هم هستند. شاید باورکردنی نباشد، اما همین حالا می‌توانید یک دستگاه آتاری ۲۶۰۰ سالم بخرید. فروشگاه‌های متعددی در ایران این کنسول را می‌فروشند. برای خرید یک کنسول آتاری ۲۶۰۰ باید حدود ۷۰۰ هزار تومان هزینه کنید.