در همین زمینه
در سال ۱۳۰۹، اوانس اوگانیانس نخستین فیلم بلند صامت سینمایی ایران را به نام «آبی و رابی» ساخت.
شهریور ماه روز ملی سینماست و در تقویم کشورمان این روز ثبت شده است، همه ما با سینما ارتباطی عمیق و درونی داریم، شاید بتوان بدون اغراق گفت هر شخصی در درون خودش یک لحظات بیادماندنی، تاثیرگذار و احساسی با فیلم یا لحظاتی از فیلمی داشته است که هر گاه یادش می‌افتد انگار بخشی از زندگی خودش را مرور می‌کند.
این اتفاق شامل فیلم‌های خارجی و ایرانی می‌شود و اساسا چه کسی هست که با شخصیت یا فیلم‌هایی از سینمای کشور خودمان هم چنین لحظاتی را نداشته باشد.
از لوطی‌گری ناصر ملک مطیعی در فیلم‌هایش گرفته تا مردانگی‌های محمد علی فردین که همه گیر شد و اصطلاح معروف «فردین بازی» را وارد فرهنگ عامه مردم کرد، تا جایی که حتی فروغ فرخزاد در شعر «کسی که مثل هیچ کس نیست» می‌گوید:
چقدر دور میدان محمدیه چرخیدن خوب است
چقدر روی پشت بام خوابیدن خوب است
چقدر باغ ملی رفتن خوب است
چقدر مزه پپسی خوب است
چقدر سینمای فردین خوب است
و من چقدر از همه چیزهای خوب خوشم می‌آید
جالب توجه است که ایران در سینما تاریخچه‌ای طولانی دارد و به ۱۱۹ سال می‌رسد، ۵ سال بعد از اختراع این فن جدید مظفرالدینشاه در فروردین سال ۱۲۷۹ از تهران به مقصد اروپا حرکت کرد و در این سفر بود که با سینما آشنا شد.
در سفرنامه مظفرالدینشاه آمده است که شاه روز یکشنبه هفدهم تیر ۱۲۷۹ به اتفاق میرزا ابراهیم خان عکاس‌باشى به تماشاى دستگاه سینموفتوگراف و لانترن ماژیک رفته است. این حادثه ۵ سال پس از رواج اختراع برادران لومیر در پاریس رخ داد (شاه این دوربین را اشتباها سینموفتوگراف مى‌نامید.)
حدود یک ماه پس از اولین دیدار مظفرالدینشاه با سینما، در سه‌شنبه ۲۳ مرداد ۱۲۷۹ در شهر اوستاند در ساحل دریا در بلژیک، جشن روز عید گل برگزار شد و میرزا ابراهیم‌خان عکاس‌باشى مشغول سینموفتوگراف‌اندازى از شاه شد. به این ترتیب بانى ورود نخستین دوربین فیلم‌بردارى و نمایش فیلم، در سال ۱۲۷۹ شمسی مصادف با ۱۹۰۰ میلادی مظفرالدینشاه بوده و نخستین فیلم‌بردار ایرانى نیز ابراهیم خان عکاس‌باشى محسوب مى‌شود.
در سال ۱۳۰۹، اوانس اوگانیانس نخستین فیلم بلند صامت سینمایی ایران را به نام «آبی و رابی» ساخت. حاجی آقا آکتور سینما (۱۳۱۲) دومین فیلم ایرانی از اوانس اوگانیانس است. این فیلم به مدت چهار روز از چهارشنبه ۱۱ بهمن تا شنبه ۱۴ بهمن ۱۳۱۲ در تهران اکران شد.
در همین سال ۱۳۱۲ با فیلم «دختر لُر» عبدالحسین سپنتا نخستین «فیلم ایرانى ناطق» موجودیت یافت. از این فیلم بعدها بنام جعفر و گلنار یاد مى‌شد. نقش اساسى در تهیه این فیلم، به سپنتا تعلق داشت، گرچه ساخته اردشیر ایرانى ذکر شد و در واقع کارگردانى هنرى با سپنتا و کارگردانى فنى با اردشیر ایرانى بود. فیلم دختر لُر در مهر ۱۳۱۲ آماده نمایش شد و در ۳۰ آبان ۱۳۱۲ نمایش فیلم در سینما مایاک در خیابان لاله‌زار آغاز شد و با استقبال بى‌سابقه‌اى روبرو شد و پس از ۳۷ روز نمایش، موفقیت بى‌نظیرى کسب کرد.
سپس از دى ماه به مدت ۱۲۰ روز در سینما سپه اکران شد و حتى سال بعد یک ماه در سینما مایاک و ۵۰ روز در سینما سپه نمایش مجدد یافت. و نمایش سومى نیز در سینما سپه داشت. توفیق دختر لُر فیلم‌هاى صامت را از رونق انداخت.
۹۷ سال بعد از ورود سینما به ایران اولین جشن خانه سینما در تاریخ ۱۹ تیرماه سال ۱۳۷۶ در تهران برگزار شد که اکبر نبوی، ابوالحسن داوودی، احمدرضا درویش، محمدرضا موئینی و منوچهر شاهسواری اعضای شورای برگزاری آن بودند.
در آن مقطع زمانی ابوالحسن داوودی اعلام کرده بود که موضوع «روز سینما» در جلسات خانه سینما مطرح و مقرر شده که یک روز از سال با عنوان «روز ملی سینما» نامگذاری شود.
در نهایت چهار سال بعد در سال ۱۳۷۹ در چهارمین جشن بزرگ سینمای ایران و همزمان با بزرگداشت صدمین سال ورود سینما به ایران بود که ۲۱ شهریور ماه به عنوان «روز ملی سینما» شناخته شد و هر سال جشن خانه سینما در این روز برگزار می شود و ۲۱ شهریور ماه به عنوان روزی نمادین وارد تقویم شد.
اتفاق عجیب و جالب این بود که در سال ۹۱ روز ملی سینما از تقویم حذف شد، این اتفاق واکنش های بسیاری را در میان هنرمندان و سینماگران در پی داشت که همگی این افراد اعتقاد داشتند روز سینما باعث همبستگی سینماگران و یادآوری زحمت های افرادی که در سینما مشغول به فعالیت هستند، است بنابراین حذف آن بی انصافی در حق سینما محسوب می‌شود.
دبیر وقت شورای فرهنگ عمومی درباره این انتقال در گفت‌‌وگویی مطرح کرده بود: این روز از تقویم حذف نشده بلکه از صفحات اصلی تقویم به ضمایم انتقال یافته و ثانیا امسال دومین سالی است که این امر اجرایی می‌شود.
به هر حال تقویم رسمی ما بیش از حد شلوغ شده بود و برای همین باید برخی مناسبت‌ها را حذف و برخی را نیز به ضمایم منتقل می کردیم. روز سینما هم از جمله مواردی بود که به بخش ضمایم منتقل شد.
حذف نام روز سینما از تقویم های رسمی تا سال ۱۳۹۳ ادامه داشت تا اینکه علی جنتی وزیر فرهنگ دولت یازدهم در اولین مراسم جشن ملی سینما که بعد از بازگشایی خانه سینما در دولت رییس جمهور روحانی برگزار شده بود از بازگشت مجدد روز سینما به تقویم خبر داد که باعث خرسندی اهالی سینما شد.
بعد از گذشت کمتر از دو ماه از صحبت‌های وزیر صبح یکشنبه ۴ آبان ماه بر اساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی روز سینما رسما به تقویم کشور بازگشت.
این اتفاق شامل فیلم‌های خارجی و ایرانی می‌شود و اساسا چه کسی هست که با شخصیت یا فیلم‌هایی از سینمای کشور خودمان هم چنین لحظاتی را نداشته باشد.
از لوطی‌گری ناصر ملک مطیعی در فیلم‌هایش گرفته تا مردانگی‌های محمد علی فردین که همه گیر شد و اصطلاح معروف «فردین بازی» را وارد فرهنگ عامه مردم کرد، تا جایی که حتی فروغ فرخزاد در شعر «کسی که مثل هیچ کس نیست» می‌گوید:
چقدر دور میدان محمدیه چرخیدن خوب است
چقدر روی پشت بام خوابیدن خوب است
چقدر باغ ملی رفتن خوب است
چقدر مزه پپسی خوب است
چقدر سینمای فردین خوب است
و من چقدر از همه چیزهای خوب خوشم می‌آید
جالب توجه است که ایران در سینما تاریخچه‌ای طولانی دارد و به ۱۱۹ سال می‌رسد، ۵ سال بعد از اختراع این فن جدید مظفرالدینشاه در فروردین سال ۱۲۷۹ از تهران به مقصد اروپا حرکت کرد و در این سفر بود که با سینما آشنا شد.
در سفرنامه مظفرالدینشاه آمده است که شاه روز یکشنبه هفدهم تیر ۱۲۷۹ به اتفاق میرزا ابراهیم خان عکاس‌باشى به تماشاى دستگاه سینموفتوگراف و لانترن ماژیک رفته است. این حادثه ۵ سال پس از رواج اختراع برادران لومیر در پاریس رخ داد (شاه این دوربین را اشتباها سینموفتوگراف مى‌نامید.)
حدود یک ماه پس از اولین دیدار مظفرالدینشاه با سینما، در سه‌شنبه ۲۳ مرداد ۱۲۷۹ در شهر اوستاند در ساحل دریا در بلژیک، جشن روز عید گل برگزار شد و میرزا ابراهیم‌خان عکاس‌باشى مشغول سینموفتوگراف‌اندازى از شاه شد. به این ترتیب بانى ورود نخستین دوربین فیلم‌بردارى و نمایش فیلم، در سال ۱۲۷۹ شمسی مصادف با ۱۹۰۰ میلادی مظفرالدینشاه بوده و نخستین فیلم‌بردار ایرانى نیز ابراهیم خان عکاس‌باشى محسوب مى‌شود.
در سال ۱۳۰۹، اوانس اوگانیانس نخستین فیلم بلند صامت سینمایی ایران را به نام «آبی و رابی» ساخت. حاجی آقا آکتور سینما (۱۳۱۲) دومین فیلم ایرانی از اوانس اوگانیانس است. این فیلم به مدت چهار روز از چهارشنبه ۱۱ بهمن تا شنبه ۱۴ بهمن ۱۳۱۲ در تهران اکران شد.
در همین سال ۱۳۱۲ با فیلم «دختر لُر» عبدالحسین سپنتا نخستین «فیلم ایرانى ناطق» موجودیت یافت. از این فیلم بعدها بنام جعفر و گلنار یاد مى‌شد. نقش اساسى در تهیه این فیلم، به سپنتا تعلق داشت، گرچه ساخته اردشیر ایرانى ذکر شد و در واقع کارگردانى هنرى با سپنتا و کارگردانى فنى با اردشیر ایرانى بود. فیلم دختر لُر در مهر ۱۳۱۲ آماده نمایش شد و در ۳۰ آبان ۱۳۱۲ نمایش فیلم در سینما مایاک در خیابان لاله‌زار آغاز شد و با استقبال بى‌سابقه‌اى روبرو شد و پس از ۳۷ روز نمایش، موفقیت بى‌نظیرى کسب کرد.
سپس از دى ماه به مدت ۱۲۰ روز در سینما سپه اکران شد و حتى سال بعد یک ماه در سینما مایاک و ۵۰ روز در سینما سپه نمایش مجدد یافت. و نمایش سومى نیز در سینما سپه داشت. توفیق دختر لُر فیلم‌هاى صامت را از رونق انداخت.
۹۷ سال بعد از ورود سینما به ایران اولین جشن خانه سینما در تاریخ ۱۹ تیرماه سال ۱۳۷۶ در تهران برگزار شد که اکبر نبوی، ابوالحسن داوودی، احمدرضا درویش، محمدرضا موئینی و منوچهر شاهسواری اعضای شورای برگزاری آن بودند.
در آن مقطع زمانی ابوالحسن داوودی اعلام کرده بود که موضوع «روز سینما» در جلسات خانه سینما مطرح و مقرر شده که یک روز از سال با عنوان «روز ملی سینما» نامگذاری شود.
در نهایت چهار سال بعد در سال ۱۳۷۹ در چهارمین جشن بزرگ سینمای ایران و همزمان با بزرگداشت صدمین سال ورود سینما به ایران بود که ۲۱ شهریور ماه به عنوان «روز ملی سینما» شناخته شد و هر سال جشن خانه سینما در این روز برگزار می شود و ۲۱ شهریور ماه به عنوان روزی نمادین وارد تقویم شد.
اتفاق عجیب و جالب این بود که در سال ۹۱ روز ملی سینما از تقویم حذف شد، این اتفاق واکنش های بسیاری را در میان هنرمندان و سینماگران در پی داشت که همگی این افراد اعتقاد داشتند روز سینما باعث همبستگی سینماگران و یادآوری زحمت های افرادی که در سینما مشغول به فعالیت هستند، است بنابراین حذف آن بی انصافی در حق سینما محسوب می‌شود.
دبیر وقت شورای فرهنگ عمومی درباره این انتقال در گفت‌‌وگویی مطرح کرده بود: این روز از تقویم حذف نشده بلکه از صفحات اصلی تقویم به ضمایم انتقال یافته و ثانیا امسال دومین سالی است که این امر اجرایی می‌شود.
به هر حال تقویم رسمی ما بیش از حد شلوغ شده بود و برای همین باید برخی مناسبت‌ها را حذف و برخی را نیز به ضمایم منتقل می کردیم. روز سینما هم از جمله مواردی بود که به بخش ضمایم منتقل شد.
حذف نام روز سینما از تقویم های رسمی تا سال ۱۳۹۳ ادامه داشت تا اینکه علی جنتی وزیر فرهنگ دولت یازدهم در اولین مراسم جشن ملی سینما که بعد از بازگشایی خانه سینما در دولت رییس جمهور روحانی برگزار شده بود از بازگشت مجدد روز سینما به تقویم خبر داد که باعث خرسندی اهالی سینما شد.
بعد از گذشت کمتر از دو ماه از صحبت‌های وزیر صبح یکشنبه ۴ آبان ماه بر اساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی روز سینما رسما به تقویم کشور بازگشت.